Molen De Hoop, Tholen

Tholen, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
De Hoop
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Oudelandsepoort
4691 BL Tholen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03527
oude dbnr.
B920
Meest recente aanpassing
| Molenaar
media-bestand
Molen 03527 De Hoop (Tholen)
Bram Westerink (24-2-2021)

locatie

plaats
Tholen
gemeente
Tholen, Zeeland
streek
Tholen
kadastrale aanduiding
Gemeente Tholen, sectie R, nr. 523
geo positie
X: 73800, Y: 394322
N: 51.53202, O: 4.21693
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt behoorlijk verminderd door beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oudelandsepoort
4691 BL Tholen
molenaar
Oscar Huiskamp / André van Weenen / Ton Timmermans
telefoon
0166-602187 / 06-48372392
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 13.00 - 17.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Schoolbezoek op afspraak via 06-48372392

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Hoop via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met zinken platen
inrichting

Eén koppel 17der blauwe stenen en één koppel 17der kunststenen; regulateur; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, zonder opschrift.

De gevelsteen met zwart ingehakte letters, die op het zuidoosten op 1,95 m. boven de grond, met de tekst:
Onder Het Bestier
Der Regerende Burgemeesters
Mr Maurits A.de Savornin Mr Iohan
Bodel en Oud Burgemeesters Mr
Corn.V.Cromstrien Mr Willem
H.Nolthenius Heeft Den
Thesauries Iohan Plevier
Den Eersten Steen Gelegt
Den XXVI Maert MDCCXXXVI

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
23,60 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 53 kammen
Bovenschijfloop 28 staven, steek 14,0 cm.
Spoorwiel 76 kammen
Steenschijflopen 22 en 23 staven, steek 9,2 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 6,25 en 1 : 6,54

hoogte
van de stelling: 10,80 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 479, Derckx
Derckx
✉︎ 479 buiten 1984 1984 buiten (aanw.) 23,60
media-bestand
Roede 480, Derckx
Derckx
✉︎ 480 binnen 1984 1984 binnen (aanw.) 23,60
Pot ✉︎ 2204 buiten 1911 1937 buiten 1984 22,65
media-bestand
Roede 2401, Pot
Pot
✉︎ 2401 binnen 1916 1937 binnen 1984 22,50
molen heeft problemen met de roeden
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As ?, De Prins van Oranje
De Prins van Oranje
✉︎ ? ? 1937 aanw. 04,10
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

voorganger
omwentelingen
eigendomshistorie

De gemeente Tholen is eigenaar sinds 1955, daarvoor was dat H. Dorst.

geschiedenis

Deze molen dateert uit 1736. Zijn voorganger was een standerdmolen; daarvan werden bij graafwerkzaamheden ooit de vier teerlingen gevonden.

De stad verkocht de molen in 1806 aan Arij de Hond en Johannis Bakker. In de 19e eeuw heeft De Hoop nog diverse eigenaren gehad, maar vanaf 1891 tot 1955 waren dat twee generaties Dorst. In dat laatste jaar werd de molen verkocht aan de gemeente. Tot 1901 was de molen tevens bewoond, de ramen in het onderste gedeelte wijzen hier nog op. 

Om een onbelemmerde windvang te garanderen is de molen ooit 5,60 m. verhoogd. Dit is nog goed vast te stellen: de vier zgn. Andreaskruisen, die nu zonder functie op één van de lagere zolders zitten, verankerden vroeger de kruivloer aan bovenzijde van de romp. De bovenste 30 cm. van de molenromp zijn uitgebouwd om de kap (die zijn oorspronkelijke formaat behield) boven de zeven zolders te dragen.
Door deze verhoging wijkt de indeling sterk af van wat gebruikelijk is bij een stellingkorenmolen: de luizolder bevindt zich op stellinghoogte; daaronder de steenzolder (waar lang geleden ook een pelsteen lag) en daaronder de maalzolder.

In 1935 werd het voortbestaan van de molen bedreigd. Blikseminslag had één roede onbruikbaar gemaakt en de andere beschadigd. Molenaar Dorst overwoog serieus, de molen te laten onttakelen. Ingrijpen van de gemeente en De Hollandsche Molen voorkwam dat. Inwoners van Tholen organiseerden in maart 1936 een bazar, waar alles werd verkocht te bate van de molen. Het bracht ƒ 1060,-- op, voor die tijd een fors bedrag. In 1937 volgde herstel door het steken van bovenas en roeden van de toen onttakelde molen "de Oud-Strijder" te Tienhoven (Ut.). 
(Zie hiervoor ook "Trivia"). 

Tot 1948 werd bedrijfsmatig gemalen met twee koppel stenen op de derde zolder. Tot in de Tweede Wereldoorlog was er op de begane grond een 17 PK ruwoliemotor voor aandrijving van een apart koppel 15der kunst- en blauwe stenen en een mengmachine. Buil en koekenbreker werden eind jaren zestig van de derde zolder verwijderd.

Een opknapbeurt door Jan van den Hamer in 1958 hield de molen in behoorlijke staat; in 1970/71 werd de directe omgeving van de molen gesaneerd en het motorkot aan de zuidwestzijde gesloopt.
In 1984, nadat een vrijwillig molenaar de molen langzaam maar zeker weer aan het draaien had gekregen, werden nieuwe roeden gestoken en in 1986 volgde verder herstel aan het binnenwerk, zodat ook weer sprake was van een maalvaardige molen.
Juli 2013 kreeg de molen een nieuwe onderhoudsbeurt: slechte stukken metselwerk opnieuw gevoegd, enkele ramen en deuren vernieuwd, onderhoud aan de kap en een complete schilderbeurt, zeker ook wat de stenen romp betrof. 

Vanaf de jaren '70 was de molen weer af en toe in beweging en dat liep geleidelijk op. Hele schoolklassen hebben deze molen van binnen gezien maar in 2023 viel vooralsnog de beslissing dat deze molen, vanwege de toestand van beide roeden, voor enige tijd niet meer mocht draaien. Hopelijk wordt hier snel een oplossing gevonden.

De Hoop heeft, getuige oude foto's, lang geleden een merkwaardig hoge kap gehad. Ook was de lange spruit voorheen veel korter dan tegenwoordig en (daarom?) uitgevoerd als middelbalk. Opmerkelijk verder is de tienkante stelling.
De in 1937 gestoken as is duidelijk korter dan de bovenas die hier eerder zat: de penbalk moet indertijd een behoorlijk stuk naar voren zijn geschoven.

aanvullingen

trivia

Zoals gezegd: in 1937 kreeg deze molen bovenas en roeden van de wipkorenmolen 'De Oud Strijder' te Tienhoven (Utr.). De molenmakers van de fa. Hertog te Moerkapelle lieten zich van hun beste kant zien: roeden en as werden op een ochtend in alle vroegte te Tienhoven gestreken en vervolgens, met de wegen en veerponten van die tijd, op een vrachtauto naar Tholen vervoerd. De bovenas zat diezelfde avond nog in 'De Hoop'!

foto's

foto's