Molen De Arend, Wouw

Wouw, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
De Arend
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1825
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Akkerstraat 11
4724 SX Wouw
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00708
oude dbnr.
B614
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 00708 De Arend (Wouw)

Jesse Bergquist (18-03-2024)

locatie

plaats
Wouw
gemeente
Roosendaal, Noord-Brabant
streek
Baronie en Markiezaat
kadastrale aanduiding
Gemeente Wouw, sectie L, nr. 1591
geo positie
X: 85459, Y: 392419
N: 51.51647, O: 4.38531
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Akkerstraat 11
4724 SX Wouw
molenaar
Marijn Kaufman / Jesse Bergquist
telefoon
06-41263808
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Dinsdag en zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie

Meelverkoop

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Arend via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen; belt deels afgegraven en vervangen door een stenen werkruimte.
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen (gatenstenen); elevator; klopbuil; sleepluiwerk

versieringen

Zeer eenvoudige baard, op de koppen van de voeghouten aangebracht, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'Arend' en 'Anno 1811'

Achterop de kap een eenvoudige windwijzer in de vorm van een haan.

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier.
vlucht
25,85 / 26,10 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 72 kammen
Bovenschijfloop 31 staven, 12,0 cm.
Spoorwiel 83 kammen
Steenschijflopen 28 staven, steek 9,3 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,88

hoogte
van de belt: 3,50 m.
wiekvorm
Binnenroede systeem Fauël met remkleppen; buitenroede Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 676 buiten 1991 1991 buiten aanw. 26,10
media-bestand
Roede 1741, Pot
Pot
✉︎ 1741 binnen 1895 1895 binnen aanw. 25,85
media-bestand
Roede 1016, Pot
Pot
✉︎ 1016 buiten 1876 buiten 1992 25,85
wiekverbeteringen

De buitenroede was van 1937 tot 1964 voorzien van het systeem Van Riet. Thans is die weer Oud-Hollands opgehekt. Al vóór 1964 had de binnenroede het systeem Fauël (fokwieken).

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 175, Enthoven & Co, L.I.
Enthoven & Co, L.I.
✉︎ 175 1857 aanw. 04,25
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Het was Jacobus Aerden die het in 1811, juist toen de Nederlanden bezuiden de Waal bij het Napoleontische keizerrijk waren ingelijfd, aandurfde deze molen te laten bouwen. Of hem voor de naamgeving het veldteken van de nieuwe keizer voor ogen heeft gestaan is niet bekend. Molens moesten er intussen overal zijn maar in het voormalige Staats-Brabant - dat voor zijn welvaart (of wat daar voor doorging) niet zo afhankelijk van de handel was als de zeeprovincies - kreeg de landbouw in die periode van sterk toenemende verarming nieuwe impulsen, zeker bij de stijgende graanprijzen.

In 1825 brandde de molen uit maar werd nog datzelfde jaar geheel hersteld. Zo bleef hij tot 1914 in het bezit van de familie Aerden. Toen werd Jacobus Potters eigenaar; deze droeg De Arend datzelfde jaar over aan zijn zoon. 
Nog altijd is de familie Potters eigenaar; in april 2012 kreeg de Stichting Wouwse Molen de Arend de molen in erfpacht.

De molen had op dat moment op diverse punten herstel nodig en de Stichting beijverde zich daar hard voor: zo was het dak van de ruimte die de molenberg vervangt lek en moest het metselwerk hoognodig worden hersteld en opnieuw gevoegd.
Begin oktober 2012 stond de molen met één roede: de binnenroede was gestreken maar bleek toch niet al te slecht: deze werd kort daarop, na reparatie, weer gestoken.

Nadat er binnen in de molen grondig was opgeruimd, is er in maart 2013 voor het eerst in jaren weer gemalen. In de loop van 2015 zijn de bedrijfsruimten om de molen gerestaureerd. Hierin zijn een meelwinkel en een (bescheiden) horecagelegenheid ondergebracht.

In september 2016 werden beide roeden kaalgezet en vervolgens gestreken: de geklonken binnenroede is daarna naar Limburg getransporteerd alwaar een gespecialiseerd bedrijf de klinknagels en het verroeste plaatwerk heeft hersteld. De gelaste roede is ter plaatse gerepareerd. Op 22 december dat jaar werden beide roeden weer gestoken. Inmiddels was ook het bovenwiel hersteld en voorzien van een nieuwe voering, zodat het vangen, dat hier al langere tijd als moeilijk gold, daarna veel beter ging.

De molen draait veelvuldig waarbij vaak wordt gemalen.

 

aanvullingen

toelichting naam

Niet helemaal duidelijk is, wanneer de huidige naam 'De Arend' in gebruik is gekomen. Op een ansichtkaart uit 1908 wordt gesproken van 'Aerden's molen'. De familie Aerden bleef tot 1914 hier eigenaar. Ten Bruggencate noemt in 1924 (bij inschrijving van deze molen in het archief van DHM) geen naam. Maar opvallend blijft dat 'Arend' bijna een anagram is van 'Aerden'.

foto's

foto's