- naam
- Weijpoortse Molen
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Weijpoortsche polder, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Weijpoort 25
2415 BW Nieuwerbrug - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00045
- oude dbnr.
- B1067
- Meest recente aanpassing
- | Verwijzingen
Molen Weijpoortse Molen, Nieuwerbrug
Nieuwerbrug, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Nieuwerbrug
- gemeente
- Bodegraven-Reeuwijk, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Bodegraven, sectie C, nr. 5403
- geo positie
-
X: 114391, Y: 454761N: 52.07963, O: 4.79480
- biotoopwaarde
- 3 (matig)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Weijpoort 25
2415 BW Nieuwerbrug - molenaar
- Leo v.d. Vlist / Jos Berg
- telefoon
- 071-5164840 (Rijnlandse Molenstichting)
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- nee
- openingstijden
Als de molen draait
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Weijpoortse Molen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ondertoren, gedekt met riet, op veldmuren van 0,90 m.
- kap
- Bovenhuis donkergroen geverfd, wit afgebiesd
- inrichting
Stalen vijzel Ø 1,62 m.
Woning in de molen (niet in gebruik)- versieringen
Het jaartal 1674 bevindt zich op het kroonijzer van de koningspil. In het bovenhuis bevinden zich nog meer inkrassingen met allerhande jaartallen.
- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk; kruirad
- vlucht
- 27,30 / 27,45 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; evenaar (tot 1995 vangstok).
- overbrenging
Bovenwiel 60 kammen
Bovenschijfloop 30 staven, steek 15,3 cm.
Onderwiel 29 kammen
Vijzelwiel 31 kammen, steek 16,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,87- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 784 buiten 1994 1995 buiten aanw. 27,45 Derckx 785 binnen 1994 1995 binnen aanw. 27,30 Pot 507 buiten 1869c ? buiten 1995 27,00 Pot 1240 binnen 1881 binnen 1995 27,00 - wiekverbeteringen
In 1938 werd deze molen op beide roeden voorzien van het systeem Dekker; veel later is dit gewijzigd in het systeem Fauël (fokwieken). Allang is dit weer teruggerestaureerd naar Oud-Hollands.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Gieterij Hardinxveld 52 1993 1995 aanw. Sterkman & Zn, wed. A. 274 1864 1864? 1995 05,90
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 9762
- inventarisnummer
- ZH083
eigendom
- eigenaar
- Rijnlandse Molenstichting
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Weijpoortsche polder, thans op vrijwillige basis
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Deze polder kende van 1363 tot 1564 een gezamenlijke afwatering met de Zuidzijderpolder te Bodegraven op de Hollandse IJssel, sinds 1480 met een molen en 1529 met een boezemmolen. Na 1564 werd een molen op de huidige plaats gebouwd; deze is afgebrand op oudejaarsnacht 1672 door plunderende terugtrekkende Franse troepen en herbouwd in 1674.
De molen had tot 1938 een scheprad; in dat jaar werd de molen vervijzeld. In verband hiermee werden de schaarstijlen verwijderd en kwamen er trekstangen om de kokerbalken. Het wiekenkruis werd voorzien van het systeem Dekker.
De toen aangebrachte onder- en vijzelwielen zijn zeer waarschijnlijk afkomstig van een gesloopte Schermermolen, dit gezien de uitvoering en de karakteristieke kamverhouding 27/31.
Door schaalvergroting kwam de Weijpoortse Polder onder het bestuur van het Groot Waterschap van Woerden. In 1975 werd de windbemaling van de polder overgenomen door het gemaal van de aangrenzende polder Lange Weide.
Bij de grote restauratie van 1994/'95 is de overbrenging van de vijzel iets gewijzigd door het aanbrengen van een ander onderwiel. In april 2007 werd het bovenwiel uitgenomen voor een grondige herstelbeurt, in juli is het herplaatst.
In 2023 is duidelijk geworden dat nieuw ingrijpend herstel nodig is: door onder- en zijloopsheid ontstonden gaten in de molenwerf en als gevolg heeft men de voorwaterloop afgedamd. De molen is, in afwachting van restauratie van de waterlopen, funderingsherstel én een nieuwe vijzel voorlopig alleen draaivaardig.
Los hiervan heeft de toren in 2023 een nieuw rietdek gekregen en is de constructie versterkt door onder meer het aanbrengen van vier met elkaar verbonden trekstangen rondom de toren ter hoogte van de middelste mantelbalken.
De woning in de ondertoren: reeds in 1909 werd die afgekeurd; in 1910 bouwde men daarom naast de molen een nieuwe woning. Dat werk werd verricht door Johan de Hoog uit Driebruggen.
In 1938, bij de vervijzeling, verbouwde aannemer Floris Boer alles zodanig dat van de oude woning in de ondertoren vrijwel niets overbleef.
In 2005 begonnen de vrijwillige molenaars met de reconstructie van de molenaarswoning; zo werd op de oorspronkelijke plek een bedstede gereconstrueerd. Alles deed men zo zorgvuldig mogelijk met materialen en in kleuren zoals tussen ± 1850 en 1910. Het resultaat: de ondertoren ziet er van binnen weer prachtig uit en zo goed als oud.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.
- literatuur
Rob Alkemade en Leo van der Vlist, De Weijpoortsemolen. Het verhaal over de enig overgebleven poldermolen rond Nieuwerbrug en Bodegraven. Bodegraven 2009.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen