Molen F, Burgerbrug

Burgerbrug, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Molen F
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de afdeling F van de Zijpe en Hazepolder, thans op vrijwillige basis

adres
Grote Sloot 33
1754 JA Burgerbrug
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00322
oude dbnr.
B646
Meest recente aanpassing
| Constructie
media-bestand
Molen 00322 Molen F (Burgerbrug)
Klaas Zaal (25-11-2017)
Eerste foto van de molen weer malend met zeilen met de nieuwe roeden van de Fa. Blom uit Opmeer die op 8 nov. 2017 werden gestoken, ter vervanging van de deelbare roeden.

locatie

plaats
Burgerbrug
gemeente
Schagen, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Zijpe, sectie F, nr. 1349
geo positie
X: 108397, Y: 528539
N: 52.74220, O: 4.69711
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Grote Sloot 33
1754 JA Burgerbrug
molenaar
Klaas Zaal jr.
telefoon
06-51754815
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Molen F via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. twee meter gedekt met donkergroen geverfde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel Ø 1,21 m; woning in de molen (niet in gebruik).

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, heel lichtgroen afgebiesd, met de opschriften 'AFD F' en '1890'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 55 houten rollen. Binnenkruirad.
vlucht
21,80 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 48 kammen
Bovenschijfloop 19 staven, steek 16,0 cm.
Onderbonkelaar 38 kammen
Vijzelwiel 36 kammen, steek 11,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,67

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Blom ✉︎ 6 binnen 2017 2017 binnen aanw. 21,80
Blom ✉︎ 7 buiten 2017 2017 buiten aanw. 21,80
Vaags ✉︎ 291 buiten 2013 2013 buiten 2017 21,80
Vaags ✉︎ 292 binnen 2013 2013 binnen 2017 21,80
Burger ✉︎ g.n. buiten 1968 1968 buiten 2013 21,85
Burger ✉︎ g.n. binnen 1968 1968 binnen 2013 21,85
Pot ✉︎ 2702 buiten 1932 1933? buiten 1968 21,80
Pot ✉︎ 2703 binnen 1932 1933? binnen 1968 21,60
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 999 1875 1890 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de afdeling F van de Zijpe en Hazepolder, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Al in augustus 1564, ten tijde van de eerste bedijking van de Zijpe, werd besloten om in de afdeling F een molen te bouwen, die tevens de afdeling L zou moeten bemalen. Toen in 1567 het bestuur van de polder overging tot de benoeming van molenmeesters bleek de molen al te zijn opgericht.
Op een kaart uit omstreeks 1571 staat hij aangegeven op de plaats van de huidige molen. Na het weer aan de zee prijsgeven van de in 1570 overstroomde polder is ook De F verdwenen en wel in of voor 1584. Blijkens de uit 1600 daterende kaart van de Zijpe werd op dezelfde plaats bij de tweede bedijking weer een molen gebouwd. In het begin van de vorige eeuw is het oppervlak van de afdeling F als gevolg van de aanleg van het Noord-Hollands Kanaal kleiner geworden.

In 1881 werd op de plaats van de schepradmolen door molenmaker Klaas Bol uit De Zijpe voor ƒ 10.694,-- een geheel nieuwe vijzelmolen gebouwd.
Deze molen was geen lang leven beschoren: in de nacht van 4 oktober 1889 brandde hij door blikseminslag tot de grond toe af; hetzelfde lot trof (in alle opzichten) de nabijgelegen molen van de Groeterpolder. Beide molens werden vlot herbouwd: polderbesturen hadden hun molens doorgaans goed tegen brand verzekerd.
Naar het schijnt is blikseminslag in dit deel van de polder een vaker voorkomend gebeuren. Molen F kreeg tijdens zwaar onweer op 12 juni 1930 wederom een voltreffer, waardoor een halve roede afgeslagen werd; in dezelfde bui brandden twee nabij de molen gelegen boerderijen af en werden de noordelijker gelegen molens Noorder- en Zuider-G getroffen. Al met al was dit voor de toenmalige bewoners van Molen F reden om de molen te verlaten; sindsdien is deze in feite niet meer bewoond geweest.

In 1943 is op de stalen vijzel een elektromotor geplaatst en, na in de Tweede Wereldoorlog nog op windkracht te hebben gemalen, is de molen buiten bedrijf gesteld. De in 1943 geplaatste elektrische aandrijving werd in 1967 vervangen door een nieuwe automatisch werkende elektrische installatie. De mogelijkheid om de vijzel op windkracht te kunnen aandrijven kwam toen te vervallen: het vijzelwiel werd van de vijzelbalk verwijderd (maar bleef wel los in de molen bewaard).

In 1967 ging de inmiddels in verval geraakte molen in eigendom over naar de Stichting De Zijper Molens, waarna in 1968 restauratie volgde. Zo werden beide roeden vervangen door nieuwe gelaste exemplaren en vanaf 1970 werd Molen F ook weer regelmatig in werking gesteld.
Dat draaien gebeurde geheel op vrijwillige basis door de daartoe gediplomeerde molenaar: Klaas Zaal. Hij was de tweede geslaagde vrijwillige molenaar van Nederland en bleef totaan zijn (te vroege) overlijden in 2016 hier actief. Thans is Klaas Zaal jr. hier vaste molenaar.

Na jaren alleen draaivaardig te zijn geweest, werd Molen F in 1987 maalvaardig: het vijzelwiel werd herplaatst. In 2002 verwijderde het waterschap de elektromotor met bijbehorende hulpaandrijving, dit nadat vlakbij de molen een nieuw elektrisch gemaal was neergezet. Vervolgens heeft men het moleninterieur zoveel mogelijk naar de oude situatie hersteld.

In juli 2013 werden beide inmiddels 45 jaar oude gelaste roeden vervangen door nieuwe exemplaren. Helaas: in april 2017 volgde stilstand, vanwege de ontstane problemen rond dit type roeden: gebleken was namelijk dat de gedeelde constructie bij enkele molens tot problemen had geleid (hoewel nog niet zeer ernstig). Het bestuur van de Stichting de Zijper Molens was er heel snel bij en bestelde vrijwel direct nieuwe roeden voor deze molen en de andere molen in bezit die hiermee was uitgerust, molen D.
Op 12 oktober 2017 zijn de gedeelde roeden gestreken en de nieuwe op 8 november gestoken. 25 november maalde de molen weer.
In 2021 voorzag men achtkant en kap van nieuw riet.

Nog een dingetje: op 29 januari 2020 kreeg het elektrisch gemaal van deze polderafdeling een storing en die kon niet direct worden verholpen. Vervolgens moest molen F enige tijd het werk doen... en bleek nog steeds volstrekt voor zijn taak berekend.

aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt aangeduid naar de polderafdeling die hij kan bemalen.

foto's

foto's