Zie voor een korte beschrijving van de abdij van Mariënwaard, de bemaling van de polder en literatuurverwijzingen de beschrijving van de Lage Mariënwaarder molen.
Wanneer de achtkante molen van de Mariënwaard werd gebouwd, is niet bekend. In 1597 werd deze molen nog niet genoemd. Hij komt voor op een kaart uit 1761. Op deze kaart komen de Lage en Hoge Mariënweerder molens ook nog voor. Die laatste twee molens worden niet meer aangegeven op de Kadastrale minuut van omstreeks 1820.
Waarschijnlijk omstreeks 1840 werd aan het einde van de wetering tegen de Lingedijk een stoomgemaal gebouwd. Dit fungeerde als ‘voorgemaal’. Het is merkwaardig dat de molen vanaf zijn bouw tot aan de bouw van het stoomgemaal zijn werk alleen aankon, terwijl eerder een lage en een hoge molen nodig waren. Dit geeft aanleiding tot de veronderstelling dat deze molen twee schepraderen op verschillende niveaus heeft gehad, zoals dat ondermeer het geval was bij zijn ‘overbuur’, de molen van de Dorpspolder van Enspijk. De achtkante molen van Mariënwaard stond op een ‘eilandje’, waardoor een rechtstreekse afwatering zonder tussenkomst van de molen mogelijk was. Ook kan de omleiding gebruikt zijn als er inderdaad een tweede scheprad is geweest.
De molen werd onttakeld in 1922, waarna het werk werd overgenomen door een elektrische pomp. In 1950, na de reorganisatie van de waterbeheersing in de Betuwe, noordelijk van de Linge, werd de molen afgebroken.
Informatie van Nico Jurgens, 22 juli 2007
-----
Opmerkelijk is dat op een kaart uit 1664 hier al een wipmolen wordt aangegeven met als aanduiding 'Hoge Molen'. De vraag is dan ook of de locatiegegevens bij dbnr. 4079 wel kloppen, danwel of die molen hiernaartoe verplaatst is.
Molen 00255 b Polder Mariënwaard (Beesd)
B. de Bajonville, Joann. Mathysz., 1664, collectie Bodel Nijenhuis Port 10 N 19, het noorden links
