Molen Zoutkaag- en Weerepolder, De Zoutkaagmolen, Lutjewinkel

Lutjewinkel, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Zoutkaag- en Weerepolder, De Zoutkaagmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00333
oude dbnr.
V3005
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 00333 Zoutkaag- en Weerepolder, De Zoutkaagmolen (Lutjewinkel)
Foto: P. Delamarre, Alkmaar, coll. Frans Weemaes

locatie

plaats
Lutjewinkel
plaatsaanduiding
verlengde van de Zoutkaag, Kromme Gouw wz.
gemeente
Hollands Kroon, Noord-Holland
streek
De Schager- en Niedorper Koggen
kadastrale aanduiding 1811-1832
Winkel A (1) 98 Polder de Weere
geo positie
X: 121242, Y: 533124
N: 52.78435, O: 4.88684

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
scheprad
vijzel 1,95 m Ø (1864)
vijzel 2,10 m Ø (1894)
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
25,50 m (1864)<br>25 m (1894)
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis
Bemaalde de Weerepolder, ook wel Zoutkaag- en Weerepolder geheten (groot 352 ha), en oorspronkelijk tevens de Moerbeekpolder. Als gevolg van hoogteverschillen ontstond er eind 16e eeuw onenigheid over de bemaling, op 16 oktober 1593 verleende de Rekenkamer goedkeuring voor de scheiding van Weerepolder en Moerbeekpolder.

De molen kwam in 1932 stil te staan en raakte daardoor in verval.

In 1950 ging men over tot afbraak.
-----

Mijn moeder is in 1930 geboren aan de Zoutkaag nr. 4. Zij heeft tot voor 13 jaar geleden in Lutjewinkel gewoond. Getuigenverklaring: "Het onderstel van de molen heeft er nog jaren gestaan en werd bewoond. In de oorlogsjaren (1940-1945) en daaromheen woonde er de familie Wardenaar (grootouders en moeder van Karin Bloemen). In de oorlog hadden zij onderduikers."
Anja Bosman-de Haan (Zwolle, geboren in Lutjewinkel), 17 juli 2017.

aanvullingen

trivia
De molen stond op 2 km afstand van Lutjewinkel en 1,5 km van het gehucht De Weere.

Als bouwjaar stond 1570 ingevuld, maar volgens "Van Rentersluze tot strijkmolen" door Jan Beenakker stond de molen er rond 1514 reeds.
-----

Deze informatie kwam ik tegen in het doopregister van Winkel:

Gerrit Leijen, begr. te Winkel 27 mrt 1797, woonplaats(en): Winkel, Adres Sout Kaags Molen
Ondertrouwd te Winkel 14 jun 1766
Gehuwd te Winkel 29 jun 1766 met:
Trijntje Jacobs Smit, begr. te Winkel 01 apr 1801, Adres Winkeler Verlaat
1) Maartje Leijen, ged. te Winkel 22 feb 1767, woonplaats(en): Winkel, Adres in de Soutkaags molen
2) Cornelis Leijen, ged. te Winkel 06 aug 1769, begr. te Winkel 07 sep 1769, Adres in de Soutkaags molen
3) Cornelis Leijen, ged. te Winkel 30 dec 1770, ovl. te Barsingerhorn 26 jun 1834, beroep(en): kuiper, Adres in de Soutkaags molen met:
Neeltje Ruig, geb. ± 1772, ovl. na 1834
4) Jan Leijen, ged. te Winkel 10 jan 1773, wonen in een der strijkmolens hebbende alsoo de ouders geene lidmaten zi jn als getuige over den doop gestaan Jacobje jacobs
5) Aaltje Leijen, ged. te Winkel 23 apr 1775, ovl. te Winkel 30 mrt 1838 met:
Cornelis Boon, geb. ± 1774, ovl. te Winkel 08 jun 1837, beroep(en): watermolenaar, woonplaats(en): Winkel, Adres in de Weere, in de Zoutkaagmolen (1805)
6) Jantje Leijen, ged. te Winkel 30 mrt 1777
7) Antje Leijen, ged. te Winkel 06 mrt 1780
8) Klaas Leijen, ged. te Winkel 04 jul 1784 > is later ook geregistreerd als watermolenaar
9) Gerrit Leijen, ged. te Winkel 24 jun 1787, ovl. te Winkel 01 jul 1878, beroep(en): arbeider, boerenbedrijf, woonplaats(en): Winkel, Adres in de Weere met:
Maartje Jacobsdr Smit, geb. te Winkel ± 1794, ovl. te Winkel 25 jan 1876, dochter van Jacob Smit en Dieuwertje Liefhebber

Bron: http://genea.pedete.net/winkel/index.htm

En verder:

Op den 18 okt. 1759: molenmeesters en ingelanden van de Weerepolder, ten huize van Sijmon Luijtjes de Waal, in de Weere vergadert zijnde, hebben bij meerderheid van stemmen Kaarten Kuijper, molenaar op de Weerepolder ofte Zoutkaaghsmolen van zijnen dienst als molenaar ontslagen, en de molen vacant verklaard.

Den 15 nov. 1759: De molenmeesters en ingelanden wederom ten huijse als boven vergadert zijnde, hebben bij meerderheid van stemmen tot molenaar van de Zoutkaaghsmolen gecommitteerd en aangestelt, Gerrit Laijen.

11 Jan. 1797: is geresolveert om Jan Gerritsz Laijen (leijen) aan te stellen tot assistent molenaar op de Weerepolder watermolen voor deszelfs vader Gerrit Laijen, latende de conditieën omtrent de verdeling van het maalloon over aan de onderlinge schikking. Ook zal de assistent verpligt zijn, in de molen te moeten wonen Jan Laijen in Comp. met zijn moeder.

De 5e dec. 1798 is hij molenmeesters en ingelanden van de Weerepolder gecomitteerd , vermits het overlijden van G er rit Laijen, tot molenaar aan gesteld, Jan Gerritsz Laijen, gewone assistent op voornoemde molen op het ordinaire tractement en salaris zo als tot heden is geweest, mits sig in alles aan de order van molenmeesters inder tijd zijnde te onderwerpen en in alle opsigten hem te gedragen, zoals een braafen en kloeke molenaar verpligt is te doen, en jaarlijks op de dag der rekening aan molenmeesters en ingelanden continuaties van zijn dienst te verzoeken en zijn dienst zal een aanvang nemen met Kersttijd 1798.

Den 27 dec. 1799, molenmeesters en ingelanden vergadert zijnde op het raadhuis te Winkel, tot de benoeming en aanstelling van een nieuwe molenaar op de Zoutkaaghmolen in plaats van Jan Gerritsz Laijen, die op de 12 okt. l.l. zijn dienst heeft gecrediteerd, is uit de volgende lijst van sollicitanten als: Cornelis Boon 3 stemmen, Jurgen Laijen, Corn. Jansz Laijen, Huijbert Corn. Wittebol, Dirk Maartens Smit 8 stemmen, allen wonende alhier en Hendrik Vos wonende te Callantsoog, aangesteld Dirk Maartensz Smit op het ord. traktement. Houdende de molenmeesters en ingelanden aan zig het recht ten allen tijden een reglement voor de molenaars te ontwerpen, waarna hij verpligt zal zijn zig te gedragen, gaande dese zijnen dienst en op heden en zal het le jaar eindigen Kersttijd 1800.

Dirk Maartensz Smit, voor een jaar maalloon ƒ 65. — . —

De 31 julij 1837, molenmeesters en ingelanden bijeen zijnde tot de benoeming en aanstelling van een nieuwe molenaar op de Zoutkaaghmolen in plaats van Cornelis Boon dewelke was overleden (1837) en is uit de sollicitaties benoemd en aan gesteld de persoon van Willem Wilmsz Mul.
Cornelis Boon was de echtgenoot van Jan Leijens zus Aaltje Leijen.

Linda Zonneveld-Leijen, 15 jan. 2022.