- naam
- Welgelegen / Tjepkema's molen
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1898
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Tjepkemastraat 21
8441 CD Heerenveen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 03273
- oude dbnr.
- B80
- Meest recente aanpassing
- | Geschiedenis
Molen Welgelegen / Tjepkema's molen, Heerenveen / It Hearrenfean
Heerenveen / It Hearrenfean, Fryslân
b
locatie
- plaats
-
Heerenveen / It Hearrenfean
- gemeente
- Heerenveen, Fryslân
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Tjalleberd, sectie A, nr. 9301
- geo positie
-
X: 190711, Y: 553078N: 52.96354, O: 5.91870
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Groot maar er is ook op diverse plaatsen moderne en tamelijk hoge bebouwing aanwezig.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Tjepkemastraat 21
8441 CD Heerenveen - molenaar
- Jan Looijenga / Reijnoud Koelemeij / Erik Duiker / Niels van der Linden
- telefoon
- 06-14144112
- website
- www.welgelegen-heerenveen.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Zaterdag 9.00 - 12.00 uur.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Groepen e.d. graag via contactformulier op de website.
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Welgelegen / Tjepkema's molen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel 16der kunst- en één koppel 14der blauwe stenen; kammenluiwerk; twee steenkranen
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met de opschriften 'Anno 1849' en daaronder 'Welgelegen'.
In één van de velden van het rietdek staat het jaartal '1990' (het jaar waarin een flinke restauratie tot stand kwam).- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; 33 neuten. Kruilier met katrol.
- vlucht
- 22,60 m.
- vang
- Vlaamse vang; 6 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 59 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen
Spoorwiel 104 kammen
Steenschijflopen 29 en 27 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 7,1 resp. 1 : 7,6- hoogte
- van de stelling: 10,00 m.
- wiekvorm
- Systeem Fauël met automatische remkleppen op beide roeden
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 56 buiten 2001 2001 buiten aanw. 22,60 Vaags 57 binnen 2001 2001 binnen aanw. 22,60 Bremer ? binnen ? binnen 2001 22,61 Bremer ? buiten ? buiten 2001 22,61 - wiekverbeteringen
Na het vervangen van de oude gelaste roeden door nieuwe (2002) zijn die laatste meteen voorzien van het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. Daarvoor was de molen altijd Oud-Hollands opgehekt.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 1261 1881 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 21171
- inventarisnummer
- FR114
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Heerenveen
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- wederopbouw
- Onderbouw sterk verhoogd.
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- W.F. Looman, Deventer (1849) ?? (1898)
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Dit is de enig overgeblevene van in totaal zeventien molens, die vanaf de 16e eeuw in Heerenveen hebben gestaan. Deze molen werd gebouwd als koren- en pelmolen.
Op 20 augustus 1849 verkocht Hermanus Hendrik Kok, molenaar te Almelo, een stuk grond te Heerenveen voor ƒ 200,-- aan Willem Frederik Looman, molenmaker te Deventer. Op diezelfde datum ging een huurcontract in, waarbij Looman voor ƒ 650,-- per jaar aan Kok de molen verhuurde. "W.F Looman 1849" staat in een balk op de stellingzolder gegraveerd.Kok heeft niet lang in Heerenveen gewoond; binnen een jaar werd de molen met de bijbehorende woning verkocht aan jonkheer Fredrik Hessel van Beyma thoe Kingma, procureur te Heerenveen.
Het werd pas rustig rond verhuur en verkoop van deze molen toen in oktober 1872 Johannes Melis Tjepkema eigenaar werd: hij was de eerste die met deze molen een goed bestaan had. Niet voor niets werd de molen bij de inwoners van Heerenveen bekend als Tjepkema's molen: nog steeds wordt in de volksmond deze naam gebruikt.
De molen kreeg last van windbelemmering door de groeiende bomen in de tuinen van de nabijgelegen woningen. In 1898 besloot men daarom de stenen onderbouw met 5,50 meter te verhogen. Aldus ontstond een hoge molen op een slanke onderbouw (de proporties van het achtkant bleven uiteraard dezelfde) met een stelling op 10 meter hoogte. De molen had hiermee weer goed de wind in de zeilen. Nog altijd zijn in het metselwerk de aanzetten waar tot 1898 de stellingschoren zaten, duidelijk te zien.
Toen de molen in 1931 in handen kwam van een sloper uit Leeuwarden, wist Vereniging de Hollandsche Molen de toenmalige gemeente Aengwirden te interesseren, uiteraard om afbraak te voorkomen. Op 1 september dat jaar volgde aankoop door de gemeente voor ƒ 1600,--.
Vervolgens deed de molen jarenlang dienst als droogtoren voor de slangen van de brandweer en opslagplaats voor de plantsoenendienst. Het onderhoud was prima geregeld maar draaien was er niet bij.
Verandering kwam pas in 1974: vanwege een feestweek werd de molen door een molenmaker draaivaardig gemaakt en gedurende die hele week was de molen draaiend te zien. Men werd enthousiast en dit leidde ertoe dat de molen weer geregeld draaide. Later werd de Stichting Molen Welgelegen opgericht en een grote restauratie voorbereid. In 1990 werd de molen ook maalvaardig.
De molen draait geregeld waarbij soms wordt gemalen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen