Molen Rijn en Weert, Werkhoven

Werkhoven, Utrecht
b

korte karakteristiek

naam
Rijn en Weert
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1993
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

adres
Werkhovenseweg 26
3985 MH Werkhoven
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00258 b
oude dbnr.
B853
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 00258 b Rijn en Weert (Werkhoven)
Marcel van Nies (14-11-2020)

locatie

plaats
Werkhoven
gemeente
Bunnik, Utrecht
streek
Kromme Rijnstreek
kadastrale aanduiding
Gemeente Werkhoven, sectie A, nr. 1888
geo positie
X: 144988, Y: 448885
N: 52.02822, O: 5.24132
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot, belangrijk accent voor het dorp

contact en bezoek

bezoek/postadres
Werkhovenseweg 26
3985 MH Werkhoven
molenaar
Michel Strik en anderen
telefoon
06-20180445 (Leny Visser)
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

In de regel zaterdag 10.00 - 14.00 uur. 

toegangsprijzen
winkelinformatie

Meelverkoop

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Schoolbezoeken mogelijk in overleg.

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Rijn en Weert via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, gedeeltelijk bepleisterd en lichtgrijs geverfd
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen; regulateur; sleepluiwerk

versieringen

Aardige baard; groen geverfd met twee grote rechthoeken met daarin de opschriften
1882 1993
RIJN & WEERT
plus nog afbeeldingen die water ('Rijn') en een kasteel ('Weert') symboliseren.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; 30 ijzeren rollen. Kruirad.
vlucht
23,70 m.
vang
Vlaamse vang; 5 deels vaste, deels scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 56 kammen
Bovenschijfloop 27 staven
Spoorwiel 75 kammen
Steenschijfloop 27 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,76

hoogte
van de stelling: 6,50 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 737 binnen 1993 1993 binnen aanw. 23,67
Derckx ✉︎ 736 buiten 1993 1993 buiten aanw. 23,70
Fransen ✉︎ g.n. binnen 1914 1914? binnen 1922 22,90
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 39, Gieterij Hardinxveld
Gieterij Hardinxveld
✉︎ 39 1990 1990 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

De oudste vermelding van de Werkhovense molen dateert van 1395. De molen stond toen bij kasteel Beverweerd. In 1882 werd deze molen (beter gezegd: de laatste opvolger daarvan) afgebroken, waarna een nieuwe op de huidige plaats verrees.

In 1921 sloot men de molen aan op het elektriciteitsnet. De komst van een elektromotor betekende hier dat de windbemaling snel buiten gebruik kwam. Eerst werden de roeden gestreken en in 1933 verdween de kap.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de de molen nog een tijd als uitkijkpost gefungeerd voor de Duitsers. Vervolgens bleef de molen tientallen jaren staan als stenen romp.

De ommekeer kwam in de jaren '80 van de 20ste eeuw: in 1985 proclameerde Prins Carnaval dat de molen moest worden gerestaureerd. Als vervolg daarop werd een jaar later de Stichting Korenmolen Werkhoven opgericht, met als doel de molen maalvaardig te restaureren.

In 1993 werd de molen met veel hulp van vrijwilligers geheel bedrijfsvaardig gerehabiliteerd en kon op 14 mei 1994 officieel in bedrijf worden gesteld. In 2012 is er een klopbuil aangebracht.
Tegenwoordig wordt regelmatig gemalen voor natuurwinkels in de omgeving en ook voor particulieren.

Eind november 2021 hebben de molenaars deze molen voorlopig stilgezet omdat na onderzoek in de provincie Utrecht bij een grote groep molens getwijfeld werd over de technische staat van de roeden. Eind april 2022 stelde men na een nieuwe controle vast dat beide roeden van Werkhoven feitelijk niets mankeerde! Als gevolg draaide deze molen kort daarna weer.

aanvullingen

toelichting naam

Tot september 1992 had deze molen geen naam, het was toch de enige molen van Werkhoven.
Tijdens de restauratie werd een naam bedacht: de molen werd vernoemd naar de Kromme Rijn en het kasteel Beverweert. Tussen de "Rijn en Lek" in Wijk bij Duurstede en de "Rijn en Zon" (waarvan de naam overigens niet met de Kromme Rijn te maken heeft) staat nu de "Rijn en Weert".

literatuur

K. Broekman (ed.) In ere hersteld... Korenmolen 'Rijn en Weert' Werkhoven (z.p. 1994)

trivia

Bij de reconstructie maakte men uiteraard gebruik van oude foto's van vóór de onttakeling. Op enkele daarvan was in het achterkeuvels (aan de achterzijde van de kap) een aantal kleine ruitjes te zien. Deze keerden om die reden bij de restauratie terug. Bij nader inzien, en na het opduiken nog meer oude foto's, bleken die ruitjes niet echt, maar erop geschilderd te zijn geweest. De vangstok ging er indertijd dwars doorheen!

foto's

foto's