- naam
- De Eendracht
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Gouwsluisseweg 46
2405 XS Alphen aan den Rijn - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00054
- oude dbnr.
- B947
- Meest recente aanpassing
- | Foto
Molen De Eendracht, Alphen aan den Rijn
Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Alphen aan den Rijn
- gemeente
- Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Alphen aan den Rijn, sectie B, nr. 6756
- geo positie
-
X: 105903, Y: 459304N: 52.11978, O: 4.67033
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot; dominerende functie tussen water-, spoor- en autowegen. De grote hefbrug in de nabijheid stoort in dat opzicht eigenlijk niet.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Gouwsluisseweg 46
2405 XS Alphen aan den Rijn - molenaar
- Dick Esveld en anderen
- telefoon
-
info@molen-de-eendracht.nl
- website
- www.molen-de-eendracht.nl/
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Zaterdag 9.00 - 16.00 uur en op afspraak.
Zie ook de website van de molen.- toegangsprijzen
- winkelinformatie
Assortiment meelproducten.
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Op afspraak
- AKG lid
- ja
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Eendracht via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met leien, op gemetselde (en gepleisterde) onderbouw.
- kap
- Gedekt met losagnes
- inrichting
Twee koppel 17der kunststenen; één koppel 16der blauwe stenen; sleepluiwerk; twee transporteurs, één regulateur (voor drie koppel); in het onderachtkant een maalstoel en petkus graanreiniger, aangedreven door een 60 pk. Industrie dieselmotor; plansichter; zakkenreiniger; vier graansilo's
- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, en het opschrift 'ANNO 1898' en enige witte sterren.
- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels; 32 ijzeren rollen. Kruihaspel.
- vlucht
- 23,60 / 23,70 m.
- vang
- Stutvang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
- overbrenging
Bovenwiel 65 kammen
Bovenbonkelaar 36 kammen,steek 13, 8 cm.
Spoorwiel 2 x 89 kammen
Steenschijfloop 1e koppel kunststenen 24 staven;
2e koppel kunststenen 21 staven; koppel blauwe stenen 24 staven, steek 9.8 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,7 (2x) en 1 : 7,6- hoogte
- van de stelling: 10,00 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 779 binnen 1994 1994 binnen aanw. 23,60 Derckx 116 buiten 1974 1974 buiten aanw. 23,70 Pot 2657 binnen 1929 1930/1974 binnen 1994 23,69 Pot 2656 buiten 1929 1930 buiten 1973 23,70 - wiekverbeteringen
Van 1934 tot 1973 had deze molen op beide roeden het systeem Dekker; bij de grote restauratie van 1973/74 werden beide roeden weer Oud-Hollands opgehekt.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 483 1867 1898 aanw. 05,60
- motor(en)
-
fabrikant motornr type motor brandstof vermogen bouwjaar jaar geplaatst jaar verdwenen De Industrie 3034 2VD5 diesel 60 ePK / 330 rpm 1934 1934
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 7528
- inventarisnummer
- ZH060
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Alphen aan den Rijn
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- afkomstig van
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Deze molen is hier in 1898 gebouwd ter vervanging van een molen die op ruim 500 meter ten ZZW van de huidige plaats stond. Verbreding van de Gouwe maakte noodzakelijk dat die molen daar moest verdwijnen.
Ter vervanging kocht men de voor de sloop te koop staande pelmolen De Twee Gebroeders te Zaandam-Oost aan. Van origine was die molen in 1752 gebouwd, kwam daar buiten bedrijf en werd nog in 1897 afgebroken en vervolgens in onderdelen naar Alphen overgeplaatst. Daar volgde in 1898 de opbouw en ingebruikname als korenmolen.
Van 1923 tot 1973 was Bram Walraven eigenaar. Deze was zeer vooruitstrevend en inventief: in de meeste korenmolens werd nog zak voor zak gemalen (het zgn. loonmalen) wat zeer arbeidsintensief was. Bij "De Eendracht" waren zowel in molen als pakhuizen silo's, elevatoren, luiwerken, transportgoten en -schroeven aangelegd, zodat al het transport om tot een gereed produkt (hoofdzakelijk veevoeder) te komen, op wind- of mechanische kracht plaats kon vinden. In februari 1934 werden bovendien beide roeden voorzien van het systeem Dekker.
De Eendracht was een productiemolen en ook op dagen dat er geen wind was moet er gemalen kunnen worden, hiertoe werd een stoommachine geplaatst. Op een gegeven moment is deze machine vervangen door een elektromotor. Deze dreef drie koppel stenen aan die beneden in de molen opgesteld stonden. Deze elektrische hulpkracht heeft echter niet lang bestaan, want de buurman van Walraven, de Centrale Alphense Veevoederhandel, kreeg zijn stroom namelijk een halve cent per KWh goedkoper geleverd. Uit oogpunt van oneerlijke concurrentie werd dit door Walraven aangevochten, maar hij kreeg - gelukkig voor de molen - geen gelijk. De boze Walraven verwijderde vervolgens de elektromotor en liet een 60 Pk tweecilinder dieselmotor van Motorenfabriek 'De Industrie' plaatsen. Deze fabriek was op een steenworp afstand van de molen gevestigd.
Tot ca. 1955 was de molen op windkracht in bedrijf; daarna werd op nog af en toe gedraaid, tot dit vanwege de slechter wordende staat niet meer ging. Na een grote restauratie in 1973/74 kwam de molen op vrijwillige basis weer in bedrijf en jarenlang was dit een voornamelijk op zaterdagen draaiende en malende molen.
Onder groot herstel kon deze molen op een zeker moment niet meer uit: in november 2007 is de kap, compleet met één opgehekte roede, eraf gehaald en naast de molen neergezet. Dit omdat kuip, kruivloer en bovenzijden van enkele achtkantstijlen slechter bleken dan gedacht.
Na herstel werden de kap herplaatst en de buitenroede weer gestoken. Van de kap zelf waren ondertussen windpeluw en steunder vernieuwd. Ook werd van de gelegenheid gebruik gemaakt door delen van de kap weer in de oorspronkelijke kleuren te verven.
In het najaar van 2015 werd één van de roeden gestreken om te worden gerepareerd. Korte tijd later kon deze weer worden gestoken.
Het spoorwiel heeft een dubbele gang kammen; dit wiel is echter niet afkomstig uit de Zaanstreek en zelfs niet uit een molen, maar uit een destijds failliet gegane stoomfabriek. Voor het stellinghek werd in 1898 gebruik gemaakt van een balustrade van een schouwburg te Utrecht. Vandaar dat de molen tot 1973 een zeer bijzonder hek rond de stelling bezat. Dat is toen vervangen door een normale balie.
De Industrie-dieselmotor in de onderbouw werd in 1984, na jaren te hebben vastgezeten, door vrijwilligers weer gangbaar gemaakt. Die motor is vrijwel iedere zaterdag in bedrijf en, naar wijlen Bram Walraven, "De Oude Bram" genoemd.
aanvullingen
- unieke eigenschap
De enige molen met een dubbel uitgevoerd spoorwiel.
- literatuur
D. Kenbeek, 'Molenaars aan Rijn en Gouw (1)', in: Molenwereld 6 (2003) 187 - 191
D. Kenbeek, 'Molenaars aan Rijn en Gouw (2)', in: Molenwereld 10 (2003) 289 - 297
D. Kenbeek, 'Molenaars aan Rijn en Gouw (3)', in: Molenwereld 12 (2003) 358 - 366- trivia
Tijdens de grote restauratie van 1973/74 verfde molenmaker Piet van Beek de askop rood. Toen Bram Walraven dit zag, riep hij naar Van Beek: "Heeft je vinger gebloed?".
(N.B. Wijlen Piet van Beek had een sterke voorkeur voor de kleur rood al was dit, zo ook hier, vaak niet juist. Pas in 2007 is de askop in een betere kleur geverfd).
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen