Molen Groenendijkse Molen, Hazerswoude

Hazerswoude, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Groenendijkse Molen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (naar keuze in circuit)
bestemming

Bemalen van de polder Nieuw Groenendijk, thans op vrijwillige basis

adres
Groenendijksepolder 2
2394 AZ Hazerswoude-Rijndijk
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00062
oude dbnr.
B981
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 00062 Groenendijkse Molen (Hazerswoude)
Rob Pols (5-5-2021)

locatie

plaats
Hazerswoude
plaatsaanduiding
Hazerswoude-Rijndijk
gemeente
Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland
streek
Rijnland
kadastrale aanduiding
Gemeente Hazerswoude, sectie H, nr. 795
geo positie
X: 98654, Y: 460009
N: 52.12542, O: 4.56438
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Groenendijksepolder 2
2394 AZ Hazerswoude-Rijndijk
molenaar
Amber Janssen / Immanuel van Horssen
telefoon
06-13484446
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Groenendijkse Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren gedekt met riet
kap
Bovenhuis geel geverfd; wit afgebiesd; kap gedekt met gepotdekselde planken
inrichting

Schroefpomp (1939); daarvoor een gesloten ijzeren scheprad buiten de molen.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk. Kruirad.
vlucht
20,00 / 20,10 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 43 kammen
Bovenschijfloop 25 staven, steek 15,0 cm.
Riemschijf Ø 3,20 m.
Pomppoelie Ø 0,27 m.
Overbrengingsverhouding 1 : 20,38

hoogte
wiekvorm
Half-verdekkerd op beide roeden.
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 127 buiten 1998 1999 buiten aanw. 20,10
Straathof ✉︎ 126 binnen 1998 1999 binnen aanw. 20,00
Pot ✉︎ 2560 binnen 1924 1924? binnen 1998 20,00
Pot ✉︎ 2232 buiten 1912 1912? buiten 1998 20,00
wiekverbeteringen

Van 1939 tot 1966 was deze molen op beide roeden uitgerust met de zgn. 'halve verdekkering': Oud-Hollands aan de voorzijde met aan de achterzijde een (in dit geval metalen) stroomlijnneus.
In 1966 werd dit teruggebracht tot Oud-Hollands, maar in 1975 bracht men opnieuw deze stroomlijn aan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1269 1881 1881? aanw. 04,08
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (naar keuze in circuit)
bestemming

Bemalen van de polder Nieuw Groenendijk, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Jan Pietersz. en Pieter Jansz. (1627)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Rijnlandse Molenstichting is eigenaar sinds 1965, daarvoor was dat de polder Nieuw-Groenendijk.

geschiedenis

Deze molen werd in 1627 gebouwd ter bemaling van de polder Nieuw Groenendijk.
Sinds een grote ruilverkaveling, die eindigde in 1970, zijn enige polders samengevoegd en is nu sprake van een grote polder Groenendijk, bestaande uit de voormalige polders Nieuw-Groenendijk, de Oude-Groenendijkse en Barrepolder en de Bent- en Delft- of Generalepolder.

Dat deze wipmolen er nog staat, is niet vanzelfsprekend geweest: in de 19e eeuw werd diverse malen overwogen de molen - die toen nogal eens gebreken vertoonde - te vervangen door een nieuw stenen exemplaar (die dan tevens de Oude Groenendijkse (Barre)polder zou moeten bemalen. De diverse plannen kwamen echter nooit ten uitvoer: steeds volstond men met herstel. Soms was dat ingrijpend: zo vernieuwde molenmaker C. Boers uit Hazerswoude in 1884 het gehele bovenhuis.

Tot 1911 werd de molen bewoond; in dat jaar werd de naastgelegen molenaarswoning in gebruik genomen.

In 1939 kreeg deze vanouds met een buitenscheprad uitgeruste molen een schroefpomp en op beide roeden het zgn. 'Half-Verdekkerd' wieksysteem (wat te beschouwen is als Oud-Hollands met een stroomlijnneus aan de achterzijde).
De vloer in de ondertoren ligt sinds 1939 ca. 0,85 meter hoger dan oorspronkelijk omdat het vliegwiel eronder moest worden aangebracht. Vermoedelijk is toen ook het bovenhuis geel geverfd; daarvoor was dit grijsgroen.

De molen bleef tot 1959 voor de bemaling in bedrijf, daarna plaatste men buiten de molen een motor die de schroefpomp aandreef.

Kort na de aankoop door de Rijnlandse Molenstichting, 1966, werd de inmiddels al behoorlijk vervallen molen grondig gerestaureerd. Hierbij werd de halve verdekkering verwijderd (in 1975 kwam men hierop terug). 

In 1999 was een nieuwe grote restauratie nodig; hierbij werden onder meer beide roeden vervangen. Ook heeft men toen de uitmaalmogelijkheid sterk verbeterd: al jaren kon de molen maar beperkt uitmalen, omdat de boezemsloot via een te nauwe duiker uitkwam in de Oude Rijn. Inmiddels zijn in die sloot twee afsluitbare duikers aangebracht waardoor de uitmaalcapaciteit duidelijk is verbeterd. Tevens kan door middel van een instelbare overstort circuitbemaling worden toegepast.

Anno 2008 waren er serieuze plannen om tot kort op de molen woningen te bouwen en een bedrijventerrein aan te leggen. Dit in het gebied tussen de N11 en de Oude Rijn, tussen Zoeterwoude- en Hazerswoude-Rijndijk. Daarmee zal de polder wederom aanzienlijk kleiner worden en vermoedelijk ook de boezemkade verlegd. Mogelijk dreigt voor deze molen - de zoveelste in Rijnland - overplaatsing. Tot op heden is in deze echter niets gebeurd wat de molen in zijn voortbestaan bedreigt.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

literatuur

Andries Veloo, 'Pierre Pijnnaken van de Groenendijkse molen', in: Molenwereld 160 (2012) 213 - 217.

trivia

Lang geleden schreef een (kennelijk gefrustreerde) molenaar op de bovenzetel de tekst "Wat God doet met de zondaren, doen boeren met de molenaren". Hij deed dit met teer. Deze tekst is later, ongetwijfeld op last van het polderbestuur, met grijze verf weggewerkt, maar het is nog steeds te lezen!

foto's

foto's