Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Vrijdag 9.00 - 14.00 uur, zaterdag 10.00 - 17.00 uur. Verder als de molen draait (regelmatig op doordeweekse dagen)
Eén koppel 17der en één koppel 15der kunststenen; sleepluiwerk
Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'Vento Vivimus' en daaronder '18 75'.
Kleine gevelsteen met het opschrift: "G. Macleane 3-6-1875".
(herinnerend aan de eerste-steenlegging).
Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 96 kammen
Steenschijflopen 34 en 31 staven, steek 9,2 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 5,91 en 1 : 6,48
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Roede 667, Derckx
|
✉︎ | 667 | buiten | 1990 | 1991 | buiten | aanw. | 22,90 |
Roede 666, Derckx
|
✉︎ | 666 | binnen | 1990 | 1991 | binnen | aanw. | 22,80 |
| Pot | ✉︎ | ? | binnen | ? | 1908 | binnen | 1990 | 22,90 |
| Pot | ✉︎ | ? | buiten | ? | 1908 | buiten | 1990 | 22,90 |
Van 1946 tot het kaalzetten in 1974 had deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel. In 1991 is weer Oud-Hollandse ophekking aangebracht.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
As 501, Penn & Bauduin
|
✉︎ | 501 | 1889 | 1889? | aanw. | 04,60 |
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
De eerste gegevens dateren uit 1826 als wordt vermeld dat Antonie Gremmee voor ƒ 1.470,- een wipmolen aan de Molenstraat koopt. Rond 1850 wordt deze eigendom van de familie de Gaaij. In 1873 koopt Willem Macleane uit Rossum de molen.
Tijdens een hevige storm in november 1874 bezweek deze molen. Op 3 juni 1875 legde Gijsbert Macleane, oudste zoon van Willem, de eerste steen voor een nieuwe molen. De bakstenen voor de molenromp en beltmuur zijn afkomstig van de steenfabriek uit Hurwenen.
In 1937 wordt de molen verkocht aan E.M. Remmerde, wiens vader indertijd molenaar op de nog bestaande molen in Nederhemert was. Remmerde maalde hier tot 1963, waarna de molen niet meer werd gebruikt (en vervolgens langzaam in verval kwam).
Dat de molen er na de Tweede Wereldoorlog nog stond, is niet vanzelfsprekend geweest: op 18 januari 1945 kreeg de molen, in eerste instantie met volle zeilen malend, niet minder dan 11 voltreffers te verwerken. Resultaat: kruirad in duigen, gevlucht beschadigd, kap kapot en gaten in de stenen romp. De oorzaak van deze beschieting: de rivier de Waal was in de winter van 1944/1945 frontgebied tussen de Duitsers in het noorden en de Geallieerden in het zuiden.
Meteen na de oorlog werd de molen weer opgelapt, met o.a. het kruiwerk van de kapot geschoten molen uit Werkendam en de staart van de molen van de fam. van Ballegooyen uit Gameren (die laatste was op 23 april 1945 door de bezetters opgeblazen).
In 1973 liet de nieuwe eigenaar, mw. Pel - Meyer, de houten bedekking van de kap vervangen door een van riet, dit om verder verval tegen te gaan. Dat was op zich goed, maar daarna gebeurde er lange tijd niets: tot 1988 heeft de molen staartloos en met kale roeden gestaan.
In 1988 volgde verkoop (voor ƒ 1,--) aan de gemeente Rossum met als voorwaarde een totale restauratie. Dit vond inderdaad enige tijd daarna plaats: op 14 december 1991 werd de molen feestelijk heropend. Sindsdien draait en maalt de molen weer zeer geregeld.
In tegenstelling tot wat indertijd werd beweerd, is de Penn-bovenas bij de laatste restauratie niet vervangen.
De vertaling van de Latijnse molennaam is: "Wij leven van de wind". Gegeven in het begin van de oorlogsjaren 1940-45 door de toenmalige predikant te Hurwenen.
Let wel: deze naam staat tegenwoordig op de baard vermeld. Voorheen stond de naam, feitelijk beter, op de kuip geschilderd, zodanig dat deze altijd vanaf de weg leesbaar was; thans is dat dus niet meer vanzelfsprekend.
Het talud van de molenbelt is geheel in steen uitgevoerd (zij het dat deze situatie voor de laatste restauratie iets anders was).
Jan Kraker (12-04-2022)
