- naam
- Oog In 't Zeil
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1986
- bedrijfsvaardigheid
- In herstel (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan (tijdelijk alleen op elektrische kracht).
- adres
-
Molenplein 1
3945 CZ Cothen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00086
- oude dbnr.
- B831
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen Oog In 't Zeil, Cothen
Cothen, Utrecht
b
locatie
- plaats
-
Cothen
- gemeente
- Wijk bij Duurstede, Utrecht
- streek
- Kromme Rijnstreek
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Cothen, sectie B, nr. 2030
- geo positie
-
X: 149784, Y: 445545N: 51.99826, O: 5.31125
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenplein 1
3945 CZ Cothen - molenaar
- Joop Boekweit
- telefoon
- 06-30917320
-
- website
- www.oog-int-zeil.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Woensdag en zaterdag.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Op afspraak.
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Oog In 't Zeil via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen; op de ZW-kant tot ca. 50 cm. onder de kuip gepleisterd; voor het overige tot ca. 2,50 m. boven de stelling
- kap
- Gedekt met geteerde gepotdekselde delen
- inrichting
Twee koppel 16der kunst- en één koppel 15der blauwe stenen; sleepluiwerk; afschietwerk; silo's boven de 16der stenen. Elektrisch aangedreven koppel stenen.
- versieringen
Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1869' en daaronder 'Oog int Zeil' en in het midden een rozet met de naam W.V.Eck'
Onder de korte spruit een plank met daarop het oorspronkelijke bouwjaar '1869'
In de molen zit een openingssteen ingemetseld. Daarop staat:
"Geopend door C.G.J. van den Oosten en P.Th. Bunjes 23 mei 1987".
N.B. C.G.J. van den Oosten was destijds gedeputeerde van de provincie Utrecht en P.Th. Bunjes burgemeester van Cothen.- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Rollenkruiwerk; 49 ijzeren rollen. Kruirad.
- vlucht
- 23,70 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak: vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 11,0 cm.
Spoorwiel 84 kammen
Steenschijflopen 26, 26 en 28 staven, steek 9,5 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 6,76 en 1 : 6,26- hoogte
- van de stelling: 7,20 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 597 buiten 2023 2024 buiten aanw. 23,70 Vaags 596 binnen 2023 2024 binnen aanw. 23,70 Buurma 174 binnen 1986 1986 binnen 2024 23,75 Buurma 175 buiten 1986 1986 buiten 2024 23,69 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Nijmeegsche IJzergieterij 7 1984 1984 aanw. 04,85
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 474236
- inventarisnummer
- UT028
eigendom
- eigenaar
- Stichting De Utrechtse Molens
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- In herstel (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan (tijdelijk alleen op elektrische kracht).
- molenmaker
- ?? (1869) Schakel & Schrale, Zwolle (1986)
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De Stichting De Utrechtse Molens is eigenaar sinds 1991, daarvoor was dit steeds de familie Van Eck.
- geschiedenis
-
Deze molen is in 1869 gebouwd als opvolger van een houten standerdmolen. Die molen brandde op 12 maart 1869, mét molenaarswoning en schuur, geheel af. Op dezelfde plaats als de standerdmolen had gestaan liet Willem van Eck een nieuwe ronde stenen stellingmolen bouwen. Echter: nog tijdens de bouw ging hij failliet. Zijn broer Gerrit nam de zaak over.
Vanaf 1904 was er een hulpaandrijving, eerst op stoomkracht en rond 1930 op elektriciteit. Toen rond 1936, in de crisistijd dus, kostbare reparaties aan de windmolen nodig waren, besloot men tot onttakeling: wiekenkruis, kap en stelling werden verwijderd. De stenen romp diende vanaf dat moment alleen nog als onderkomen voor een maalderij.
In 1985 verhuisde het bedrijf van Van Eck naar Wijk bij Duurstede, omdat in Cothen onvoldoende ruimte was om dit voort te zetten. Inmiddels was er een stichting actief die zich beijverde voor het behoud van de molenromp, uiteraard met de bedoeling hiervan weer een complete molen te maken. De eerste vooruitzichten waren positief: de familie Van Eck verkocht de terreinen en opstallen aan de gemeente en niet lang daarna werden de aanbouwen rond de molenromp gesloopt.
Een grote tegenvaller: in september 1985 brandde de molenromp na laswerkzaamheden uit. Herinrichting van de zolders kon evenwel op kosten van de verzekering plaatsvinden en na veel inspanningen heeft men de herbouw van de windkorenmolen tenslotte kunnen realiseren. Op 23 mei 1987 volgde de feestelijke ingebruikstelling.
Er wordt geregeld gemalen voor menselijke consumptie.
In 2006 onderging de molen het nodige onderhoud met één opvallende zaak daarbij: de kennelijk wat smal uitgevallen stelling werd iets verbreed en er kwam ook een nieuw stellinghek.
In september en oktober 2018 vernieuwde de fa. Verbij de vloerdelen en liggers van de stelling. Hierbij zijn, volgens de inmiddels bij veel stellingmolens toegepaste gewoonte, de planken deels gesloten tegen elkaar aan gelegd. Dit om te zorgen dat regenwater zo min mogelijk langs de romp stroomt.
Eind 2021 heeft men deze molen, net als toen vele andere van de SDUM, preventief stilgezet: onderzoek had problemen aangetoond. Nadere ultrasone metingen wezen bij deze molen uit dat de binnenroede een scheurtje vertoonde. Mogelijk is een en ander in de hand gewerkt door de bankirai ophekking: het is zeer sterk en duurzaam, maar in verhouding ook erg zwaar.
Aldus stond deze molen, tot het wiekenkruis vervangen is, stil. Men schafte echter direct een elektrisch aan te drijven koppel stenen aan, zodat men kon blijven malen en de meelverkoop in de molenwinkel door kon gaan.
In augustus 2023 begonnen de molenaars met het kaalzetten. 18 april 2024 gingen de oude roeden eruit en stak men meteen de nieuwe.
aanvullingen
- literatuur
Henk Reinders, 'De Cothense molen "Oog in 't Zeil" en zijn molenaars', in: Tussen Rijn en Lek, tijdschrift voor de geschiedenis van het gebied tussen Kromme Rijn en Lek, 24 (1990) 18 - 29
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen