Molen Ommedijksepolder, Pijzelmolen /Peijzer watermolen, Wassenaar

Wassenaar, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Ommedijksepolder, Pijzelmolen /Peijzer watermolen
modeltype
Wipmolen
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00079
oude dbnr.
V2840
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 00079 Ommedijksepolder, Pijzelmolen /Peijzer watermolen (Wassenaar)
Foto: coll. DHM,

locatie

plaats
Wassenaar
gemeente
Wassenaar, Zuid-Holland
streek
Haaglanden
kadastrale aanduiding 1811-1832
Wassenaar B (2) 771 De Ommedijksche polder (*)
geo positie
X: 89583, Y: 463794
N: 52.15844, O: 4.43121

constructie

modeltype
Wipmolen
krachtbron
wind
functie
inrichting

Scheprad

plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
vlucht
19,70m
overbrenging

De nieuwe molen kreeg op 25 september 1882 een gietijzeren bovenas. 
Maatschappij ijzergieterij de prins van Oranje (den Haag) 
Een molenas nr. 1279 met twee taatsen. 
25 jaar garantie F 270,00 
Een scheprad diameter 4.36 meter, met 20 plaatijzeren schoepen 
Twee schoepen in voorraad, 15 jaar garantie F 454,00 
Totale kosten zijn F 724.00 
Ook kreeg de molen in hetzelfde jaar en nieuwe grenenhouten roeden van 21.30 meter. 
De kosten hiervan zijn F 152, 22. 
Scheprad breedte 0,26 meter 
Diameter 4.00 meter 
Opvoerhoogte 1.00 meter

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1279 1882 1882? 1934
De Prins van Oranje ✉︎ 1279 1882 1882? 1934
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1934 gedeeltelijk gesloopt 1940 verbrand
eigendomshistorie

Molenaar was Van Meygaarden.

geschiedenis

1708: De molen werd in 1708 gebouwd ter vervanging van de afgebrande voorganger. 

De Ommedijkse- of Pijzelpolder (181 ha) schijnt ontstaan te zijn uit een combinatie, maar daarover is niets meer terug te vinden.
1850: Omstreeks 1850 raakte de naam Pijzelpolder in onbruik, de polder heette Ommedijksepolder en de molen Pijzelmolen. 

1934: Het einden van de windbemaling van de molen. 
In het jaar 1934 stond de molen van de polder er nog, maar niet voor lang. Want de kosten van de windbemaling waren te duur geworden, zo f800,00 per jaar, buiten de verzekering om. En het rendement was te gering, dan praat men over de waterverplaatsing. 

1934: de molen ging van windkracht over op Diesel

22-05-1935: In de molenaar van 22 mei 1935 werd een advertentie geplaatst. Dat het polderbestuur het bovenhuis met al zijn gaande werk, koker en koningsspil te koop waren aangeboden. 
De enige die reageerde was molenmaker van Yperlaan uit Voorschoten. Hij betaalde in natura, dat hield dat alle wat zich in het bovenhuis bevond inclusief het bovenhuis van de ondertoren mocht verwijderen. En waar de koker uit het ondertoren kwam voorzien van een zinken dakbedekking. En dat kosten hem maar 25 gulden.

mei 1940: In de mei dagen 1940 werd het in aan bouw zijnde vliegveld Valkenburg aangevallen door Duitse soldaten. Een gevecht op en rond het vliegveld waren heftig. En dat betekende ook, dat er op Wassenaars grondgebied staande molens sneuvelden. Ook de ondertoren van de Ommendijkse polder moest het ontgelden. De molen werd in de meidagen van 1940 door de Duitsers in brand geschoten, omdat zij dachten dat er zich Engelse parachutisten in verborgen zaten. 
De verwoesting bracht een hoop problemen met zich. De ondertoren met daarin staande dieselmotor die het scheprad aandreef werd verwoest. Er moest een andere oplossing worden gevonden. Want de bemaling van de polder moest doorgaan. Hiervoor werd er gebruik gemaakt van twee Amerikaanse windmolens met vijzel.

Na de tweede wereldoorlog kreeg de polder nog een klap te verduren. Het gedeelte wat in de gemeenten Voorschoten en later geannexeerd werd door gemeente Leiden verwoest. Zandwinning ging er plaats vinden. Een put van bijna 40 meter diep kwam ervoor in de plaats. 
Bron; Hoogheemraadschap Rijnland archief 1.2.5.6 Ommedijksepolder
Inform. van N. Varkevisser, 14 juni 2020

1969: De molen ging van Diesel over op elektriciteit. 

nog waarneembaar

aanvullingen

trivia

Op de top. kaart van 1957 staat de Peijzer Wm. nog vermeld.

(*) Erf: Johannes Jacobus Rijvers. Regt van Opstal: de Ommedijksche polder.

De ligging in twee ambachten heeft door de jaren heen telkens tot onenigheid geleid over wie het polderbestuur mocht vormen, en daarmee samenhangend uit welke plaats de molenmaker werd ingehuurd.
Bron: "De polders rondom Voorschoten", art. door G. 't Hart in "Voorschoten, Historische Studien", red. dr. J.L. van der Gouw, 1971. Verzameling H. van der Kaay.