Molen Oosterpolder, Dijkmolen, Hoorn

Hoorn, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Oosterpolder, Dijkmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00246 c
oude dbnr.
V6583
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 00246 c Oosterpolder, Dijkmolen (Hoorn)
Deel van onderstaande foto

locatie

plaats
Hoorn
plaatsaanduiding
aan de Zuiderzeedijk, in het verlengde van de Holenweg.
gemeente
Hoorn, Noord-Holland
streek
Drechterland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Ooster- en Wester Blokker D (1) 219 De (Gecombineerde) Oosterpolder
geo positie
X: 134245, Y: 517374
N: 52.64347, O: 5.08056

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
scheprad
vijzel 1,90 m Ø (1894)
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
26 m
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 1868, Pot
Pot
✉︎ 1868 buiten 1900 1900? binnen 1915 26,04
media-bestand
Roede 1869, Pot
Pot
✉︎ 1869 buiten 1900 1900? buiten 1915 26,04
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
1736 verbrand en herbouwd
verdwenen
afgebroken
geschiedenis
De Informacie van 1514 vermeldt onder Westerblokker "molengeld" en onder Zwaag "twee watermolens". Op de kaart van Hoorn door Jacob van Deventer uit ca. 1660 staan de twee molens aangegeven aan het einde van de Holenweg.

De Oostpolder (1669 ha) werd bemalen door drie vijzelmolens: de Dijkmolen, de Middelste of Kleine Molen en de Laanmolen.

In 1736 brandden de "groote molen" en de "nieuwe molen" af; de middelste molen, de "steertmolen", bleef gespaard.

In 1873 werd de middelste molen vervangen door een stoomgemaal (horizontale tandem compound stoommachine van 80 i.pk met 110 m3 opbrengst per min.), later verdween de Laanmolen ook (na blikseminslag gesloopt?). In 1915 werd de capaciteit van het gemaal zodanig vergroot dat ook de Dijkmolen afgebroken kon worden.

Onze Courant, 25 aug. 1914:
"Publieke Verkooping van Molenafbraak.
De verkooping nabij het Stoomgemaal van de Oosterpolder onder de gem. Hoorn heeft niet MAANDAG plaats gehad, doch zal Woensdag 26 Aug. plaats hebben."

In 1956 werd het stoomgemaal vervangen door een elektrisch gemaal op de voormalige plek van de Dijkmolen.

Bronnen onder meer:
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- "West-Friese watermolens op de kaart van Joost Jansz. Beeldsnijder (1575/1608) en op de kaarten van het Groot Proces (1638)", artikel door Bert Kölker en Jan de Bruin in Jaarboek 2007 van het Westfries Genootschap.
- Molinologie nrs. 4 (zoekplaatje) en 5 (tekst). Verzameling H. van der Kaay.
-----

In 1904 werd het stoomgemaal gemoderniseerd.
Bron: "Speuren naar een Zaanse wipmolen?", art. door Erwin Esselink in De Nieuwe Molenwereld nr. 8, dec. 2021.

aanvullingen

trivia
Jacob Kieft was watermolenaar van ± 1816 t/m 1833 op één van de Oosterpolder watermolens.
Jacob Sijmensz Kieft ged. 16 januari 1774 te Schellinkhout, overl. 7 november 1851 te Hoorn.
In een vergadering van het bestuur is op 06-01-1816 een verzoek van Jacob binnengekomen "om in gevalle van vacature op den dijkmolen te worden geplaatst als Voormaler". Op 23 november 1816 staat hij vermeld als "voormaler". Het tractement was toen voor Jacob Kieft ƒ 85, Willem Kraal ƒ 80 en Pieter Sikkink ƒ 70. Aan drinkgeld ontvingen zij resp. ƒ 17,25, ƒ 17,90 en ƒ 15,95.
Hieruit is maak ik op dat Jacob in de 1e molen zat (dat waren de voormalers of admiraals) en de andere in molen 2 en 3. Jacob komt uit dezelfde familie als mijn grootvader in Andijk.
Simon Kieft, 23 januari 2008, uit Genealogie Kieft, 1997.
-----

Op 21 oktober 1887 sloeg de bliksem in één van de overgebleven molens; ik weet niet welke, alleen dat hij bemalen werd door I. Visser. De molen werd zwaar beschadigd, maar een begin van brand kon geblust worden. Toch zou dat de aanleiding tot de sloop geweest kunnen zijn.
Nico Jurgens, 13 jan. 2008.

Hierover werd ook bericht in de Purmerender Courant van 23 oktober 1887.
----

In 1904 werd bij deze molen een grote trekhond gedood door de molen.
Bron: "Hoornse herinneringen", W.A. Braasem, 1972.
Michel Zwier, 13 feb. 2011.