Molen van Martinus Toelen (1e), Cromvoirt

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1850

verdwenen

1921

verbrand

opvolger

Cromvoirt (Molen van Martinus Toelen (2e))

geschiedenis

17-07-1849: Martinus Toelenkreeg toen de vergunning voor de bouw van een windkorenmolen te Cromvoirt. 
In 1850 verkreeg hij een perceel heide waarop hij de stenen molen bouwde, en er tegenover het molenhuis. Ondanks dat een deel later officieel onder gemeente Vught bleek te vallen, mocht Toelen de grond behouden. 

Martinus Toelen had geen knechts in dienst, en hij overleed in 1885. Hierna was zijn schoonzoon Johannes van Oorschot de tijdelijke molenaar, waarna Toelens zoon en kleinzoon Johannes en Martinus Toelen de molen overnamen.

22-07-1888: De Tilburgsche Courant

De windkorenmolen te Cromvoirt is door de bliksem was getroffen en zwaar beschadigd was. Hierdoor zal de molen buiten gebruik geraakt zijn. In 1892 brandde het molenaarshuis af en in 1893 vertrokken de Toelens uit Cromvoirt. 

Martinus Toelen kreeg in 1902 toestemming voor het bouwen van een nieuwe molen dichter bij het centrum van Cromvoirt.

Tegenwoordig ligt aan het hoekje van de IJzeren Man nog de niet-natuurlijke heuvel "de Meulenberg".

Bron: Leven van de wind. Windmolens en windmulders in Vught en Cromvoirt door Henk van Stekelenburg (overdruk in Vughtse Hist. Reeks III, 1995).
Verzameling H. van der Kaay.

07-11-1921: Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant
Te Cromvoirt. CROMVOIRT, 6 Nov. (Part.) Huis voor huis heeft hier schade geleden. Rieten- en pannendaken sloegen stuk. Hooi- en stroomijten waaiden uit elkaar. Boomen knapten midden door of werden uit den grond gerukt. Schoorsteenen rolden met donderend geraas over de pannen daken. Telefoonpalen en draden versperden den weg. Doch het ergste was de korenmolen van M. Toelen toegetakeld.
Deze was pas voor twee jaar van zelfzwichting voorzien en mogelijk daardoor eenmaal losgelaten niet meer tot stilstand te brengen, zoodat al draaiende het eene stuk hout na liet ander stuk ijzer er af vloog- en tegen den avond nog slechts de bloote roeien overgebleven waren. De schade alleen aan den molen veroorzaakt binnen en buiten wordt op ongeveer ƒ 3000 geschat. Naar verluidt wordt hij echter niet meer opgebouwd, maar door een stoommolen vervangen.