- naam
- De Fortuin
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1852 / 1970
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Molenbelt 5
8051 EV Hattem - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01836
- oude dbnr.
- B222
- Meest recente aanpassing
- | Streek
Molen De Fortuin, Hattem
Hattem, Gelderland
b
locatie
- plaats
-
Hattem
- gemeente
- Hattem, Gelderland
- streek
- Veluwe
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Hattem, sectie E, nr. 1714
- geo positie
-
X: 201156, Y: 498840N: 52.47534, O: 6.06655
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenbelt 5
8051 EV Hattem - molenaar
- Theo Friesema / Henk Lollinga / Hans de Weerd / Matthieu Stroobach / Harry Rouwenhorst / Geert Jonker / Jeanette Fokkinga
- telefoon
- 06-23245758
-
Info@molendefortuin.nl
- website
- molendefortuin.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- Iedere zaterdagmiddag van 13.30 tot 16.30 uur.
- toegangsprijzen
- Vrijwillige gift
- winkelinformatie
- Verschillende bakmixen en op de molen gemalen volkorenmeel.
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
- Bijdrage school/ groepsbezoek: € 30,--. Maximaal 20 personen.
- bijzonderheden
- Bruidsreportages maken op afspraak.
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Fortuin via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met horizontale planken (zwart geverfd, wit afgebiesd) op stenen onderbouw
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Twee koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd, donkergroen afgebiesd, met het opschrift 'De Fortuin'
Gevelsteen in de onderbouw met het volgende opschrift:
De eerste steen is gelegd door
Klaas Blom
Klaas Blomzn.
1852- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; kruihaspel
- vlucht
- 21,48 m.
- vang
- Vaste Vlaamse blokvang uit zes stukken; vangbalk met haak; vangstok; pal
- overbrenging
Bovenwiel 48 kammen
Bovenbonkelaar 22 kammen
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijflopen 28 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,70- hoogte
- van de stelling: 5,20 m.
- wiekvorm
- Systeem van Bussel met neusremkleppen op beide roeden.
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 433 buiten 2018 2019 buiten aanw. 21,48 Vaags 434 binnen 2018 2019 binnen aanw. 21,48 Derckx 30 buiten 1969 1971 buiten 2019 21,00 Derckx 31 binnen 1969 1971 binnen 2019 21,00 Fransen g.n. buiten 1922 1948 buiten 1967 21,00 onbekend ? binnen ? 1942 binnen 1967 21,00 - wiekverbeteringen
In 1942 kreeg deze molen een andere - tweedehands - roede en daarna op alle vier de enden het systeem Van Bussel.
Bij de grote restauratie van 1970/'71 werden de nieuwe roeden Oud-Hollands opgehekt.
Bij het vervangen van de roeden, begin 2019, is opnieuw gekozen voor het systeem Van Bussel, nu met neusremkleppen op de vier enden.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Kon.Ned.Grofsmederij g.n. 1898 aanw. 04,25
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 20993
- inventarisnummer
- GL077
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Hattem
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Eén van de opvallende kenmerken uit Hattems stadssilhouet is molen De Fortuin, sierlijk gelegen tegen de vroegere stadsmuur in de noordwesthoek van de stad.
De molen heeft een veel rijkere historie dan het jaartal 1852 in de gevelsteen doet vermoeden: de bouw was ter vervanging van een standerdmolen die in 1808 is omgewaaid.
Het achtkant heeft zeer lange stijlen die op de eerste zolder (de zolder onder de stellingzolder) beginnen, wat doet denken aan Groningen (bijv. Winsum, of Lattrop, gewezen Groninger).
Vermoedelijk is in 1816 deze molen gebouwd als lage stellingmolen zonder ondertafelement met doorgaande stijlen die op lage poeren stonden. In 1852 is een stenen onderbouw tot stand gekomen waarvan de bovenste helft om de achtkantstijlen is heengemetseld.
Niet duidelijk is vooralsnog, wat zich tussen 1808 en 1816 heeft afgespeeld.In 1942 volgde een forse opknapbeurt, waarbij onder meer een andere (tweedehands) roede werd gestoken. Het wiekenkruis werd vervolgens voorzien van het systeem Van Bussel.
Niet bekend is, wanneer de molen als maalwerktuig buiten bedrijf kwam. Hoe dan ook stond de molen er eind jaren '60 van de 20ste eeuw zeer slecht bij: zo was de stelling allang verdwenen en had men de roeden in 1967 gestreken.
Een grote restauratie in 1970/'71 redde de molen. Sindsdien is er regelmatig gedraaid, in een latere fase werd ook het binnenwerk maalvaardig gemaakt.In september 2017 moest de molen worden stilgezet: beide Derckx-roeden, die inmiddels de 50 jaar naderden, bleken in slechte staat. Nieuwe zijn in de zomer van 2018 besteld en waren november 2018 gereed.
Begin februari 2019 heeft men de oude roeden kaalgezet. Op 12 februari zijn de oude roeden gestreken en de nieuwe meteen gestoken.
In januari 2022 startte men met een flinke klus: vervanging van de ruim 50 jaar oude stelling.
Zeer opmerkelijk aan deze molen is de grote kromme houten springbeugel, die hier tussen de voeghouten (en dus niet op de penbalk) is aangebracht.
In dit verband valt dan de eenvoudige, van een ronde metalen buis gemaakte, vangstok ook op.
aanvullingen
- unieke eigenschap
De grote kromme houten springbeugel, tussen de voeghouten aangebracht, is als zodanig nog nergens aangetroffen (toch?).
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen