Molen De Meeuw, Garnwerd

Garnwerd, Groningen
b

korte karakteristiek

naam
De Meeuw
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Hunzeweg 38
9893 PD Garnwerd
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Meeuw via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
06410
oude dbnr.
B323
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 06410 De Meeuw (Garnwerd)
Alex Buist (19-1-2019)

locatie

plaats
Garnwerd
plaatsaanduiding
gemeente
Westerkwartier, Groningen
streek
Westerkwartier
kadastrale aanduiding
Gemeente Ezinge, sectie C, nr. 749
geo positie
X: 228779, Y: 591476
N: 53.30480, O: 6.49424
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Hunzeweg 38
9893 PD Garnwerd
molenaar
Alex Buist
telefoon
06-27393506
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie

Meelproducten

meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met dakleer (1984) op stenen onderbouw met wit houten tussenstuk.
kap
Gedekt met gepotdekselde planken, sinds oktober 2016 voorzien van EPDM.
inrichting

Eén koppel 16der blauwe stenen; steenkraan; kammenluiwerk.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften 'De Meeuw' en daaronder 'Anno 1851'

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk. Kruilier
vlucht
19,80 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 50 kammen
Bovenbonkelaar 28 kammen
Kammenluitafel 27 kammen
Luiaswiel 17 kammen
Spoorwiel 89 kammen
Steenschijfloop 24 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,62

hoogte
van de stelling: 6,40 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 239, Bremer/Dunning
Bremer/Dunning
✉︎ 239 binnen 1987 1989 binnen aanw. 19,80
media-bestand
Roede 240, Bremer/Dunning
Bremer/Dunning
✉︎ 240 buiten 1987 1989 buiten aanw. 19,80
wiekverbeteringen

Zeer lang heeft deze molen met houten roeden, uitgerust met zeilen, gemalen.
In 1943 werd een (waarschijnlijk tweedehands) Potroede gestoken, waarop het systeem Dekker met zelfzwichting werd aangebracht. De buitenroede bleef van hout en Oud-Hollands opgehekt.
Later kreeg ook deze roede zelfzwichting, evenwel met Oud-Hollandse voorzomen. Aan te nemen is, dat op dat - onbekende - moment ook de roede zelf door een ijzeren exemplaar is vervangen.
Bij de grote restauratie van 1967 werden beide roeden weer Oud-Hollands (bedoeld voor zeilen) opgehekt.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 398, Penn & Bauduin
Penn & Bauduin
✉︎ 398 1879 1929c aanw. 4,72
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

De molen werd in 1851 gebouwd voor W.H. Pathuis, nadat de vorige molen, een standerdmolen, was afgebrand. De bouwheer was bakker en mulder; deze combinatie kwam, zeker in Groningen, vaker voor.

In 1943 werd de molen, die tot dan toe nog met houten roeden en zeilen maalde, hersteld: er kwam een andere binnenroede, die ook voorzien werd van zelfzwichting. In 1947 was nieuw herstel nodig na stormschade: hierbij ontstond ook brand, die evenwel kon worden geblust. 
Bij de restauratie van 1967, die de molen redde na een periode van stilstand en verval, werd het pelwerk helaas grotendeels verwijderd. Alleen beide pelstenen bleven over: die staan sindsdien onderin de molen los opgesteld. 

In 1977 werd het overgebleven koppel maalstenen maalvaardig gemaakt. Of er daarna weer gemalen werd, is niet helemaal duidelijk. Maar: in 2017 heeft men dat koppel grondig nagekeken en sindsdien wordt er inderdaad met enige regelmaat ook gemalen. 

In 2005 zijn staartbalk en schoren vernieuwd; in 2008 en 2009 zijn er onderhoudsbeurten geweest: hek- en zoomlatten vervangen en vier nieuwe zeilen geleverd. In het voorjaar van 2009 is er een nieuwe lange spruit gestoken, zijn de roeden doorgehaald en zijn er schrank- en stellingschoren vervangen.

In april 2019 bleken de voeghouten te ver doorgezakt om nog langer veilig te kunnen draaien. Vervolgens besloot men, de koppen van de voeghouten aan te gieten met kunsthars. Dit werk werd in februari 2020 uitgevoerd, daasrna was de molen wederom maalvaardig. 

Het meest opvallend bij deze molen is en blijft de bovenas: die moet in of vóór 1927 gestoken zijn en lijkt afkomstig van een (zeer grote) gesloopte Zuid-Hollandse poldermolen. In de askop, zonder meer geschikt voor roeden van 29 meter, zitten roeden van nog geen 20 meter! Grote vulblokken zijn nodig om die roeden enigszins te centreren. Om deze bovenas hier te plaatsen moest men deze aan de achterzijde inkorten en een pen afdraaien. Overigens is die erg zware bovenas geen probleem: volgens mededeling draait de molen bijzonder gemakkelijk! 

Merkwaardig is ook de steenkraan, waarvan de ronde staander uit een heuse boomstam bestaat, compleet met schors!

aanvullingen

toelichting naam

De naam "De Meeuw" werd op 2 oktober 1943 bij de officiële ingebruikname na een uitvoerige herstelbeurt gegeven door de bekende Groninger molenkenner B. v.d. Veen Czn.

foto's

foto's