Molen De Oude Molen, Colijnsplaat

geschiedenis

toestand

werkend

bouwjaar

1727

bedrijfsvaardigheid

Maalvaardig

bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker

Jacobus Huysman, Goes (1727)

voorganger

Colijnsplaat (D' Kolynsplaets Molen)

omwentelingen

geschiedenis

Deze grondzeiler was vroeger als ambachtsmolen in bezit van de Prinsen van Oranje. 
Lange tijd was het bouwjaar van de huidige molen niet bekend. In 1598 is hier een molen gebouwd maar het leek, gezien de bouwwijze, onwaarschijnlijk dat dat het bouwjaar van de huidige molen kon zijn, daarvoor leek deze veel te jong. '1727' werd ook wel genoemd en dat jaartal bleek, naar in 2009 werd vastgesteld, juist: de bouw van deze molen is op 26 mei 1727 aanbesteed. Het metselwerk werd uitgevoerd door Huijbregt Ketel; het molenmakerswerk door Jacobus Huijsman uit Goes. 
Dus: de huidige molen in 1727 in gebouwd als opvolger is van een in 1598 gebouwde voorganger. 

Na lange tijd op naam van de Domeinen te hebben gestaan, kreeg de molen vanaf 1850 vele eigenaren. De laatste eigenaar die daar tevens molenaar was, was Piet Bak.
Deze had de beschikking over twee koppel stenen, op de begane grond een mengmachine, een (elektrisch aangedreven) buil en een haverpletter (welke laatste in 1966 werd verwijderd). In een aparte schuur stonden een elektrisch aangedreven hamermolen, schoningsmachine en elevator, evenals een silo met een opslagcapaciteit voor 2,2 ton graan.
In 1973 verkocht Piet Bak zijn molen aan de toenmalige gemeente Kortgene, waarna hij huurder werd. Per 1 februari 1980 beëindigde hij zijn bedrijf. 

Bij een restauratie in 1958/59 was het slechte muurwerk aan de westzijde deels vernieuwd en gepleisterd en de binnenroede door de bekende, toen 80 jaar oude, molenmaker Marien van Riet uit Goes voorzien van het het - naar hem vernoemde - stroomlijnsysteem met grote zwichtklep. Dat ging hier zónder doorboorde as, maar via een zwichtring met lier. Naar verluidt heeft Van Riet het systeem hier iets smaller uitgevoerd dan gewenst, omdat de roede een tweedehands was en hij niet teveel van het materiaal wilde vergen. Piet Bak kreeg dit systeem bijzonder goed in de vingers en kon zijn molen met de kleppen, dus zónder de vang te gebruiken, stilzetten.

Bij een flinke herstelbeurt in de jaren '90 kreeg de molen onder meer nieuwe roeden; het systeem Van Riet bleef gehandhaafd.

Tegenover de situatie van rond 1960 is het uiterlijk inmiddels nogal veranderd: windpeluw, voorkeuvelens, kuip, en walpen waren lichtblauw; de ramen eveneens (met witte stopverfranden), de schoren ook, met witte uiteinden en klapmutsen. De lange spruit (een oude roede) was zwart met rode koppen. De waterdeuren in het voorkeuvelens waren wit, evenals de ster op de rode askop en de baard. Windborden en bordschroot zwart met witte voorzoom. De toppen van de roeden waren tot de tweede heklat eveneens wit.
Tegenwoordig zijn lange spruit en schoren azuurblauw, hetzelfde geldt voor delen van de baard. Die laatste is naar oud model gekopieerd, maar iets anders geverfd.