Molen Johanna, Culemborg

Culemborg, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
Johanna
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Prijsseweg 1
4105 LE Culemborg
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
00258
oude dbnr.
B195
Meest recente aanpassing
| Bedrijfsvaardigheid
media-bestand
Molen 00258 Johanna (Culemborg)
Ronald Bakker (4-4-2020)

locatie

plaats
Culemborg
gemeente
Culemborg, Gelderland
streek
Neder-Betuwe
kadastrale aanduiding
Gemeente Culemborg, sectie H, nr. 2592
geo positie
X: 143248, Y: 440181
N: 51.94995, O: 5.21626
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk maar deze molen is door uitbreiding van Culemborg wel ingesloten geraakt.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Prijsseweg 1
4105 LE Culemborg
molenaar
Martin Bluijs
telefoon
06-27380167
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 9.30 - 16.30 uur en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Johanna via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 16der stenen (blauwe ligger; kunstloper); regulateur; sleepluiwerk (incompleet); elektrisch luiwerk

versieringen

Baard, donkerblauw geverfd, aan de onderzijde aardig geschulpt, met in grote witte cijfers en letters de opschriften '1878' '1993' en daaronder 'Johanna'

Kleine maar aardige windwijzer in de vorm van een paard en wagen

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels. Kruilier.
vlucht
25,50 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 68 kammen
Bovenschijfloop 29 staven, steek 13,2 cm.
Spoorwiel 66 kammen
Steenschijfloop 23 staven, steek 10,2 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,73

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Beijk ✉︎ 111 binnen 2023 2024 binnen aanw. 25,50
Beijk ✉︎ 112 buiten 2023 2024 buiten aanw. 25,60
Derckx ✉︎ 147 buiten 1974 1975 buiten 2024 25,50
Derckx ✉︎ 148 binnen 1974 1975 binnen 2024 25,50
Pot ✉︎ 1985 binnen 1904 1904 binnen 1975 25,00
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten 1975 25,50
wiekverbeteringen

In 1943 kreeg deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel. In 1976, toen de roeden werden vervangen, is dit weer gewijzigd in Oud-Hollands. Bij de flinke herstelbeurt van 2024 is het systeem Van Bussel nu wel met neusremkleppen, weer aangebracht.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Penn & Comp, F.J. ✉︎ 29_ 1864 1888 aanw. 05,50
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

In 1878 is op deze plaats door de gebroeders Pieter Jan en Jan Pieter de Heus een houten achtkante molen op een stenen voet gebouwd. In 1888 brandde deze geheel af.
Nog in hetzelfde jaar werd de huidige molen gebouwd, zeer waarschijnlijk met onderdelen van de toen net gesloopte achter (=onder)molen van de polder Oud- en Nieuw Schaayk en Kortgerecht te Leerdam. Deze was in 1864 gebouwd als opvolger van een toen verbrande wipmolen.
Men verklaart de getailleerde vorm wel omdat na de brand van 1888 de Leerdamse kap van een zodanige diameter was, dat tijdens de bouw de romp moest worden aangepast.

In 1921 verkochten de gebr. De Heus de molen aan J. Schennink, waarna deze tot 2012 in het bezit van die familie bleef. In dat laatste jaar werd de molen overgenomen door de Stichting Elisabeth Weeshuis, die het plaatselijke historisch museum beheert.

De molen heeft in 1943, 1954 en in 1975/'76 restauraties ondergaan. Bij de laatste kreeg de molen nieuwe roeden.
In 1993 bleek opnieuw herstel nodig. Spectaculair was daarbij het werk aan de staart: deze werd in één keer (staartbalk, korte spruit, korte schoren en achterkeuvelens) vernieuwd en vervolgens omhoog getakeld. Ook zijn toen enkele balken en vloeren vervangen.

In april 2022 bleek één van beide roeden in dusdanige staat, dat men besloot, de molen stil te zetten. De molenaars gingen toen onmiddellijk op zoek naar een elektrische maalstoel: die had deze molen niet! Ondertussen bleek ook ander werk nodig: zo was de windpeluw aan vervanging toe. 
Nadat beide nieuwe roeden gereed waren ging 12 april 2024 de oude roeden eruit. Later werd de nieuwe windpeluw aangebracht en op 6 juni volgden de roeden. Enige tijd later heeft men beide roeden opgehekt en weer voorzien van stroomlijnneuzen met remkleppen. 14 september heeft men, bij zwakke wind en nog zonder zeilen, proef kunnen draaien. 

Opvallend is de dwarsbalk op de staart, het zgn. galghout; in deze streek niet gebruikelijk.

aanvullingen

toelichting naam

De in 1888 verbrande voorganger van deze molen had de naam "De Coornbloem". Aan te nemen is dat de opvolger deze naam behield.
Bij de feestelijke ingebruikname in 1943, na de herstelbeurt waarbij o.m. de roeden waren gestroomlijnd, kreeg deze molen de naam "Johanna". Dit naar de echtgenote, dochter én schoondochter van toenmalig molenaar Jan Schennink.

foto's

foto's