Molen Fraeylemamolen, Slochteren

Slochteren, Groningen
b

korte karakteristiek

naam
Fraeylemamolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1974
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Grote Oosterpolder, thans op vrijwillige basis

adres
Groenedijk 2a
9621 TL Slochteren
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00545
oude dbnr.
B363
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 00545 Fraeylemamolen (Slochteren)
Bernd Käding (16-5-2010)

locatie

plaats
Slochteren
gemeente
Midden-Groningen, Groningen
kadastrale aanduiding
Gemeente Slochteren, sectie Z, nr. 109
geo positie
X: 248746, Y: 582536
N: 53.22133, O: 6.79107
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk, maar wordt van NW tot ZO (over O) sterk verminderd door beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Groenedijk 2a
9621 TL Slochteren
molenaar
Koos Uil
telefoon
0598-422326 of 0598-395131
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Fraeylemamolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met riet
inrichting

Houten vijzel, Ø 1,00 m. met drie gangen.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift 'Fraeylemamolen'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk, kruihaspel met kabel en 12 kruipalen
vlucht
16,00 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 47 kammen
Bovenbonkelaar 24 kammen
Onderbonkelaar 37 kammen
Vijzelwiel 32 kammen
Overbrengingsverhouding 1 : 2,26

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Blom ✉︎ 1 binnen 2013 2014 binnen aanw. 16,00
Vaags ✉︎ 272 buiten 2012 2012 buiten aanw. 16,00
Buurma ✉︎ 31 binnen 1974 1974 binnen 2014 16,00
Buurma ✉︎ 6 binnen 1963 1963? binnen 1969 16,00
Bremer ✉︎ ? buiten 1956 1956/1974 buiten 2012 16,00
wiekverbeteringen

Lang voor het omwaaien in 1969 was deze molen uitgerust met zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen. Vermoedelijk in 1956, nadat een nieuwe binnenroede was gestoken, is dit iets gewijzigd: die roede kreeg een neusremklep erbij; de buitenroede dwarskleppen.
Bij de herbouw, die in 1974 gereed kwam, werd de molen weer voorzien van Oud-Hollandse ophekking met zeilen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Koning ✉︎ 234 1914 1973 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Grote Oosterpolder, thans op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1786) Fa. Roemeling & Molema (1974)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Molenstichting Midden- en Oost-Groningen is eigenaar sinds maart 2015, daarvoor was dit de Slochter Molenstichting vanaf 1969, daarvoor de familie Van der Hoop van Slochteren.

geschiedenis

De molen werd in 1786 in opdracht van H. de Sandra Veldtman, heer van Slochteren op de Fraeylemaborg, gebouwd voor de bemaling van de Groote Oosterpolder (groot 132 ha). De polder behoort tot het landgoed De Fraeylemaborg.

Op 9 november 1969 woei omstreeks 23.00 uur de gehele molen tijdens een zware storm om. Het kan bijna niet anders of de molen stond zodanig dat de wind vat op de achterzijde van het wiekenkruis kreeg, waarna de kleppen dichtsloegen. Als gevolg vormde deze molen één groot windscherm dat vervolgens 'met de wind mee' in de sloot belandde. Ongelukkig brak hierbij de gietijzeren bovenas.

Op dat moment was de molen nog steeds eigendom van de adellijke bewoners van de Fraeylemaborg, de dames Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren. Na het omwaaien volgde overdracht aan de Slochter Molenstichting.

In het kader van de ruilverkaveling Slochteren werd een herstelplan voor de molen uitgevoerd en zo kon op 11 mei 1974 de geheel herbouwde molen weer voor de bemaling in gebruik worden genomen.
De sindsdien aanwezige bovenas is afkomstig van de in 1969 gesloopte molen van de Besheerpolder te Lutjegast, gem. Grootegast.

In januari 2004 voorzag de fa. Molema de molen van een nieuw bovenwiel en stelde aansluitend opnieuw de vang. 
In de zomer van 2012 werden een nieuwe windpeluw en lange spruit aangebracht (waarbij ook het voorkeuvelens grotendeels is vervangen) en een nieuwe buitenroede gestoken. In 2014 volgde een nieuwe binnenroede met korte spruit en achterkeuvelens.
In 2023 maakte de fa. Doornbosch een geheel nieuwe houten vijzel.

 

aanvullingen

toelichting naam

Van de drie namen die voor deze molen worden gebruikt, is de eerste, Fraeylemamolen, de meest algemene. De namen 'Meneersmeulen' en 'Lutje Meulen' zijn aanzienlijk minder in gebruik.
De molen is gelegen vlak bij de Fraeylemaborg en was vroeger eigendom van de daar wonende adellijke familie Van der Hoop van Slochteren.

foto's

foto's