- naam
- De Bonte Hen
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- oliemolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het fabriceren van lijnolie op vrijwillige basis
- adres
-
Kalverringdijk 39
1509 BT Zaandam - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 12189
- oude dbnr.
- B748
- Meest recente aanpassing
- | Bezoekmogelijkheid
Molen De Bonte Hen, Zaandam
Zaandam, Noord-Holland
b
locatie
- plaats
-
Zaandam
- gemeente
- Zaanstad, Noord-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Zaandam, sectie A, nr. 1328
- geo positie
-
X: 116012, Y: 499079N: 52.47805, O: 4.81333
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot, markant gelegen aan de Zaanoever ten noorden van de Zaanse Schans
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Kalverringdijk 39
1509 BT Zaandam - molenaar
- Jippe Kreuning
- telefoon
- 075-6217452
-
debontehen@zaanschemolen.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- ja
- op afspraak
- ja
- openingstijden
april t/m september: dinsdag t/m zondag 10.00 - 17.00 uur;
oktober t/m maart: alleen op afspraak.- toegangsprijzen
€
- winkelinformatie
Verkoop van lijnolie en ansichtkaarten
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Bonte Hen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, op achtkante houten onderbouw met aangebouwde schuur
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel kantstenen, voor- en naslag; pletterij
- versieringen
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de jaartallen:
"1693" "1841" "1975".- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Rollenkruiwerk; 44 ijzeren rollen. Kruirad.
- vlucht
- 22,90 / 23,05 m.
- vang
- Stutvang; 3 vaste stukken. Vangbalk met duim, vangstok. Trekvang; pal.
- overbrenging
Bovenwiel 53 kammen
Bovenbonkelaar 34 kammen, steek 13,0 cm.
Steenschijfloop 15 staven
Steenwiel 72 kammen, steek 13,0 cm.
Onderbonkelaar 25 kammen
Wentelwiel 54 kammen, steek 12,0 cm.
Kranswiel voorslag 40 kammen
Overwerker 37 kammen
Roerwiel 15 kammen
Kranswiel naslag 40 kammen
Overwerker 37 kammen
Roerwiel 12 kammen
Overbrengingsverhouding kantstenen 3,08 : 1
Overbrengingsverhouding wentelas 1 : 0,72- hoogte
- van de stelling: 5,00 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 197 buiten 2008 2009 buiten aanw. 23,05 Vaags 198 binnen 2008 2009 binnen aanw. 22,90 Pot 963 buiten 1876c 1975 buiten 2009 23,05 Pot 964 binnen 1876 1975 binnen 2009 22,90 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft bij de bouw geen wiekverbetering gekregen.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Enthoven & Co, L.I. 197 1859 1975 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- externe verwijzingen
- 360 graden VR opnames
- monument
- 506221
- inventarisnummer
- NH108
eigendom
- eigenaar
- Vereniging De Zaansche Molen
- eigendomsvorm
- Vereniging
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
-
onderbouw deels 1693
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het fabriceren van lijnolie op vrijwillige basis
- molenmaker
- Fa. C.W. Fray, Westzaan (1975)
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
Vereniging De Zaansche Molen is eigenaar sinds de bouw van 1975, sterker nog: zij had opdracht gegeven tot de bouw.
- geschiedenis
-
Molen De Bonte Hen is een in 1975 gebouwde, als oliemolen ingerichte achtkante bovenkruier met stelling. Hij is herbouwd op de plaats waar van ca. 1693 tot 1935 een soortgelijke molen van dezelfde naam stond. In dat laatste jaar werd die, op de onderbouw en de schuur na, gesloopt. Onderachtkant en schuur zijn daarna jarenlang als opslagplaats in gebruik geweest.
In 1973 is het molenrestant door De Zaansche Molen aangekocht en in een tijdsbestek van vijf jaar tot complete oliemolen hersteld. Diverse onderdelen van de in 1964 verbrande oliemolen De Koperslager, zoals bovenas, roeden en wentelas, konden nog worden gebruikt.
Eind 1975 was de molen draaivaardig; het oliewerk werd in de periode 1977-1979 voor het overgrote deel nieuw gemaakt en sindsdien wordt er ook veelvuldig olie geslagen.
De molen is op een voor en oliemolen gebruikelijke wijze ingericht met een voor- en naslag, beide met vuisters en stampers, en een koppel kantstenen. Verder staat nog een pletterij opgesteld, afkomstig uit de naburige molen De Os.
Op de zolder van deze molen bevindt zich een harenmakerij: veel haren die in gebruik zijn bij de huidige oliemolens zijn hiervan afkomstig.
Beide in 1975 gestoken Potroeden hadden vóór deze molen nog in drie andere molens gezeten, vermoedelijk is dat een record. Helaas was dat op 24 maart 2009 voltooide tijd, omdat zij die dag werden vervangen, zij waren namelijk 'op'. Men heeft die dag nieuwe gelaste roeden gestoken.
In augustus 2014 begon Molenmakerij Saendijck met noodzakelijk herstel aan de fundering. De molen is op een betonnen plaat gezet, die op zijn beurt weer wordt gesteund door tientallen pulspalen die tot op ruim 16 meter diepte zijn geperst. Op 25 maart 2015 draaide de molen voor het eerst in maanden weer.
Begin 2022 werd de stelling grondig nagekeken.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen is steeds onder de naam "De Bonte Hen" bekend geweest, maar werd - verkort en vermoedelijk een beetje spottend - ook wel aangeduid als "De Kip".
- literatuur
Ron Blonk, 'Nieuwe fundering voor oliemolen De Bonte Hen', in: Molenwereld 187 (2014) 444 - 446.
- trivia
Bij De Bonte Hen worden diverse olieproducten verkocht, zoals lijnolie en ook, voor de aardigheid, lijnkoeken. Op een dag kocht een toerist zo'n lijnkoek. Hij was nog maar amper vertrokken of keerde alweer terug met de mededeling: "Die speculaas is niet te eten!".
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen