- plaats
-
Neede
- gemeente
- Berkelland, Gelderland
- streek
- Achterhoek
-
kadastrale aanduiding
- Gemeente Neede, sectie G, nr. 1092
- geo positie
-
X: 238680, Y: 462213
N: 52.14176, O: 6.60966
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Bijzonder groot; fraai gelegen op de Needese berg
- modeltype
-
Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel 16der kunststenen; koekenbreker; sleepluiwerk.
Kleine buil en mengketel (beide van recentere datum).
- versieringen
Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'Anno 1926' en enige bladmotieven
Op de achterbaard staat vermeld:
De Hollandsche Molen
Twee gevelstenen met de opschriften:
"Door haar die op den wind vertrouwt,
al sloeg die windt mij al te boud,
kreeg ik een tweede leven;
Mijn romp, die vroeger was van hout
heeft zij van steen weer opgebouwd
en mij haar naam gegeven".
en
"Verwoest door cycloon 10 aug. 1925
opgebouwd door de Vereeniging "De Hollandsche Molen",
daartoe in staat gesteld
door het Nationale Steuncomité "Stormramp"
Bouwers A.J. en L. Dekker te Hazerswoude-Moerkapelle.
In gebruik genomen jan. 1927
- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels (1989). Kruihaspel.
- vlucht
- 26,00 m.
- vang
- Vlaamse vang; onbekend aantal scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 60 kammen
Bovenschijfloop 35 staven
Spoorwiel 90 kammen
Steenschijfloop 27 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,71
- hoogte
- van de stelling: 4,00 m.
- wiekvorm
- Binnenroede systeem Van Bussel met Ten Haveklep; buitenroede systeem Van Bussel
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
- wiekverbeteringen
Sinds 1952 heeft deze molen op de binnenroede het systeem Ten Have met stroomlijnneus; op de buitenroede het systeem Van Bussel.
- toestand
- werkend
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Gebrs. Dekker, Hazerswoude, ontwerp en advies; Fa. Hertog, Moerkapelle, uitvoering (1926)
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De gemeente Berkelland is eigenaar sinds 2004; daarvoor de vm. gemeente Neede sinds 1944; daarvoor Vereeniging De Hollandsche Molen sinds 1926.
- geschiedenis
-
Tot 10 augustus 1925 stond op deze plaats op de Needse Berg een uit 1733 daterende standerdmolen. Bij de storm (meer een reeks tornado's) die deze dag de Achterhoek en delen van Brabant teisterde en waarbij diverse molens tenonder gingen, waaide ook deze molen om.
De Vereniging De Hollandsche Molen liet vervolgens met behulp van het Nationaal Steuncomité Stormramp als vervanging een nieuwe stenen stellingmolen bouwen. Hiervoor werden kap en gevlucht van de te Nieuwerkerk aan den IJssel gebruikt. Op 3 maart 1927 werd de nieuw gebouwde molen officieel aan de Vereniging overgedragen.
De nieuwe molen was geen succes. Degenen die verwachtten dat hier een korenmolen met een geheel moderne opzet was gerealiseerd, kwamen bedrogen uit: de nieuwe molen was totaal niet modern maar eerder primitief ingericht. De teleurstelling was groot en in het vakblad 'De Molenaar' stonden veel (en meestal ook felle) kritische reacties.
Niet verwonderlijk werd na slechts enkele jaren het graanmalen opgegeven en kwam de molen tot stilstand. Begin 1944 schonk "De Hollandsche Molen" de molen aan de gemeente Neede.
In 1951/52 kreeg de molen een Ten Haveklep met stroomlijnneuzen en werd vervolgens als houtzaagmolen ingericht. Net als het graanmalen was dit geen succes.
Pas in 1976 werd de molen met het aanbrengen van een nieuw koppel stenen weer maalvaardig als korenmolen. Sindsdien wordt geregeld rogge voor een bakker gemalen.
Opmerkelijk is de stelling van deze molen: deze is geheel dichtgemaakt met geasfalteerde bekleding. De haken van de krui- en bezetketting worden daarom aan de stijltjes van het baliehek aangebracht.
-
