Molen Nekkermolen, Neck

Neck, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Nekkermolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van het waterschap Wormer, Jisp en Nek

adres
Kanaaldijk 51
1456 BG Neck (Wijdewormer)
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00242
oude dbnr.
B683
Meest recente aanpassing
| Constructie
media-bestand
Molen 00242 Nekkermolen (Neck)
Piet Glasbergen (11-6-2014).

locatie

plaats
Neck
gemeente
Wormerland, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Purmerend, sectie B, nr. 1599
geo positie
X: 123270, Y: 502788
N: 52.51185, O: 4.91981
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kanaaldijk 51
1456 BG Neck (Wijdewormer)
molenaar
Stefan Witteman
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Nekkermolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel Ø 2,10 m.
Woning in de molen

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd met wit en rood afgebiesde krullen, met het opschrift in geel 'Anno 1631'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 59 houten rollen. Binnenkruirad.
vlucht
26,60 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal (ijzer).
overbrenging

Bovenwiel 55 kammen
Bovenbonkelaar 26 kammen, steek 15,3 cm.
Onderbonkelaar 37 kammen
Vijzelwiel 43 kammen, steek 11,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,82

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Beijk ✉︎ 58 binnen 2022 2022 binnen aanw. 26,60
Beijk ✉︎ 59 buiten 2022 2022 buiten aanw. 26,60
Burger ✉︎ g.n. binnen 1964 1964 binnen 2022 26,60
Burger ✉︎ g.n. buiten 1964 1964 buiten 2022 26,60
Pot ✉︎ 2058 buiten 1906 1907 buiten 1964 26,60
Pot ✉︎ 2020 binnen 1905 1905? binnen 1964 26,60
wiekverbeteringen

Van 1964 tot 1975 was deze molen uitgerust met het systeem Fauël (fokwieken) met steekborden. Dat was op deze molen, die vaak juist bij krachtige wind of zelfs stormen zijn nut moet bewijzen, geen goed idee. Dit is later dan ook weer teruggebracht naar Oud-Hollands. Daarmee kan deze molen zijn taak zeer goed aan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 998 1875 1875? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van het waterschap Wormer, Jisp en Nek

omwentelingen
geschiedenis

Op 30 mei 1630 werd in het stadhuis van Purmerend tussen de burgemeesters van die plaats en die van Wormer en Jisp een overeenkomst gesloten, namelijk: sekere accoord tot conservatie van de Oude Landen, gelegen in de Banne der voorz. Stede van Nek, mitsgaders die van Wormer en Jisp om dezelve in eenen goeden en suffisanten Ringdijk te besluijten ten fine om van het opmaalen van de Watermoolens der bedijkte meeren als andere inundatiën te mogen zijn bevrijd.
Op de bedijking, die nog in dat zelfde jaar gereed kwam, werden drie molens gebouwd. Het waren De Poelmolen aan de Zaan, ook wel De Handschoen genaamd, De Nekkermolen aan de Beemsterringsloot bij Neck en De Jispermolen aan de ringsloot van de Wijde Wormer bij Jisp. Binnen de bedijking was opgenomen het voordien met de Zaan in open verbinding staande Schaalsmeer, waarvan de droogmaking al snel te hand werd genomen. Voor de droogmaking en de latere bemaling werd in 1631 een betrekkelijk kleine achtkante molen gebouwd die ging uitmalen op het polderwater van het Heemraadschap.
In het begin van de 18de eeuw bleek het noodzakelijk om de bemaling van het Heemraadschap te versterken, waartoe in of omstreeks 1726 aan de zuidoostkant van de polder een vierde achtkante schepradmolen werd gebouwd die de naam De Zuidooster zou gaan dragen.

De Zuidooster en De Poelmolen waren in 1864 nog steeds met een scheprad uitgerust, in tegenstelling tot De Jispermolen en De Nekkermolen, welke in dat jaar beide
met een staande vijzel werkten.
De verbouwing van deze beide laatste molens, waarbij het scheprad was vervangen door dit overigens verder weinig toegepaste wateropvoerwerktuig, heeft waarschijnlijk plaats gevonden in de jaren tussen 1830 en 1840.

In 1878 werden De Poelmolen en De Jispermolen afgebroken, waarna op de plaats van de eerste een stoomvijzelgemaal werd gebouwd.
De tussen 1864 en 1894 vervijzelde Zuidooster en de in de loop der tijd eveneens vervijzelde Schaalsmeermolen werden in 1926 afgebroken, waarna de laatste werd vervangen door een windmotor.

De Nekkermolen werd al voor 1894 weer verbouwd tot een normale vijzelmolen. Met het vroegere stoomgemaal, dat in 1919 werd geëlektrificeerd en van een pomp voorzien, is hij nog steeds voor de bemaling in gebruik.

De windmolen is welhaast onmisbaar te noemen bij krachtige tot stormachtige winden uit richtingen tussen zuidwest en noordwest. In dat geval waait het polderwater in deze waterrijke polder, als gevolg van zijn vorm en de ligging ten opzichte van genoemde windrichtingen sterk op. De in deze oostpunt van de polder staande Nekkermolen moet dan voorkomen dat een aanzienlijk polderdeel, bestaande uit laaggelegen onderbemalen veenachtig weidegebied, door het opgestuwde water wordt overstroomd.
Niet geheel toevallig was deze molen ook seinmolen, meer specifiek 'noodseingever'. 

In oktober 2022 kreeg deze molen nieuwe roeden. De gelaste Burger-roeden werden na 58 jaar dienst vervangen.

Constructie
Het eiken achtkant staat op twee aan twee evenwijdig geplaatste penanten en is verstijfd met een extra veldkruis per veld. Boventafelement, rolvloer, kuip en kap zijn al eens vernieuwd.
Volgens overlevering zou de vernieuwing van de kap omstreeks 1878 plaats hebben gevonden, nadat de vorige kap, als gevolg van een onverantwoorde bediening van de molen, was afgemalen.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is vernoemd naar de plaats waar hij staat.

foto's

foto's