Molen Hargermolen, Schoorl

Schoorl, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Hargermolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Harger- en Pettemerpolder, thans op vrijwillige basis

adres
Mosterdweg 9
1871 PN Schoorl
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01628
oude dbnr.
B664
Meest recente aanpassing
| Constructie
media-bestand
Molen 01628 Hargermolen (Schoorl)
Koen van der Maat (22-10-2016)

locatie

plaats
Schoorl
gemeente
Bergen, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Schoorl, sectie A, nr. 675
geo positie
X: 105871, Y: 528706
N: 52.74348, O: 4.65969
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Mosterdweg 9
1871 PN Schoorl
molenaar
H. Fernig
telefoon
0226-383282
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Hargermolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel Ø 1,65 m.; woning in de molen

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 48 ijzeren rollen. Binnenkruirad.
vlucht
23,10 / 23,30 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenschijfloop 30 staven, steek 14,0 cm.
Onderbonkelaar 30 kammen
Vijzelwiel 31 kammen, steek 15,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,97

hoogte
wiekvorm
Systeem Fauël met remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 265 buiten 1978 1978 buiten aanw. 23,10
Derckx ✉︎ 266 binnen 1978 1978 binnen aanw. 23,30
bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1077 1876 1876? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Harger- en Pettemerpolder, thans op vrijwillige basis

molenmaker
A. Latenstein, Zaandam (1803)
omwentelingen
geschiedenis

Het is niet bekend wanneer de eerste windmolen hier ter plaatse is gebouwd. Wel moet de windbemaling in deze omgeving al zeer vroeg zijn ingevoerd, want op 4 april 1438 werd aan de bewoners van de dorpen Petten, Groede en Kamp vergunning verleend tot de aanleg van een uitwateringssluis en de bouw van een molen. Op een van omstreeks 1571 daterende kaart staat op deze plaats een wipmolen aangegeven.

In 1799 landde hier op de kust een Engels-Russisch invasieleger om een einde te maken aan de in ons land sinds 1795 aanwezige Franse overheersing. Als gevolg van de krijgshandelingen gingen onder andere De Hargermolen en de naburige molens van de Groeterpolder en Pettemerpolder door brand verloren.
De Hargermolen werd in 1803-1804 door A. Latenstein uit Zaandam voor ƒ  13.500,-- herbouwd; opgeleverd 18-04-1804. De molen van de Pettemerpolder werd niet herbouwd: men verenigde deze polder met de Hargerpolder en kon met één molen volstaan.

De molen werd in 1871 vervijzeld en heeft tot 1962 uitsluitend op windkracht de polder bemalen. In dat jaar is een dieselmotor bijgeplaatst waarna de windmolen nog tot omstreeks 1967 zo nu en dan in gebruik is geweest.

Sinds 1972 werd hij echter weer regelmatig door de molenaar/bewoner op vrijwillige basis in werking gesteld, tot hij als gevolg van de zware storm in de nacht van 3 januari 1976 op hol sloeg en afbranden ternauwernood kon worden voorkomen. De schade was aanzienlijk: grote delen van de kap moesten worden vernieuwd, evenals beide roeden. In 1978 kwam het herstel gereed. 
Op 6 februari 1991 ging het weer mis: ten gevolge van een oververhitte schoorsteenpijp raakte de molen in brand. Door de strenge vorst en de harde wind veranderde de molen tijdens de bluswerkzaamheden min of meer in een ijspaleis, enige brandweerlieden (die overigens voortreffelijk hun werk deden) kregen last van bevriezingsverschijnselen.
15 maanden later was de molen wederom hersteld en kon Huub Fernig opnieuw zijn intrek nemen en als vanouds de molen laten malen.

In april 2019 is de vijzel tijdelijk verwijderd om elders grondig te worden nagekeken. Intussen werd ook de vijzelkom hersteld en opnieuw gevoegd. 21 augustus was de molen weer maalvaardig.

aanvullingen

wetenswaardigheden

De molen blijft tot op de dag van vandaag lastig in te delen wat plaats betreft: zowel Hargen, Schoorl, Petten als Camperduin worden genoemd. De redactie houdt het postadres aan.

trivia

Dat de molen tijdens de zware storm van 3 januari 1976 aan de haal ging, heeft zeker niet aan de roedketting gelegen. Die bleef heel. Wat niét heel bleef, was het stuk ondertafelement, waar die ketting aan vastzat: dat werd, door de ketting, bij een enorme windvlaag onder de molen vandaan getrokken. Vervolgens heeft de molen geruime tijd staan draaien met aan één van de enden een ketting met tafelementstuk. Resultaat: een verbogen roede en een opengeploegde molenwerf!

foto's

foto's