Molen Biezenmortelmolen / Zandkantense molen, Biezenmortel

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1885

verdwenen

1922

afkomstig van

Biezenmortel (Zandkantense molen / Den Kranken Troost)

eigendomshistorie

Christiaan Hendriks als molenaar van Den Kranken Troost

geschiedenis

De nieuwe eigenaar van de Zandkantse molen is Christiaan Hendriks. Hij was op 2 maart 1852 te Huikelom geboren als zoon van de landbouwer Jan Hendriks en Cornelia Denissen47. Christiaan is op 14 juli 1889 in Biezenmortel overleden. Hij trouwt op 27 april 1885 te Udenhout met Johanna van Iersel. Zij is op 15 december 1862 in Udenhout geboren en overleden in Biezenmortel op 25 september 1930. Ze was een dochter van Martinus van Iersel en Johanna Verhoeven. Uit dit huwelijk zijn drie kinderen geboren: 
1. Johanna Cornelia, geboren op 23 maart 1886 te Udenhout en op hoge leeftijd te Oerle overleden.
2. Johanna Maria, geboren op 18 februari 1888 te Udenhout en overleden op 17 september 1954 als zuster Maria Christina van de orde van de H. Franciscus van Assisie.
3. Adriana, geboren op 6 juni 1887 te Udenhout en aldaar overleden op 19 mei 1888.

1885: Christiaan laat in 1885 de molen verplaatsen van de Zandkant naar een perceel op de hoek van de Biezenmortelsestraat/Gijzelsestraat. Waarschijnlijk zal deze verplaatsing ook verband gehouden hebben met de slechte bereikbaarheid van de molen vanwege de slechte toestand van de Udenhoutse wegen. Christiaan ging samen met zijn vrouw een huis vlakbij zijn molen bewonen. Dit huis aan de Biezenmortelsestraat 65 bestaat nog steeds en wordt tegenwoordig bewoond door Paul Oerlemans. Op 6 juni 1885 verkoopt Christiaan Hendriks het oude molenhuis aan de Zandkant aan Lambertus van Hulten50. Dit was het huis dat in 1873 door de kinderen Verhoeven vlak naast de molen was gebouwd51. Lambertus was een zoon van Martinus van Hulten en Johanna Maria Lambert Verhoeven.

Christiaan heeft de molen niet lang bemalen zoals blijkt uit de verklaring die Christiaans schoonvader, Martinus van Iersel, tegenover de ontvanger van de successierechten aflegt. Hierin verklaart hij dat vanwege de slechte staat en conditie van de molen deze na het huwelijk van zijn dochter met Hendriks verplaatst werd naar een perceel mastbos dat hem toebehoorde. De restauratie van de molen werd door Van Iersel bekostigd. Christiaan Hendriks was verder gedurende zijn huwelijk de meeste tijd ziek geweest en in die tijd had hij hetgeen hij bezat,wat volgens van Iersel weinig te betekenen had, meer dan opgeteerd. Daarom had Christiaan Hendriks toen hij voelde dat hij zou gaan sterven de molen om niet overgedragen aan zijn schoonvader. De belangrijkste reden voor deze overgave was dat Johanna van Iersel dan niet met de eerste de beste molenaarsknecht zou trouwen die op de molen aaste en de weduwe dan maar voor lief zou nemen. Amper twee maanden na deze verklaring trouwt Johanna van Iersel op 21 mei 1890 te Udenhout met de molenaarsknecht Mattheus Coppens. Mattheus Coppens stamde uit een oud molenaarsgeslacht die ook veel molens in onze streek bemaalden. Hij was op 8 september 1858 te Reuzel geboren en op 10 september 1906 in Biezenmortel overleden.

Mattheus Coppens vraagt in 1904 een vergunning aan om ten zuiden van zijn windmolen (waar voorheen de maalderij van Thijs Coppens was) een machinale maalderij gedreven door een petroleummoter van 16 a 20 paardekrachten te mogen bouwen.

In 1922 dient de weduwe van Mattheus Coppens molenaarster te Udenhout een verzoek in om een nieuwe graanmaalderij te mogen oprichten met een zuiggasmotor van 25 pk55. Met de bouw van de nieuwe mechanische maalderij zal ook het doek gevallen zijn voor de oude molen Den Kranken Troost die omstreeks deze tijd wordt afgebroken 

DE ZANDKANTSE MOLEN IN DEN BIEZENMORTEL
door Frank A.J.M. Scheffers
Dit artikel is gepubliceerd in het vlugschrift van De Kleine Meijerij, jrg. 41 (1990) nummer 2