- naam
- De Lelie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen, pelmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1982
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen en pellen van granen, thans op vrijwillige basis.
- adres
-
Middelburgsestraat 110
4371 EV Koudekerke - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 03555
- oude dbnr.
- B886
- Meest recente aanpassing
- | Foto roe
Molen De Lelie, Koudekerke
Koudekerke, Zeeland
b
locatie
- plaats
-
Koudekerke
- gemeente
- Veere, Zeeland
- streek
- Walcheren
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Valkenisse, sectie K, nr. 1622
- geo positie
-
X: 28240, Y: 389673N: 51.48182, O: 3.56225
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot, dominerende functie voor Koudekerke en omgeving.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Middelburgsestraat 110
4371 EV Koudekerke - molenaar
- Henk Corbijn / Jasper Corbijn
- telefoon
- 06-89990977
-
- website
- www.molenaarcorbijn.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Molen en winkel: vrijdag 13.00 - 17.30 uur.
Niet op zondag.- toegangsprijzen
- winkelinformatie
Winkel met bakmixen, meel- en streekproducten.
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Na afspraak via telefoon of e-mail.
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Lelie via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Drie koppel 16der kunststenen; pelsteen; buil; mengketel; kammenluiwerk; 'los' luiwerk met gaffelwiel; afschietwerk; elevator; graanschoner met stortkoker vanaf de 1e zolder; elektromotor 40 pk (buiten gebruik).
- versieringen
Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften ‘1872’ ‘1981’ en daaronder ‘De Lelie’
Gevelsteen, boven de inrit met het opschrift
Gebouwd door
K. Brasser
De Eerste Steen Gelegd
L:P: Brasser kz
1872
Boven de beide stellingdeuren twee kleine steentjes met de teksten:
D. BAKKER
P.Brasser
uod 80 jaar
1872
N.B. er staat werkelijk 'uod' (en geen 'oud') op één van de steentjes!- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels; 27 ijzeren rollen. Kruirad.
- vlucht
- 23,30 / 23,40 m.
- vang
- Vlaamse vang; 6 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 68 kammen
Bovenschijfloop 33 staven
Spoorwiel 79 kammen
Steenschijflopen (I) 26 staven
Steenschijflopen (II) 28 staven
Pelschijfloop 14 staven
Overbrengingsverhoudingen resp. 1 : 6,26; 1 : 5,81 en 1 : 11,62- hoogte
- van de stelling: 7,10 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Beijk 119 binnen 2024 2024 binnen aanw. 23,30 Beijk 120 buiten 2024 2024 buiten aanw. 23,40 Derckx 400 buiten 1981 1981 buiten 2024 23,40 Derckx 401 binnen 1981 1981 binnen 2024 23,30 Pot ? binnen ? binnen 1940 23,50 Pot ? buiten ? buiten 1940 23,50 - wiekverbeteringen
Van 1933 tot de zware stormschade van 14 november 1940 had deze molen op beide roeden het systeem Dekker.
Bij de rehabilitatie van 1981 is de molen weer Oud-Hollands opgehekt.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Rijn Schelde Verolme g.n. 1981 1981 aanw. 05,75 Boddaert & Co. ? 1872 1872? 1940 Boddaert & Co. g.n. ? n.v.t.
- motor(en)
-
fabrikant motornr type motor brandstof vermogen bouwjaar jaar geplaatst jaar verdwenen E.M.F. Dordt 234438 R3SAKD 400/6 40 / 970 1940
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 36862
- inventarisnummer
- ZL077
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Veere
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- wederopbouw
- Geheel gerehabiliteerd na ruim 40 jaar onttakeld te zijn geweest.
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen en pellen van granen, thans op vrijwillige basis.
- molenmaker
- A. en C. de Troye, Middelburg (1872) Fa. Straver, Almkerk (1982)
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De voorganger van de huidige molen, een ronde stenen grondzeiler op een 200 m. oostelijker gelegen hoge belt, brandde in 1870 af. Vanwege de bepaling dat molens niet te dicht bij de openbare weg mochten worden gebouwd, verrees dus op een andere plaats een grote stenen stellingmolen met vijf zolders en een zeer uitgebreid gaandewerk.
Vroeger was de begane grond deels paardenstal; verder lag er over vrijwel de gehele oppervlakte een tussenzolder circa 1,15 m. onder de vloer van de eerste van de vijf zolders voor opslag van hooi en stro.
In 1933 voorzag molenmaker Klaas de Troije uit Middelburg beide roeden van het systeem Dekker. Dit voldeed zeer goed en men maalde dan ook veelvuldig op windkracht.
Helaas sloeg de zeer zware storm van 14 november 1940, die zoveel molens in Nederland en België verwoestte of zwaar beschadigde, ook hier toe: de as brak, als gevolg viel het wiekenkruis naar beneden en dat nam in zijn val een groot deel van de stelling mee. Vermoedelijk zijn daarna de restanten van de kap weggewaaid; een foto uit november 1940 laat zien, dat van de kap eigenlijk alleen nog bovenwiel, vang, voeghouten, windpeluw en korte spruit aanwezig zijn.
De Troije maakte de molen snel weer maalvaardig, zij het op motorkracht, aan herstel van de windmolen viel met deze schade, zeker in oorlogstijd, niet te denken. Op de steenzolder maakte een koppel stenen plaats voor een 40 PK elektromotor; deze kon het spoorwiel aandrijven en daarmee al het andere werk. Van buiten resteerde de stenen romp met twee kleine balkons bij de stellingdeuren.
Vele jaren is vervolgens op motorkracht gemalen. In de schuur stond een trieur met 3 Pk elektromotor. Van de maal- naar de steenzolder werd in 1962 een elevator met kleine transportschroef en 2 Pk elektromotor geplaatst. Ondertussen bleef de pelsteen, aangebracht onder de vloer van de steenzolder, bewaard.
In 1967 werden de trieur en de buil op de eerste zolder verwijderd; de in een aparte schuur uit 1893 opgestelde 40 Pk ruwoliemotor voor aandrijving van twee koppel stenen werd tijdens de inundatie van Walcheren (1944) verwoest.
In 1953 richtte eigenaar G.J. de Regt Gzn. de firma G.J. de Regt en Zn op. Na de ontbinding hiervan kreeg C. de Regt in 1956 de molen toebedeeld.
Al zeer lang waren er plannen om deze fraai gelegen en van binnen geheel maalvaardig gebleven molen in ere te herstellen. In 1980 kocht de toenmalige gemeente Valkenisse de molen van J.W. de Regt, inmiddels de vierde generatie uit deze familie.
In 1981 werd dit werkelijkheid: de stenen romp werd voorzien van een nieuwe kap, bovenas, roeden en stelling en zelf opnieuw gewit, net als dat vóór 1933 het geval was geweest. In 1982 werd een prachtige molen opgeleverd. Sindsdien wordt er regelmatig gedraaid en ook gemalen.
In 1998/99 werden diverse balken gerepareerd en de molen opnieuw gepleisterd. In de zomer van 2005 zijn keerklossen en roedwiggen, die slecht waren, vernieuwd. Ook werd het gaandewerk (sporing van de wielen e.d.) nagekeken. In 2006 was de molen, als gevolg van problemen met het staartwerk, enige tijd niet draaivaardig. Dit was in de zomer van 2007 verholpen. Eind 2009 stond de molen in de steigers, vanwege omvangrijk herstel aan het stucwerk. Ook werden voorkeuvelens en kapbedekking vernieuwd. In november 2016 stond de molen opnieuw geheel in de steigers om geheel te worden geschilderd: de romp kreeg nu een lichtgrijze kleur en ook de witte boogjes boven de ramen en deuren heeft men, zoals dat vroeger ook was, teruggebracht.
In 2017 probeerden de molenaars het pelwerk weer uit, onder meer voor haver en emmertarwe (een oude graansoort) en dit bleek een succes: tegenwoordig wordt dus niet alleen gemalen maar ook geregeld gepeld voor boeren en molenaars in de omgeving.
In het voorjaar van 2023 werd vastgesteld dat beide, ruime 40 jaar oude, roeden niet best meer waren (zo waren enkele stuiklassen 'door') en zette men de molen stil. De molen bleef echter open voor bezoek en verkoop van meelproducten. Consumptiemeel maalde men zolang in Aagtekerke.
Op 9 juli 2024 gingen beide oude roeden eruit en de nieuwe erin. Niet lang daarna maalde De Lelie als vanouds.
aanvullingen
- wetenswaardigheden
Opmerkelijk is dat hier, naast het op windkracht gedreven kammenluiwerk, een apart handluiwerk met gaffelwiel aanwezig is.
- literatuur
J. Roose, Molens en Molenaars van Koudekerke (Koudekerke 1983)
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen