Molen Aurora, Noordbroek

Noordbroek, Groningen
v

korte karakteristiek

naam
Aurora
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen, pelmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00552
oude dbnr.
V32
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 00552 Aurora (Noordbroek)
Ansichtkaart, foto rond 1937/42

locatie

plaats
Noordbroek
plaatsaanduiding
midden in het dorp aan de kruising van de hoofdwegen.
gemeente
Midden-Groningen, Groningen
geo positie
X: 254423, Y: 579538
N: 53.19326, O: 6.87484

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkant
inrichting

2 koppel maalstenen (1 koppel kunststenen en 1 koppel blauwe Duitse lavasteen) + compleet pelwerk met voor- en naloper, zeven, waaier en jacobsladder, builkist en lijnkoekenbreker

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
neutenkruier
vlucht
22.80 m
wiekverbeteringen

beide roeden met zelfzwichting en stroomlijnneus syst. Wiertsema.

Binnenroe Pot, buitenroe Wieringa

afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1942 ontwiekt De sloopvergunning werd op 28 april 1951 verleend. 1954 gesloopt
eigendomshistorie

De Aurora werd in 1833 gebouwd in opdracht van de heer Nanne Jans Mulder. 
Molenmaker de heer van Deest te Noordbroek. 

Eigenaren/molenaars waren: 
Johannes Nannes Mulder, 
B.G. Sissingh, 
Jan Boer, 
J.H. Brouwer, 
Joh. J. de Vrieze en 
van 1894 tot 1954 de familie Oomkens. 
De Heer Roelof Oomkens kocht de molen uit het faillissement van de heer Vrieze. 
Laatste eigenaar was de heer Reemt Oomkens.

geschiedenis

De molen heeft twee voorgangers gehad:
1. een standerdmolen, gebouwd voor 1626 en omgewaaid in 1780
2. een achtkante bovenkruier, gebouwd in 1780
Deze molen verbrandde in 1833 samen met diverse woningen in de directe omgeving.

Bron: "Noord- en Zuidbroek in vroegere jaren"van H. Antonides, uitgave drukkerij Jansen en Zoon - Noordbroek in 1973.
Bé Oomkens.



In 1932 brak de houten buitenroede, de oorzaak was dat een maalsteen tijdens het malen was gebarsten. Brokstukken van de steen waren op het tussenmuurtje op de zwichtstelling blijven liggen. Hierna draaide de molen van 1932 tot 1937 met alleen de binnenroede.
In 1937 werd een gebruikte buitenroe gestoken afkomstig van de toen gesloopte koren- en pelmolen Simson van Moorlach in Uithuizermeeden.

Op 19-01-1939 berichtte de Noord-Ooster het volgende:
Dinsdagmiddag werden de bewoners in het centrum van Noordbroek plotseling opgeschrikt door 'n geweldigen knal. Wat was het geval? Een der ijzeren wieken van de hooge korenmolen „Aurora" was bij de as middendoor gebroken, terwijl de molen draaide. De eene helft raakte los en slingerde tegen het bovenstuk aan en bleef tenslotte hangen aan de z.g. „zwikstelling." Stukken hout vielen naar beneden, waardoor licht gewond geraakten de arbeider Van der Wolde, die juist met een wagen vol koren bij de molen stond; ook de molenaarsknecht Van der Veen kreeg een onbeduidend wondje aan het hoofd. De geneesheer was onmiddellijk terIngezonden door Caroline Schaeffer, 17 juni 2021

De molen verloor het wiekenkruis op 2 augustus 1942 tijdens hevig noodweer. Gelukkig vielen er geen doden of gewonden, alhoewel dit wel had gekund. Het gevlucht en de brokstukken vielen niet op het naastgelegen woonhuis waar de molenaar en zijn familie woonden.
Daar de verzekering de claim van blikseminslag niet toekende, de verzekering noemde het slecht onderhoud, was er geen geld om de molen te restaureren. In 1943 werd een 40 pk elektromotor op de derde zolder geplaatst, die via een verlengde bolspil van de naloper pelsteen met conische tandwielen het gaande werk aandreef.

Op 6 augustus 1954 kwam de as naar beneden waarna in novermber 1954 de molen werd afgebroken door molenmaker J.D. Medendorp.

Bronnen:
- "Noord- en Zuidbroek in vroegere jaren", H. Antonides, uitgave drukkerij Jansen en Zoon - Noordbroek in 1973. Informatie Bé Oomkens, vrijw. molenaar molen Dijkstra te Winschoten.
- informatie J.R. Arnolli, 3 feb. 2019.

De tot lange spruit gedegradeerde korte spruit heeft het in Usquert tot het jaar 2000 volgehouden en is toen bij de grote restauratie van de Eva vervangen.
Johan van Dijk, 27 november 2005.

Kruiwerk: neutenkruiwerk met kettingen en haak.

aanvullingen

wetenswaardigheden

Het bovenwiel en de bonkelaar gingen naar "De Noord" in Schiedam. 
De lange spruit ging als korte spruit naar de "Eva" in Usquert, welke daar vervangen is in 1995. 
Het achtkant is (volgens molenmaker Medendorp die de molen sloopte) in kleine stukken verzaagd om als stophout te dienen onder verschillende kermisattracties. 
Martin E. van Doornik.

unieke eigenschap

Tot de sloop in 1954 was dit de hoogste molen van Groningen met een stellinghoogte van 16 meter.

trivia

De afbeelding van deze ansichtkaart is ook te vinden in "Molens in Groningen" in oude ansichten op blz 44.