- naam
- Weddermarke
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- In herstel (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Bemalen van het waterschap Weddermarke, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Molenweg 9
9698 XV Wedde - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00590
- oude dbnr.
- B378
- Meest recente aanpassing
- | Foto molen en as
Molen Weddermarke, Wedderbergen
Wedderbergen, Groningen
b
locatie
- plaats
-
Wedderbergen
- gemeente
- Westerwolde, Groningen
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Wedde, sectie D, nr. 3054
- geo positie
-
X: 268776, Y: 567941N: 53.08631, O: 7.08569
- biotoopwaarde
- 2 (bedenkelijk)
- landschappelijke waarde
- Niet groot; de molen ondervindt sterke bomenhinder uit bijna alle richtingen behalve tussen NO (over O) en Z.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenweg 9
9698 XV Wedde - molenaar
- Abel Middel / Hemmo Poppen
- telefoon
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Zaterdag 13.00 - 16.00 uur en op afspraak.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Op afspraak.
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Weddermarke via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Vijzel
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd, met rood afgebiesde krullen, zonder opschrift
Gevelsteen in de veldmuur met de tekst:
Gebouwd in 1875
Herbouwd in 1898
Stroomlijn aangebracht door het bestuur 1938
H. Timmer voorz.
R. v.d. Veen Secret.
R. Loning.
E. Wiertsema molenmaker.- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Voeghoutenkruiwerk (met keerschijven). Kruilier.
- vlucht
- 20,60 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 54 kammen
Bovenbonkelaar (sterwiel) 31 kammen
Onderbonkelaar 45 kammen
Vijzelwiel 40 kammen
Overbrengingsverhouding 1 : 1,96
N.B. Het gehele gangwerk in de molen is conisch uitgevoerd- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Molema 85 buiten 2024 2024 buiten aanw. 21,00 Molema 86 binnen 2024 2024 binnen aanw. 21,00 Buurma 196 binnen 1987 1987 binnen 2024 20,60 Buurma 195 buiten 1987 1987 buiten 2024 20,60 - wiekverbeteringen
Vanaf de bouw in 1898 was deze molen uitgerust met zelfzwichting. In 1938 werd een stroomlijn aangebracht, in dit geval 'half-verdekkerd'. De binnenroede was toen bovendien voorzien van dwarskleppen.
Bij de grote restauratie van 1987 is gekozen voor Oud-Hollands met zeilen.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Muinck Keizer, J.M. de 81 1898 1898 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 8930
- inventarisnummer
- GR127
eigendom
- eigenaar
- Waterschap Hunze en Aa's
- eigendomsvorm
- Waterschap
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- In herstel (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Bemalen van het waterschap Weddermarke, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- J. en L. Wiertsema, Sappemeer (1898)
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De molen werd in 1898 gebouwd door de molenmakers Jan en Luitje Wiertsema uit Sappemeer, dit ter vervanging van een afgebrande molen (die in 1874 was gebouwd). Vanouds was deze molen uitgerust met zelfzwichting. De molen bemaalde het waterschap Weddermarke (groot 424 ha), welke later opging in het waterschap Reiderzijlvest.
Tussen 1910 en 1955 deed een stoomgemaal dienst als hulpkracht, opgevolgd door een dieselgemaal, dat tot 1970 in werking was. In dat jaar werd de bemaling van de polder in groter verband gebracht, waarvoor elders een nieuw elektrisch gemaal in werking kwam. Tevens werd het polderpeil verlaagd, waardoor de vijzel van de molen droog kwam te staan. Vanaf dat moment maalde de molen in circuit.
Wat de maalvaardigheid betreft is er later iets verbeterd: vrijwillig molenaar Jo Bierhof, destijds werkzaam bij het waterschap, zorgde (in samenwerking met de Molenwerkgroep Oost-Groningen) ervoor dat er weer water in de molensloot kwam te staan (het was een kwestie van één stuw plaatsen...).
In diezelfde tijd werd op de plek van het oude dieselgemaal een inlaatklep geplaatst om de boeren in droge tijden van extra water te voorzien. Deze klep is zelfregulerend, dus wanneer de molen teveel zou uitmalen, loop het water weer terug. Met andere woorden: de molen is (weer) maalvaardig!
In augustus 2009 is begonnen met herstel van de vijzel. Daartoe werd die laatste gelicht en naar de werkplaats van de molenmaker gebracht. De vijzelkom daaronder bleek ook een reparatie te moeten ondergaan. Op 24 november werd de geheel gereviseerde vijzel weer aangebracht.
Helaas is vanaf ca. 1970 door de ruilverkaveling de windvang uit de westelijke richtingen ronduit slecht geworden door allerhande bomengroei. Er is een 'landschap' ontstaan dat deze molen volstrekt geen recht doet en historisch gezien hier ook niet thuishoort.
Onbegrijpelijk is verder dat deze molen, die vanaf de bouw met zelfzwichting uitgerust is geweest, in 1987 alsnog zeilroeden kreeg. Dit in een tijd, dat 'wegrestaureren' van wieksystemen allang geen opgeld meer deed en in veel gevallen wiekverbeteringen doorgaans weer werden gereconstrueerd. Een gemiste kans, maar een relatief gering probleem in vergelijking met hoe de omgeving van deze molen is verworden.
In het najaar van 2023 besloot men de molen stil te zetten, ook dit keer vanwege problemen met de roeden: enkele stuiklassen bleken niet in orde. In de zomer van 2024 werden de nieuwe roeden gemaakt. Deze zijn op 2 oktober 2024 gestoken. Het zijn opnieuw zeilroeden geworden.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen wordt vernoemd naar het waterschap, dat hij kan bemalen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen