- naam
- Wijkerbroekspolder
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- verdwenen
- toestand
- verdwenen
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00087
- oude dbnr.
- V1072
- Meest recente aanpassing
- | Algehele revisie gegevens
Molen Wijkerbroekspolder, Wijk bij Duurstede
Wijk bij Duurstede, Utrecht
v
locatie
- plaats
-
Wijk bij Duurstede
- plaatsaanduiding
- aan het eind van de Dwarswijkse wetering op 4 km van de stad. De molen stond in het open veld en er liep een weg naartoe, die zo'n 500 m lang was.
- gemeente
- Wijk bij Duurstede, Utrecht
- streek
- Kromme Rijnstreek
- geo positie
-
X: 147640, Y: 443235N: 51.97748, O: 5.28008
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- achtkante bovenkruier. rietgedekt
- kap
- rietgedekt
- inrichting
De molen was voorzien van een hellend scheprad.
- versieringen
Op de baard van de molen stond als bouwjaar 1818.
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- overbrenging
de molen had een hellend scheprad
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
geschiedenis
- toestand
- verdwenen
- bouwjaar
- verdwenen
-
1924 onttakeld 1958 restant gesloopt
- voorganger
- eigendomshistorie
De laatste bewoner was Jan Maarseveen, de zwager van de laatste molenaar Frans Broekhuizen.
- geschiedenis
-
15-11-1817: Nederlandsche staatscourant
Het collegie van het gemeene land des Wijkschen Geregts, benevens de gecommitteerden uit de Geërfden en Ingelanden, geinteresseerd bij den natemelden watermolen, zullen, op Vrijdag ;
den 21sten november 1817 des morgens ten elf uren , op het stadhuis, te Wijk-bij-Duurstede, bij inschrijving en opbod, publiek aanbesteden:
Het bouwen van eenen nieuwen achtkanten Wind-Watermolen, met een hellend scheprad, naar de geoctrooieerde inventie van de Gebroeders Eekhardt , met al de leverantien van de daartoe benoodigde materialen en arbeidsloonen, om gebouwd te worden óp de polder genaamd het WijkerBroek, ter plaatse, waar zulks zal worden aangewezen.
De teekeningen zulten ter bezigtiging liggen; ten kantore van den notaris van Schaik, en de bestekken, na den 10den november, ter lezing liggen/bij den voorn, notaris, en in het Schippers-huis, alsmede te Utrecht; in den Nieuwen Bak, en in den Witten Engel;Het waterschap deelde in april 1917 mee dat "de stichting van een hulpgemaal met het oog op de hoge kosten wordt uitgesteld" . De windmolen bleef dus draaien en nog in 1921 bestelde het waterschapsbestuur bij de firma Cohen te Arnhem vier stuks zeilen ad fl. 115, - per paar. De zeilen moesten
aan de lange hoek I 0 meter en aan de korte hoek 9,50 meter lang zijn bij een breedte van 1,60 meter. Watermolenaar F. Broekhuizen liet in een met potlood geschreven briefje dringend weten dat "de zeilen aan de opgegeven maten moeten voldoen anders worden ze niet in ontvangst genomen."De Iaatste dagen van de windmolen. Toch waren de dagen van de windmolen geteld. In 1923 rapporteerden de Gebr. Verwey, molenmakers te Lienden, dat zij de sloopkosten van de watermolen in het Wijkerbroek schatten op 550 gulden. Daartegenover stond een waarde van 885 gulden voor de afkomende materialen, bestaande uit:
de as fl. 200,-
2 roeden fl. 150,-
koningsspil fl. 150,-
lange spruit fl. 85,-
staart en schoren fl. 150,-
kap met bovenwiel fl. 150,-
totaal fl. 885,In juni 1924 gaven Gedeputeerde Staten van Utrecht hun goedkeuring aan het besluit van de stemgerechtigde ingelanden van het waterschap Wijkerbroek tot vervanging van de bestaande windbemaling door een schroefpomp aangedreven door een elektromotor. Inmiddels had het bestuur een openbare aanbesteding uitgeschreven tot "het verbouwen van de schepradruimte in den bestaanden molen tot electrisch watergemaal en daarmede in verband staande bouw- en grondwerken ". Van de drie inschrijvers was J. van Lit uit Leerdam met fl. 7.850, - de laagste en dus werd de opdracht aan hem gegund. De kosten van deze vernieuwing bedroegen:
Aanneemsom J. van Lit fl. 7.850,-
Schroefpomp fl. 5.200,-
Elektromotor fl. 1.565,-
Bijwerk J. van Lit fl. 1.217,45
Totaal fl 15.832,45
18-09-1924: Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad
HOOG WATER
Het water in het Wijkerbroek te Wij bij Duurstede begint zeer hoog in slooten, greppels en op weilanden te staan, daar de watermolen wegens ombouwing in een electrisch pompgemaal, niet kan werken.november 1924: Er werd hard gewerkt en al in november 1924 werd de eerste proefmaling van het nieuwe
gemaal uitgevoerd. In januari 1925 gingen GS van Utrecht akkoord met het verwijderen van de wieken, het kruiwerk en scheprad van de molen .
In 1924 werd hij onttakeld omdat de polder voortaan elektrisch werd bemalen.-----
Verkeerde veronderstellingen:
De molen zou in de weg gestaan hebben toen grondwerkers het kanaal gingen graven.
De poldermolen zou het slachtoffer zijn geworden van de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal,
dat klopt dus niet want het kanaal is in 1952 gegraven, terwijl de onttakelde molen nog gestaan heeft tot 1958.
Het molenterrein wat overbleef na de realisatie van het kanaal, zat ingeklemd tussen een rozenbottelkwekerij en het kanaal. Het terrein werd aan Moerkoert verkocht. Moerkoert kocht de molen in de herfst van 1958 waarna de molen werd gesloopt. de fundering ligt er nog steeds, onder het maaiveld.
-
aanvullingen
- wetenswaardigheden
Jan Maarseveen (1887) en zijn vrouw Jannigje Broekhuizen (1887) waren de laatste bewoners van de molen in het Wijkerbroek. In 1910 werd hun zoon Gart geboren, twee jaar later dochter Marie. Het gezin was klein behuisd. Met een trapje van een paar treden kwam je in het molenhuis. In het midden van de kamer stond een tafel met stoelen, aan de zijkant een kachel. Jan zorgde zelf voor stookhout. Hij was klein van stuk maar hout zagen en kloven ging hem goed af. Jan Maarseveen, de laatste bewoner van de molen.
- literatuur
*De heer Gerard Woudenberg heeft de geschiedenis van de drie watermolens in het Wijkerbroek van Wijk bij Duurstede beschreven in het Tijdschrift van de de Historische Kring 'Tussen Rijn en Lek, juni 2007 41-2.
Meer gegevens worden vermeld in de volgende uitgeve van de Historische Kring 'Tussen Rijn en Lek' oktober 2016 50-2/3
draag zelf bij
- foto's
- foto's insturen