- naam
- Grutte Mûne / De Grote Molen
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Vh. bemalen van de polder De Broek, thans buiten bedrijf
- adres
-
Boargemaster Nautawei 4A
9108 AK Broeksterwâld - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 03074
- oude dbnr.
- B49
- Meest recente aanpassing
- | Foto
Molen Grutte Mûne / De Grote Molen, Broeksterwoude / Broeksterwâld
Broeksterwoude / Broeksterwâld, Fryslân
b
locatie
- plaats
-
Broeksterwoude / Broeksterwâld
- gemeente
- Dantumadiel, Fryslân
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Birdaard, sectie P, nr. 1026
- geo positie
-
X: 193940, Y: 586870N: 53.26695, O: 5.97082
- biotoopwaarde
- 3 (matig)
- landschappelijke waarde
- Belangrijk maar wordt aan één zijde sterk verminderd door beplantingen rond de vroegere molenaarswoning.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Boargemaster Nautawei 4A
9108 AK Broeksterwâld - molenaar
- Rolf Dijkema
- telefoon
- 0512-363722 (molenaar)
-
- social media
- open voor publiek
- nee
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Grutte Mûne / De Grote Molen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén vijzel (voorheen twee).
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; 24 neuten. Kruilier
- vlucht
- 22,54 m.
- vang
- Vaste Vlaamse blokvang. Vangbalk met duim; vangstok.
- overbrenging
Bovenwiel 66 kammen
Bovenbonkelaar 35 kammen, steek 11,8 cm.
Onderwiel 48 kammen
Vijzelwiel 42 kammen, steek 11,8 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,17- hoogte
- wiekvorm
- Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Pot 1916 buiten 1901 1902 buiten aanw. 22,54 Pot 1917 binnen 1901 1902 binnen aanw. 22,54 - wiekverbeteringen
Al zeer lang, in ieder geval vanaf 1902, heeft deze molen zelfzwichting op beide roeden gehad. In 1975 werd dit vervangen door zeilroeden. In 2011 keerde, nadat de roeden waren gerepareerd, de zelfzwichting terug.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 1211 1879 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 11678
- inventarisnummer
- FR039
eigendom
- eigenaar
- Stichting De Fryske Mole
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Vh. bemalen van de polder De Broek, thans buiten bedrijf
- molenmaker
- Gerben van Wieren, Janum (1887)
- omwentelingen
- geschiedenis
-
In 1887 werd de Grote Molen van de Broekpolder door brand verwoest en in het zelfde jaar herbouwd door Gerben van Wieren uit Janum. Deze voorzag de waterlopen meteen van twee schroeven. Na ingebruikname van een stoomgemaal te Zwaagwesteinde in 1926 werd de grote schroef ingekort.
In 1934 werd de kleinste schroef overgebracht naar de zgn. Kleine Molen. In 1943 werd in de Grote Molen een centrifugaalpomp geplaatst, waarna de windkracht buiten werking kwam.
De molen werd gerestaureerd in 1959, 1975 en 1994. Inmiddels is de molen alleen nog maalvaardig in circuit, omdat hij niet meer is aangesloten op de Friese boezem.
Van de in 1934 verwijderde tweede schroef resteren nog de binnenwaterloop, het spil- en vijzelwiel en de toog in de muur. Het spoorwiel, dat met slechts één vijzel in de molen toch geen functie meer had, is rond 1986 verwijderd en draait nu in spinnekop-korenmolen De Vlijt te Koudum, ook weer als spoorwiel (maar dan om een steenschijfloop aan te drijven!).
In 2010/2011 volgde een nieuwe grote opknapbeurt, noodzakelijk vanwege de slechte staat van de roeden. Beide Potroeden werden vervolgens zorgvuldig hersteld en daarna opnieuw gestoken. Van de gelegenheid maakte men gebruik om de zelfzwichting, die zo'n 25 jaar afwezig was geweest, in ere te herstellen.
aanvullingen
- unieke eigenschap
Deze molen heeft een uitzonderlijk hoge ûtskoat: men kan hier rechtop doorheen lopen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen