Molen Oudendijkse Molen, Hoornaar

Hoornaar, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Oudendijkse Molen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Het Land der Zes Molens, thans op vrijwillige basis

adres
Dorpsweg 63
4223 ND Hoornaar
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Oudendijkse Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00834
oude dbnr.
B996
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 00834 Oudendijkse Molen (Hoornaar)
William Bouter (11-8-2018)

locatie

plaats
Hoornaar
plaatsaanduiding
gemeente
Molenlanden, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Hoornaar, sectie B, nr. 130
geo positie
X: 123324, Y: 432446
N: 51.87965, O: 4.92717
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Dorpsweg 63
4223 ND Hoornaar
molenaar
Ruben Viergever
telefoon
06-45738427
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

De molen is te voet uitsluitend bereikbaar via een wandelpad aan de Hoornaarse zijde van de Giessen, en anders per boot vanaf Overslingeland.

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren, gedekt met riet, op veldmuren van 0,90 m.
kap
Bovenhuis geheel zwart geteerd; kap gedekt met gepotdekselde planken
inrichting

Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 5,53 m.: breed 0,47 m.
Woning in de molen

versieringen

Fraaie makelaar

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk. Kruirad met hoge bank.
vlucht
26,80 m.
vang
Vlaamse vang; 4 deels vaste, deels scharnierende stukken. Vangbalk met haak; binnenvangstok (dwars).
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenschijfloop 24 staven
Onderschijfloop 17 staven
Onderwiel 69 kammen
Overbrengingsverhouding 1, 65 : 1.

hoogte
wiekvorm
Binnenroede systeem Van Bussel, buitenroede Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 190 binnen 2008 2009 binnen aanw. 26,70
Straathof ✉︎ 7 buiten 1984 1984 buiten aanw. 26,80
Bremer ✉︎ 182 binnen 1970 1970 binnen 2009 26,70
Pot ✉︎ 2797 buiten 1941 1941 buiten 1984 26,80
Pot ✉︎ 2251 binnen 1913 1913 binnen 1967 26,70
wiekverbeteringen

Vanaf 1942 had de molen op beide roeden het systeem Van Bussel. In 1983-84 werden bij de grote restauratie beide roeden Oud-Hollands opgehekt. In 2009 werd de nieuwe binnenroede meteen voorzien van het systeem Van Bussel.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
NSBM Fyenoord ✉︎ g.n. 1847 1847? aanw. 04,32
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Het Land der Zes Molens, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

De SIMAV is eigenaar sinds 1970, daarvoor was dat de polder 'Het Land der Zes Molens'.

geschiedenis

Deze molen is, met de Scheiwijkse molen, overgebleven van een poldercombinatie die 'Het Land der Zes Molens' werd genoemd. De andere vier wipmolens zijn inmiddels verdwenen. De molen deed tot 1967 dienst en werd in 1970 eigendom van de SIMAV.

Niet bekend is vooralsnog, wanneer op deze plaats voor het eerst een molen is gebouwd, maar uit de polderrekeningen blijkt dat deze molen in 1683 nagenoeg geheel moet zijn vernieuwd.

Tijdens herstelwerkzaamheden in 1941 werd een houten buitenroede door de opzichter van de polder nog bruikbaar verklaard. Chris van Bussel, op dat moment geraadpleegd om op die roede zijn stroomlijnsysteem aan te brengen, had echter ernstige twijfels en kreeg gelijk: korte tijd daarna brak de roede bij een zware nachtelijke storm. Een nieuwe roede werd geleverd door de firma Pot te Kinderdijk (en kreeg ook direct het Van Busselsysteem).
In 1943 werden de voor- en achtervelgen van bovenwiel en -schijfloop vervangen. Voor de schijven van de schijfloop werd gebruik gemaakt van een exemplaar uit Rijnland. De schijven kregen nieuwe segmenten aangelijmd en werden vervolgens voorzien van het juiste aantal gaten op de gewenste steek.

In november 1967 brak tijdens het malen de binnenroede. Het polderbestuur vond de herstelkosten te hoog en zette de molen stil. In 1970 werd de molen eigendom van de regionale molenstichting SIMAV, die nog hetzelfde jaar een nieuwe Bremer-roede liet steken die Oud-Hollands werd opgehekt. Tijdens dit werk werd echter geconstateerd dat de buitenroede, uit 1941 dus en nog steeds uitgerust met het systeem Van Bussel, onbetrouwbaar was. In afwachting van vervanging werd die roede toen meteen van het hekwerk ontdaan en aldus stond de molen, met één nieuwe opgehekte en één slechte oudere kale roede, vervolgens jaren stil.

Pas in 1983-1984 werd de grote restauratiebeurt uitgevoerd door de firma Woudenberg uit Ameide. Hierbij werden een groot deel van bovenhuis, staart en wiekenkruis vernieuwd, evenals deuren, kozijnen en rietdek op de toren. Op 5 oktober 1984 stelde Maarten Schakel, burgemeester van Hoornaar, Noordeloos en Hoog-Blokland, door het lichten van de vang, de molen opnieuw in gebruik.

In 2009 werd een nieuwe binnenroede gestoken die meteen het systeem Van Bussel kreeg. Volgens berichten voldoet dat hier uitstekend.

Een bijzonderheid hier is dat de vang niet bediend wordt door een evenaar, maar door een dwars aangebrachte vangstok aan de binnenzijde van het trapbint. Hierdoor hangt het vangtouw links van de trap. Een dergelijke constructie bevindt zich ook in de twee wipmolens van Gorinchem. 

aanvullingen

toelichting naam

De naam 'Oudendijkse Molen' bestaat al zeer lang. Echter: het kadaster van 1811-1832 vermeldt de naam 'Lutter Waardse Molen'. Een naam (of behoorlijke aanduiding) was hoe dan ook nodig in een polder met zes molens!

trivia

Zoals al bij 'Bezoekmogelijkheid' aangegeven is deze molen niet gemakkelijk bereikbaar. Het eenvoudigst gaat dat over het water. Vroeger was daartoe aan de overkant een hoorn aanwezig: daarmee kon men kenbaar maken, overgezet te willen worden.

foto's

foto's