Molen De Oude Molen, Fijnaart

Fijnaart, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
De Oude Molen
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1850 / 2005
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Oudemolensedijk 16
4793 TH Fijnaart
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01865
oude dbnr.
B1283
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 01865 De Oude Molen (Fijnaart)
Marcel van Nies (17-9-2016)

locatie

plaats
Fijnaart
plaatsaanduiding
Oudemolen
gemeente
Moerdijk, Noord-Brabant
streek
De Westhoek
kadastrale aanduiding
Gemeente Fijnaart, sectie N, nr. 114
geo positie
X: 91156, Y: 407050
N: 51.64865, O: 4.46471
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Op zich bijzonder groot. Uit sommige richtingen zijn windvang en zicht op de molen buitengewoon goed, maar ook hier moet gelet worden op de bomengroei.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oudemolensedijk 16
4793 TH Fijnaart
molenaar
Coen Heijkoop / Marijn Kaufman
telefoon
06-22245741
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Woensdag 13.00 - 16:00 uur en zaterdag 10:00 - 16:00 uur. Verder op afspraak. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
bijzonderheden

Groepen en schoolklassen op afspraak.

fietsroute
fietsroute in de buurt van De Oude Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der en één koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk.
Op de begane grond een hamermolen met 120 pk DAF dieselmotor.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de jaartallen '1845' en '2005'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 48 houten rollen. Kruilier.
vlucht
23,00 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 30 staven, steek 11,2 cm
Spoorwiel 71 kammen
Steenschijflopen 24 staven, steek 9,8 cm
Overbrengingsverhouding 1 : 6,57

hoogte
van de stelling: 5,00 m.
wiekvorm
Binnenroede zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen; buitenroede Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 144, Vaags
Vaags
✉︎ 144 binnen 2007 2007 binnen aanw. 23,00
media-bestand
Roede 143, Vaags
Vaags
✉︎ 143 buiten 2007 2007 buiten aanw. 23,00
Pot ✉︎ 2080 buiten 1907 1907? buiten 1967 23,00
Pot ✉︎ 1960 binnen 1903 1903? binnen 1967 23,30
wiekverbeteringen

Deze molen heeft totaan de onttakeling van 1967 op één roede zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen gehad.
Bij de rehabilitatie van 2007 is deze molen wederom op de binnenroede uitgerust met zelfzwichting. De buitenroede is Oud-Hollands opgehekt (met zeilen).

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 380, Penn & Bauduin
Penn & Bauduin
✉︎ 380 1878 1878? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Cornelis van Chaam, Zevenbergen (bestek, 1850) Molenbouw de Jongh, Veldhoven (2002/2005)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting 'De Oude Molen' is eigenaar sinds 2000.

geschiedenis

Met de bouw van een ronde stenen molen werd begonnen in 1845 op initiatief van Gerardus van der Ley. Hij werd ook de eerste eigenaar.
Op 26 oktober 1849 brandde deze amper vier jaar oude molen echter geheel uit: alleen de stenen romp bleef overeind. Herstel liet echter niet lang op zich wachten: in januari 1850 lag het bestek, opgesteld door Cornelis van Chaam uit Zevenbergen, voor de te herbouwen molen klaar.

Gedurende vele jaren was de molen in bedrijf, het laatst onder de familie De Lint. Tenslotte volgden ook hier stilstand en verval.

In de jaren '60 leek restauratie in het vooruitzicht, maar helaas liep het anders: hoewel veel personen en instanties het eens waren over het belang van deze fraai gelegen molen, kwam het uiteindelijk niet tot herstel: naar verluidt bleven de onderhandelingen steken op nog geen duizend gulden...

Als gevolg verleende men eind 1966 een sloopvergunning en in september 1967 onttakelde molenmaker Piet van Beek (Rijnsaterwoude) de molen tot romp met met kap. Vrijwel alle onderdelen werden verwijderd; slechts de kap bleef, met de bovenas, wachten op betere tijden.
Beweerd is, dat diverse wielen uit deze molen daarna zijn gebruikt bij de in 1968 door Van Beek uitvoerig herstelde 'Geesina' te Groenekan (Utr.).

Uiteindelijk keerde in de 21ste eeuw ook het tij in Oudemolen: in 2000 volgde overdracht aan een speciaal voor de molen opgerichte stichting en in 2002 begon men daadwerkelijk met restauratie: romp hersteld, allerhande zolderbalken vernieuwd of gerepareerd en een geheel nieuwe stelling. 
Op 30 augustus 2005 werden de onderdelen van de nieuwe kap bij de molen neergelegd, waarna begonnen werd met de opbouw. 29 oktober 2005 plaatste men kap en staart. Vervolgens bleef het zo'n anderhalf jaar stil.
In april 2007 kwam de definitieve kentering: toen werden de roeden gestoken en opgehekt. Een maand later, 12 mei, Nationale Molendag, kon de molen, nog zónder borden en kleppen, bij krachtige wind direct meedoen. 
Vanaf de definitieve oplevering draait de molen veelvuldig waarbij vaak wordt gemalen. 

Verheugend is de beslissing geweest, om de zelfzwichting op de binnenroede weer aan te brengen. Tot aan de onttakeling had deze molen, als laatste in Brabant, dit wieksysteem.

Eigenaren van de molen:
1846 - 1878 G. van der Ley
1878 - 1892 P.H. Sneep
1892 - 1925 C.P. Vogelaar
1925 - 1993 Fam. De Lint
1993 - 2000 Fam. Groenewoud
2000 - heden Stichting "De Oude Molen"

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt 'De Oude Molen' genoemd, naar het gehucht waar hij staat. Dat laatste dankt zijn naam aan de oude molen, een standerdmolen die van 1561 tot 1725 (niet ver van de huidige) molen stond en toen vervangen werd door een nieuwe molen, die ook die oude(!) aanduiding kreeg.

literatuur

Ton Meesters, De vier molens van molenmaker Van Chaam, in: De Meule nr. 68 (2010) pp. 18-26.

trivia

Doorschuiven van roeden is bij een molen met zelfzwichting via een doorboorde as geen vanzelfsprekende zaak: eind 2018 heeft men de staartbalk iets opzij moeten verplaatsen opdat de zwichtstang, mét lager en schuifstuk, naar achteren kon.

foto's

foto's