- naam
- Bergzicht
- modeltype
- Kantige molen, beltmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Hoeve 23
5438 ND Gassel - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01225
- oude dbnr.
- B519
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen Bergzicht, Gassel
Gassel, Noord-Brabant
b
locatie
- plaats
-
Gassel
- gemeente
- Land van Cuijk, Noord-Brabant
- streek
- Land van Cuijk
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Grave, sectie L, nr. 116
- geo positie
-
X: 181380, Y: 417401N: 51.74470, O: 5.76918
- biotoopwaarde
- 2 (bedenkelijk)
- landschappelijke waarde
- Niet al te groot; de molen staat helaas nogal ingegroeid
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Hoeve 23
5438 ND Gassel - molenaar
- Jos van der Heyden / Piet Verbiesen / Pieter de Haan
- telefoon
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Donderdag 10:00 - 15:00 uur en op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
Donderdag 10-15 uur
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Bergzicht via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, beltmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen voet
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen; twee mengketels; sleepluiwerk
- versieringen
Eenvoudige baard, op de koppen van de voeghouten aangebracht, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met in gele schrijfletters de naam 'Bergzicht' en daaronder '1808'.
- plaats bediening
- beltmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels; elektrische kruilier
- vlucht
- 24,90 / 25,30 m.
- vang
- Vlaamse blokvang; vangbalk met haak; vangstok; vangtrommel (buiten gebruik)
- overbrenging
Bovenwiel 70 kammen
Bovenbonkelaar 36 kammen, steek 13,5 cm.
Spoorwiel 82 kammen
Steenschijflopen 29 staven, steek 10,4 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,50- hoogte
- van de belt: 2,90 m.
- wiekvorm
- Systeem van Bussel met neusremkleppen op beide roeden
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 656 buiten 1990 1991 buiten aanw. 25,30 Derckx 465 binnen 1984 1984 binnen aanw. 24,90 Pot 1619 buiten 1891 >1926 buiten 1991 24,70 Fransen g.n. binnen 1908 1908? binnen 1984 25,00 - wiekverbeteringen
Er is beweerd dat deze molen ooit op beide roeden het systeem Van Bussel heeft gehad. Echter: uit oude foto's blijkt niet, wanneer dat dan het geval moet zijn geweest. Pas in 1984 kreeg deze molen op beide roeden dit systeem.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Gieterij Hardinxveld 38 1990 1990 aanw. De Prins van Oranje 723 1871 1904? 1990 05,04
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 8862
- inventarisnummer
- NB007
eigendom
- eigenaar
- P. van Haren
- eigendomsvorm
- Prive
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Deze molen heeft een voorganger gehad, die gebouwd was in 1808. Tijdens het beleg van Grave (1813-1814) is deze door Franse troepen vernield (zij hielden Grave toen nog steeds bezet!). Aangenomen wordt, dat de huidige molen in 1815 is gebouwd, nadat de Fransen definitief verdwenen waren.
In 1962 onderging de molen een restauratie. Daarbij werd het achtkant van riet voorzien omdat het voordien aanwezige dakleer, mede als gevolg van het bewegen van de achtkantconstructie, steeds bleef scheuren.
Naar later zou blijken, was deze verandering niet juist: deze molen is geen verplaatste molen (een gedachte die toentertijd in molenkringen voor de hand lag), maar een Brabants achtkant, gebouwd zonder kruisen of verbindingen tussen de bintbalken, sterk afwijkend van hoe 'westerse' molens zijn gebouwd (thans is alleen de zeskante Mariamolen te Haps nog vergelijkbaar). Dit maakt deze molen tot een uiterst belangrijk monument.
Volgens oud-eigenaar Jan van Haren was het achtkant lang geleden, voordat het met dakleer was gedekt, met schaliën uitgerust en de kap met gepotdekselde planken.
Bijzonder is ook de kuip: deze is niet voorzien van neuten, maar van ijzeren keerrollen.
In 1984 werd een nieuwe roede gestoken en het systeem Van Bussel aangebracht. In 1990 kwam er een geheel nieuwe bovenas, dit nadat de voorganger was afgekeurd vanwege een scheur in de kop. Een koppel maalstenen, dat jarenlang in de tuin van molenaar Van Haren had gelegen, werd in 1993 opnieuw in de molen aangebracht en maalvaardig gemaakt.
Naast de molen bevindt zich vanouds een veevoederbedrijf.
Oud-eigenaar en -molenaar Jan van Haren overleed eind december 2022.
aanvullingen
- toelichting naam
Over de herkomst van de naam van deze molen bestaan verschillende lezingen: men zou lang geleden vanaf de belt net de "Mookse Berg" hebben kunnen zien (Mookerhei).
Door anderen wordt deze uitleg betwijfeld: de molen staat aan de rand van een gebied dat tot ca. 1900 "de Berg" of "Heese Berg" werd genoemd.- unieke eigenschap
Het enige nog bestaande Brabantse achtkant
- literatuur
R.H. Verkerk, Molens in het land van Cuijk (Cuijk 1988).
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen