Molen De Dikkert is een in 1896 gebouwde en toen als korenmolen ingerichte achtkante bovenkruier met stelling.
Aan het einde van de vorige eeuw stond hier een door stoomkracht gedreven graanmalerij, die omstreeks 1890 werd aangekocht door G.J. van der Sluijs. Deze had als jongen het molenaarsvak geleerd op Limburgse molens - onder andere te Venray - en begon een eigen bedrijf op de toen al enige tijd stilstaande korenmolen De Eendracht aan de Baarsjes te Amsterdam. Het florerende bedrijf moest echter gaandeweg meer huur gaan opbrengen, hetgeen de reden werd om de zaak in Amsterdam te beëindigen en in Amstelveen op de daarvoor aangekochte stoommalerij voort te zetten.
De Eendracht zou enige jaren later voor afbraak worden verkocht om te Weesp te worden herbouwd als de nu nog bestaande molen De Vriendschap. Om de hoge brandstofkosten te besparen werd in 1896 naast de stoommalerij de huidige windmolen De Dikkert gebouwd.
De Dikkert stond vóór 1896 als houtzaagmolen te Zaandam en wel direct ten noorden van de spoorbrug, aan de westelijke oever van de Zaan. Voor zover bekend wordt hij voor het eerst genoemd in een boedelscheiding uit 1672, waarin wordt gesproken over de dicke Molen bij t Mallegat.
Zoals veel Zaanse molens had ook hij een naambord. Oorspronkelijk stond hierop:
IK BEN GEBOUWD DOOR GODES ZEGEN HIER AAN DE ZAAN BEN IK GELEGEN OM ALLE SOORT AN HOUT TE ZAGEN DEN NAAM VAN DIKKERT BLIJF IK DRAGEN
later is dit gewijzigd in:
DES DIKKERTS MIDDEL VAN BESTAAN IS HOUT TE ZAGEN AAN DE ZAAN.
G.J. van der Sluijs kocht de molen en liet hem door het Venrayse molenmakersbedrijf Wijnhoven afbreken en te Amstelveen als korenmolen herbouwen. Al vrij spoedig in het begin van deze eeuw ging De Dikkert in eigendom over naar de familie Van Heemskerk.
In 1929 werd de windmolen buiten werking gesteld en het maalbedrijf met de naastgelegen mechanisch gedreven malerij voortgezet. De molen raakte in verval, maar kon in 1939-1940 met steun van de gemeente worden gerestaureerd.
Na in de Tweede Wereldoorlog nog weer in bedrijf te zijn genomen, werd De Dikkert definitief als korenmolen buiten bedrijf gesteld. Het verval trad opnieuw op en was in 1957 zover gevorderd, dat staart en wiekenkruis moesten worden verwijderd.
In 1966 werd het in de molen gevestigde bedrijf beëindigd waarna hij voor horeca-exploitanten werd verhuurd en inwendig tot restaurant werd verbouwd. Ook de molen zelf werd grondig gerestaureerd, kreeg een geheel nieuwe rieten bekleding op romp en kap en een stel tweedehands roeden (van de toen onttakelde Krijgsman uit Oosterblokker).
Het ontbreken van regelmatig draaien, toezicht en onderhoud leidde opnieuw tot verval: in 1984 werd wederom tot onttakeling overgegaan, waarna in 1991 wéér een restauratie volgde.
Sinds de late jaren '60 is in de molen een specialiteitenrestaurant gevestigd, dat inmiddels bekend is onder de naam "De Jonge Dikkert".
Constructie
De geheel grenen romp bestaat uit een op een lage stenen voet geplaatste vierkante onderbouw, hoog 4 m., een tussenachtkant hoog 3,3 m. en een bovenachtkant. Het tussenachtkant is duidelijk van later datum dan het vierkant en het bovenachtkant. Ook lijkt de kap en het boventafelement met rolvloer en kuip in de loop der tijd al eens te zijn vernieuwd. Opmerkelijk is dat de stelling en 0,9 m. lager ligt dan het tafelement waarop het bovenachtkant staat, een situatie die al voor 1896 bestond. Waarschijnlijk stond het bovenachtkant vroeger direct op de vierkante onderbouw. De stelling zal toen ter hoogte van het tussentafelement hebben gelegen, zodat de vlucht in die tijd 20,4 m. bedroeg.
Later is de molen verhoogd door het aanbrengen van een tussenachtkant. Zo kon ook de stelling ten opzichte van het bovenachtkant worden verlaagd om de vlucht te vergroten tot een 22,20 m.
Misschien had de molen in het begin een andere functie en heeft een en ander verband gehouden met een verbouwing tot zaagmolen. Het is ook mogelijk dat deze ingreep ook bedoeld was om de zaagcapaciteit te vergroten.
De bovenas is in 1864 gemaakt voor molen nr. 4 van de polder de Starnmeer bij Spijkerboor. Deze moet na de afbraak van die molen omstreeks 1873 en vóór 1896 in De Dikkert zijn geplaatst. Bij de bouw in 1896 is de molen uitgerust met drie koppel stenen en een sleepluiwerk. Met uitzondering van het bovenwiel en de bovenbonkelaar is er toen een geheel nieuw gaande werk gemaakt waarvan nu, op het bovenwiel na, niets meer aanwezig is.
De molen verkeert op zich in goede staat en wordt prima onderhouden maar draaien is in de huidige opzet van het bedrijf niet goed mogelijk.
