- naam
- De Couwenberg
- modeltype
- Ronde molen, beltmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1881 / 1996
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan op vrijwillige basis, restaurant.
- adres
-
Vaartstraat 102
5171 JG Kaatsheuvel - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00375
- oude dbnr.
- B540
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen De Couwenberg, Kaatsheuvel
Kaatsheuvel, Noord-Brabant
b
locatie
- plaats
-
Kaatsheuvel
- gemeente
- Loon op Zand, Noord-Brabant
- streek
- De Langstraat
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Loon op Zand, sectie M, nr. 2769
- geo positie
-
X: 131877, Y: 408059N: 51.66087, O: 5.05301
- biotoopwaarde
- 3 (matig)
- landschappelijke waarde
- Groot maar wordt verminderd door beplantingen
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Vaartstraat 102
5171 JG Kaatsheuvel - molenaar
- Sjef Robben / Wim Coppens
- telefoon
- 06-81931907 / 0416-530230
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Donderdag 13.00 - 16.30 uur en op afspraak.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
In de romp en het pakhuis is gevestigd: De Molen. Dit restaurant is dagelijks (m.u.v. maandag) geopend vanaf 11.30 uur.
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Couwenberg via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, beltmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen; berg afgegraven en vervangen door een rond stenen pakhuis.
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Eén koppel 17der kunststenen; mengketel; klopbuil. Een Ruston-dieselmotor, tot 1994 gebruikt voor de aandrijving van een koppel stenen in de toenmalige malerij, staat los in de onderbouw opgesteld.
Onderste gedeelte molenromp en pakhuis ingericht als restaurant.- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de jaartallen '1849', '1945' en '1997' en de naam 'Couwenberg'.
De 'achterbaard' is voorzien van de tekst 'Gerest. 1994 1997' en de naam Wijten plus een wapen.
Gevelsteen met het opschrift:
Den eersten steen gelegd door Ant. H. Couwenberg en J.J. Lombarts in de jare 1849.- plaats bediening
- beltmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels. Kruilier met steunrol tegen de molenromp (2016).
- vlucht
- 26,55 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 65 kammen
Bovenschijfloop 31 staven
Spoorwiel 79 kammen
Steenschijfloop 27 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,14- hoogte
- van de 'belt': 4,20 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 842 binnen 1996 1996 binnen aanw. 26,55 Derckx 843 buiten 1996 1996 buiten aanw. 26,55 - wiekverbeteringen
Van 1944 tot 1950 had deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel.
Bij de rehabilitatie van 1996 is Oud-Hollandse ophekking aangebracht.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Gieterij Hardinxveld 66 1995 1995 aanw.
- motor(en)
-
fabrikant motornr type motor brandstof vermogen bouwjaar jaar geplaatst jaar verdwenen Ruston ? diesel 50 / -- 1928
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- externe verwijzingen
- externe link
- monument
- 527688
- inventarisnummer
- NB126
eigendom
- eigenaar
- Ben Mandemakers
- eigendomsvorm
- Prive
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan op vrijwillige basis, restaurant.
- molenmaker
- Mommersteeg (1849)
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Deze molen is in 1849-50 gebouwd door molenmaker Mommersteeg voor molenaar Couwenberg. De molen was ingericht met drie koppel maalstenen; op de maalzolder lag een koppel schorsstenen. De inrichting was te vergelijken met de molen van Hilvarenbeek met de aandrijving van de schorsstenen via een lang staakijzer.
Molenaar Couwenberg zag zijn molen op 2 september 1881 uitbranden, maar liet deze direct herbouwen. Het resultaat van de brand bleef in zoverre zichtbaar dat, toen in 1994/95 de stenen romp ingrijpend werd hersteld, diverse brandsporen tevoorschijn kwamen. Duidelijk werd toen, dat de vuurhaard vooral boven in de molen moet hebben gezeten.
De familie Couwenberg verkocht aan het eind van de 19e eeuw de molen aan Van den Bosch, een aangetrouwd familielid, later kwam hij in het bezit van de familie Krielaars.
In 1927 werd de molen aangekocht door de familie Robben. Deze was eerder eigenaar geweest van de in 1912 afgebrande standerdmolen op De Hill (een buurtschap dat inmiddels door Kaatsheuvel is opgeslokt).
Robben was een windmolenaar in hart en nieren. Ondanks de moeilijke tijd voor molens bleef hij zijn werktuig trouw. In 1944 werden Van Busselwieken aangebracht door molenmaker Bos uit Almkerk. Helaas heeft Robben hier maar weinig plezier van mogen beleven, want tijdens de bevrijding van Kaatsheuvel (oktober 1944) werd zijn molen door Engelsen bestookt, omdat het vermoeden was dat de Duitsers in de kap een uitkijkpost hadden. Ook sloeg in de nabijheid een V1 in, hetgeen nog meer schade opleverde.
Daarna heeft Robben diverse malen getracht geld bijeen te krijgen voor herstel, maar dat mocht niet lukken. In 1950 werd de molen daarom onttakeld. Molenmaker Bos verrichtte dit ondankbare karwei: zes jaar daarvoor had hij de molen nog helemaal opgeknapt.
In de onttakelde molenromp is daarna tot 1994 gemalen met de 50 PK Ruston dieselmotor. In dat laatste jaar was de molen aangekocht door Berry Wijten, eigenaar van een bouwbedrijf in het nabijgelegen De Moer.
Berry Wijten stond bepaald niet stil en had plannen om de molen geheel te rehabiliteren en met succes: met een aantal anderen lukte het hem om, nagenoeg in eigen tijd, de molen te restaureren. Die collega's waren overigens zeer goed bekend met molens: molenmaker Straver, Bram van de Wiel (van de fa. Bos) en Paul Groen.
Het herstel was omvangrijk: het metselwerk was inmiddels erg slecht en het nog aanwezige spoorwiel moest worden gekopieerd (het origineel was vrijwel 'opgegeten' door ongedierte). Het koppel maalstenen, bij de restauratie van 1944 nieuw aangebracht, kon nog wel worden gebruikt.
Al met al stond er, nadat de kap was geplaatst en de roeden waren gestoken en opgehekt, een zeer licht lopende en goed werkende molen die zonder meer een aanwinst bleek voor het toeristisch ingestelde dorp Kaatsheuvel. De Efteling bevindt zich op enige honderden meters. Om uit de hoge kosten te komen werd onderin de molen een restaurant ingericht.
De antieke Ruston-diesel kan niet meer functioneren maar dient tegenwoordig als blikvanger. Het koppel stenen dat door deze motor werd aangedreven keerde niet terug, mede als gevolg van het vroege overlijden van Berrie Wijten en is later verkocht aan de gebr. Kees (van de Nooit Gedagt te Budel).
In 2016 verrichtte Arie Willem van der Wal groot onderhoud: korte spruit en staartbalk vervangen, waarbij de staart voorzien is van een muurrol en een kruibok. Het geheel, inclusief voor- en achterkeuvelens, uitgevoerd overeenkomstig de situatie van vóór 1950. Het kruien is verbeterd door onder de overring een stalen plaat aan te brengen.
Berrie Wijten, initiatiefnemer tot de herbouw, overleed in 2009, slechts 61 jaar oud. Zijn naam blijft evenwel - letterlijk - aan de molen verbonden, want die staat op de achterbaard vermeld.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen heeft de naam 'De Couwenberg' vermoedelijk al vanaf de bouw in 1849.
In 1881, als de molen uitbrandt, wordt die naam ook genoemd (Tilburgsche Courant, 4-09-1881).
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen