Molen Zeldenrust / Kosters Molen, Oude Pekela

Oude Pekela, Groningen
v

korte karakteristiek

naam
Zeldenrust / Kosters Molen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
pelmolen, korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00573
oude dbnr.
V1146
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 00573 Zeldenrust / Kosters Molen (Oude Pekela)
Deel ansichtkaart

locatie

plaats
Oude Pekela
plaatsaanduiding
in het dorp ten westen van de kerk aan de noordzijde van het kanaal aan de Scholtenswijk
gemeente
Pekela, Groningen
kadastrale aanduiding 1811-1832
Oude Pekela A (2) 377 Tonnis Harms Hut, touwslager
geo positie
X: 263378, Y: 569555
N: 53.10185, O: 7.00543

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
79 voet, zelfzwichting op de binnenroede
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1938 verbrand 1965 restant afgebroken
geschiedenis
Gebouwd in 1817 voor Wybrandus Kranenburg, achtkante met horizontale planken gedekte stellingmolen op stenen onderstuk.
In 1831 werd de molen met spaan (schalien) bedekt.

In 1904 vergunning voor een stoommachine.
In 1924 een ruwoliemotor als aandrijfkracht.

Arnhemsche courant, 05-11-1938
KORENMOLEN TE OUDE PEKELA IN DE ASCH GELEGD.
Gistermiddag is te Oude Pekela te korenmolen „De Klatter", van den heer F. Koster, afgebrand. De omliggende perceelen, w.o. het postkantoor en twee scholen, moesten in allerijl worden ontruimd. Zij konden echter behouden blijven. De molen, die in 1850 is gebouwd, was slechts laag verzekerd. Van de drie korenmolens, welke Oude Pekela rijk was, zijn er thans twee door hel vuur verwoest.

Op 4 november 1938 brak er brand uit tijdens het malen, het bovenste gedeelte van de molen werd na de brand niet meer herbouwd. Molenaar L. Koster zette het bedrijf in het stenen onderstuk voort op motorkracht.
In 1965 werd het restant afgebroken in verband met ene herindeling van het centrum van Oude Pekela.

Bron o.a.: "De molen van Edo Koster in het Kruiselwerk", art. door B.D. Poppen in Muldernijs 2011-3, blz. 12.
-----

Op 17-08-1926 berichtte de Noord-Ooster het volgende:

OUDE PEKELA, 15 Aug. Zaterdagmorgen omstreeks 9 uur, overkwam den bejaarden molenaar L. Koster alhier in zijn molen een zeer ernstig ongeluk. Met zijn knecht bezig zijnde een der zware molensteenen weer op zijn plaats te brengen, verloor zijn knecht het evenwicht, waardoor

Koster een paal, die zij bij hun werk gebruikten, op zoodanige wijze tegen zijn onderbuik kreeg, dat hij eenigen tijd later ten spoedigste vervoerd moest worden naar het R. K. Ziekenhuis te Winschoten, waar direct operatief moest worden ingegrepen wegens bekomen, in- en uitwendige verwondingen. Dit ongeluk is des te tragischer, daar Koster juist deze week zijn molenaarszaak aan zijn zoon had overgedragen en er voor hem, na een zeer werkzaam leven, een rustigen ouden dag zou aanbreken. Ook de knecht liep nog verwondingen op, die echter van minder ernstigen aard bleken te zijn.

Ingezonden door Caroline Schaeffer, 14 juni 2021

-----

De 5 Rivieren, 5 nov. 1938:
"Gistermiddag is te Oude Pekela, achter het gebouw van het Leger des Heils, een felle brand uitgebroken in den korenmolen “De Klatter” van den heer F. Koster. Het vuur breidde zich zoo snel uit, dat het bovenste gedeelte van den molen in een minimum van tijd in lichter laaie stond. De brandende molenwieken leverden een imposant schouwspel op. Een der wieken viel op het huis van den molenaar en verbrijzelde het dak. De brandweer uit Oude Pekela, geassisteerd door die van Nieuwe Pekela, kon niet verhinderen dat de molen tot den grond toe afbrandde.
De molen die in 1850 was gebouwd, was slechts laag verzekerd. De oorzaak van den brand is niet bekend. Van de drie korenmolens, welke Oude Pekela rijk was, zijn er thans twee door het vuur verwoest."
Jaap de Vries, 31 maart 2010.

NB De informatie in het artikel is niet geheel correct!
-----

Nieuwsblad van het Noorden, 5 nov. 1938"
"STAD EN PROVINCIE Molenbrand te Oude-Pekela Korenmolen met draaiende wieken ten onder gegaan.
Gistermiddag ongeveer één uur, ontstond brand in de kap van den korenmolen „De Klatter" van den heer F. Koster te Oude- Pekela. Aangewakkerd door den feilen wind, greep het vuur zeer snel om zich heen. In zeer korten tijd stond dan ook de geheele molen in vlam. Aan blusschen viel niet meer te denken. Het was een geweldige vuurzee, waarin de wieken rond draaiden.
Met een geweldig geraas viel één der wieken tenslotte naar beneden, op het dak van het nuis van den molenaar. Het dak werd geheel vermeld, doch brand ontstond hierdoor niet. De motorspuit van Oude-Pekela kon tegen het vuur niets uitrichten en moest zich bepalen tot het nat houden van de belendende perceelen.
De School I die op 10 meter afstand van den molen staat, werd ontruimd, doch kon behouden blijven.
Burgemeester J. Snater was op het terrein van den brand aanwezig, terwijl een groote menigte het interessante schouwspel van den brandenden molen gadesloeg. De molen is geheel uitgebrand. Vermoedelijk is de brand ontstaan door het warm loopen van de as, doch zeker is dat niet.
De molen, die reeds 112 jaar oud was, was verzekerd."

aanvullingen

trivia
Bovenstaande afbeelding is een deel van een ansichtkaart die ook te vinden is in "Molens in Groningen" in oude ansichten op blz 50.

Tekst onderste foto:
Dit is de molen Zeldenrust, links de Oosterschool, later openbare lagere school nr. 1 genoemd en nog later de Hendrik Westerschool.

NB. In het Groninger Molenbestand wordt de molen "De Klatter" genoemd, echter dit is volgens de heer B. Poppen niet juist.