Molen De Lage Hoek, Hoogwoud

Hoogwoud, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Molen De Lage Hoek
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder De Lage Hoek, thans op vrijwillige basis
adres
Langereis 2
1718 MB Hoogwoud
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00779
oude dbnr.
B672
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 00779 Molen De Lage Hoek (Hoogwoud)
Piet Glasbergen (9-9-15)

locatie

plaats
Hoogwoud
gemeente
Opmeer, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Opmeer, sectie E, nr. 294
geo positie
X: 122079, Y: 523782
N: 52.70045, O: 4.90018
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Langereis 2
1718 MB Hoogwoud
molenaar
Anton Reinders
telefoon
06-40889638
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Alleen de zaterdagen van de Nat. Molen- en Gemalendag en de Open Monumentendag. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Na telefonische afspraak.

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Molen De Lage Hoek via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde rabatdelen.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Houten vijzel Ø 1,90 m. met licht en zwaar werk.
Woning in de molen.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, met het opschrift:
"ANNO 1891".

In het bovenwiel staat ingesneden:
"1891 20-6 D.KRILLER. MR. TIMMERMAN O.NIEDORP W.KRILLER".

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 56 houten rollen. Binnenkruirad.
vlucht
26,20 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal (ijzer).
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenschijfloop 27 staven, steek 15,0 cm.
Onderbonkelaar 24 / 36 kammen
Vijzelwiel 38 kammen, steek 15,0 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 1,38  (licht werk) en 1 : 2,07 (zwaar werk)

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 87 buiten 2003 2003 buiten aanw. 26,20
Vaags ✉︎ 86 binnen 2003 2003 binnen aanw. 26,00
Pot ✉︎ 1934 binnen 1902 1903? binnen 2003 26,04
Pot ✉︎ 1822 buiten 1899 1899? buiten 2003 26,20
wiekverbeteringen

Van 1934 tot 1961 had deze molen op beide roeden het systeem Dekker. Daarna is dit weer gewijzigd in Oud-Hollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 687 1891 1891 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de polder De Lage Hoek, thans op vrijwillige basis
molenmaker
D. en W. Kriller, Oude Niedorp (1891)
omwentelingen
geschiedenis

Oorspronkelijk maakte het gebied van de Lagehoek deel uit van het Waterschap De Vier Noorder Koggen. In de eerste helft van de16de eeuw scheidden de landen van de Binnenpolder met die van de Lagehoek zich van de overige landen van de Vier Noorder Koggen af en werden bij uitspraak van de commissarissen van het Hof van Holland op 22 september 1541 tot een afzonderlijke polder gemaakt.
Achtendertig jaar later heeft de Lagehoek zich als lager deel weer van de Binnenpolder afgescheiden en zich verzekerd van een uitmaling op de Langereis, die deel uitmaakte van de Geestmerambachtsboezem. Hiertoe werd in 1578 een overeenkomst gesloten tussen Geestmerambacht en die van de lange landen van Hoogwoud van den Hoeck, waarin het onderhoud der kadijken, het zetten van een molen en andere verplichtingen tegenover het ambacht werden geregeld.
Op een van 1603 daterende kaart staat op de plaats van de huidige molen een binnenkruier getekend.

Op 16 oktober 1890 brandde de vóór 1863 vervijzelde molen door blikseminslag af. In het daaropvolgende jaar werd de huidige molen gebouwd door de molenmakers Kriller uit Oude Niedorp.

In 1934 is deze molen, als eerste poldermolen in Noord-Holland, uitgerust met Dekkerwieken. In 1942 werd de bemaling overgenomen door een naast de molen gebouwd elektrisch vijzelgemaal. De windkracht achtte men kennelijk niet meer nodig, hoewel: aan het eind van de Tweede Wereldoorlog is de molen nog even in bedrijf geweest.
In 1947 is een kleine restauratie uitgevoerd, waarna nog weer enige tijd op windkracht is gemalen.

Op 3 december 1960 sloeg deze de molen tijdens een storm op hol en kon afbranden ternauwernood worden voorkomen. Eén van de polderbestuurders moet toen hebben gezegd: "Het kreng zal 't ons toch niet aandoen te blijven staan!"
Het 'kreng' bleef staan en in 1961 verving men het Dekkersysteem door Oud-Hollandse ophekking.

Bij een restauratie in 1972/73 is de vijzel verlengd. Ook is toen de achterwaterloop verdiept, ten einde de molen in de toekomst, indien nodig, op een verlaagd peil te kunnen laten malen. 30 jaar later is dit nog een keer gebeurd.

Deze molen is, in weerwil van wat er allemaal in de 20ste eeuw gebeurde en hoe men deze molen betitelde, nog altijd maalvaardig en ook regelmatig voor de polderbemaling in bedrijf.


aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.
De naam 'De Vier Winden' werd rond 1960 gegeven door de toenmalige bewoner maar wordt door de huidige eigenaar sinds 2009 niet meer erkend.

foto's

foto's