- naam
- De Zwarte Ruiter
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1866 / 2003
- bedrijfsvaardigheid
- Draaivaardig
- bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf; woning
- adres
-
Mr. Jac. Takkade 10
1432 CA Aalsmeer - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00970
- oude dbnr.
- B1231
- Meest recente aanpassing
- | Verwijzingen
Molen De Zwarte Ruiter, Aalsmeer
Aalsmeer, Noord-Holland
b
locatie
- plaats
-
Aalsmeer
- gemeente
- Aalsmeer, Noord-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Aalsmeer, sectie A, nr. 3587
- geo positie
-
X: 114690, Y: 478225N: 52.29054, O: 4.79638
- biotoopwaarde
- landschappelijke waarde
- Niet onbelangrijk, maar de molen wordt door veel te veel bomen en struiken omgeven.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Mr. Jac. Takkade 10
1432 CA Aalsmeer - molenaar
- F. Siewerts van Reesema
- telefoon
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- ja
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Zwarte Ruiter via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde voet van ca. 2 meter hoog
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Van de oorspronkelijke inrichting is alleen het bovenwiel overgebleven; woning in de molen.
- versieringen
Aardige baard, wit geverfd, donkergroen afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1778' en daaronder 'De Zwarte Ruiter'
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Rollenkruiwerk; 42 houten rollen. Kruirad.
- vlucht
- 23,60 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
- overbrenging
Bovenwiel 54 kammen
Rest gaandewerk niet meer aanwezig- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Vaags 66 buiten 2002 2003 buiten aanw. 23,60 Vaags 67 binnen 2002 2003 binnen aanw. 23,60 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan. Dit was voor de onttakeling van ca. 1930 ook al het geval. Maar in 1927 is evenwel serieus overwogen, deze molen te verbeteren met het systeem Von Baumhauer. Dit is toen evenwel niet doorgegaan.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Enthoven & Co, L.I. ? 1857 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 508084
- inventarisnummer
- NH150
eigendom
- eigenaar
- Erven Sj. Siewerts van Reesema
- eigendomsvorm
- Prive
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
-
als poldermolen / 1866 als korenmolen
- wederopbouw
- 2003
- bedrijfsvaardigheid
- Draaivaardig
- bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf; woning
- molenmaker
- J. Timmers I, Oude Wetering (1777) Fa. Poland, Broek op Langedijk (2003)
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
Oorspronkelijk is deze achtkante bovenkruier gebouwd als schepradmolen voor de bemaling van de Zwarte- of Schinkelpolder. De voorganger van deze molen was een zwart geteerde wipmolen die aan de oever van het Haarlemmermeer stond. De naam Zwartepolder komt vermoedelijk van deze molen. Nadat de wipmolen te slecht was geworden voor herstel werd de nieuwe (huidige) molen op een andere plaats gebouwd omdat de bedreiging van het Haarlemmermeer op de oude plek (waar thans de Bosrandbrug is gelegen) groot was. De nieuwe molen werd gebouwd door Joost Timmers, meester-molenmaker te Oude Wetering.
De polder werd later geheel uitgeveend en was rond 1850 vrijwel geheel in een waterplas veranderd. In 1857 werd 200 meter ten noordwesten van de molen een grote vijzelmolen met een vlucht van 28.20 m. gebouwd om de plas droog te malen. De schepradmolen werd toen voorzien van zes zuigerpompen. Dit voldeed echter maar matig en aangezien de vijzelmolen het werk ook alleen aankon, werd de molen in 1866 verkocht aan Jacob van Zijverden. Deze verbouwde de molen als korenmolen. Vermoedelijk is daarbij het binnenwerk van de in 1864 gesloopte molen De Ruyter in Zaandam gebruikt. In de molen heeft tenminste een oud wandbord gehangen waarop stond:
DE RUITER IN HET VELD
RIJDT UIT OM BUIT TE HALEN
MAAR IK BEN HIER GESTELD
OM TARW EN ROG TE MALEN
GELIJK EEN RUYTER WAAGT
VOOR VADERLAND ZIJN LIJF
ZO BEN IK HIER GESTELD
DE BURGER TOT GERIJF.
Naar aanleiding van dit bord zou de molen de naam "De Zwarte Ruiter" hebben gekregen.
Tot de Eerste Wereldoorlog is de molen in bedrijf gebleven. In die periode werd de molen gehuurd door Van der Born (van De Leeuw te Aalsmeer); zijn eigen molen was toen aan de ketting gelegd vanwege illegaal malen....
In 1920 trof de bliksem de molen waardoor het bovenste roede-end deels afbrak. Omstreeks 1930 verdween het gehele gevlucht en na de Tweede Wereldoorlog ook staart en binnenwerk. Doordat de heipalen na de droogmaking van de plas gedeeltelijk boven het grondwater kwamen werd de toestand van de fundering steeds slechter en ging de molen verzakken.
Al in de jaren ’70 waren er ideeën om deze molen uitwendig weer te completeren. Het heeft nog een tijd geduurd voordat het zover was.
In 2002 kreeg de molen een nieuwe fundering en is daarbij weer rechtgezet door de molen aan de polderzijde 35 cm. omhoog te halen. In 2003 werd de kap voorzien van een nieuw windpeluw met voorkeuvelens, spruiten, rolring met rollen, voering en vang rond het bovenwiel en ook een compleet nieuw rietdek. Later volgden staart en schoren.
Op 10 oktober 2003 werden de roeden gestoken.
Op 30 januari 2007 draaide de molen voor het eerst sinds 1919. Helaas is de omgeving door de talrijke beplantingen niet ideaal voor een windmolen.
Eigenaar Sj. Siewerts van Reesema overleed eind 2018. De molen is nog steeds eigendom van de familie en wordt tegenwoordig bewoond door Floris Siewerts van Reesema, die de molen ook af en toe laat draaien.
aanvullingen
- toelichting naam
Vermoedelijk is voor de verbouwing tot korenmolen (1866) het binnenwerk van de gesloopte Zaanse korenmolen "De Zwarte Ruiter" gebruikt.
- wetenswaardigheden
Naar pas in 2011 is gebleken, heeft men in 1927 bij deze molen, die toen dus met een incompleet wiekenkruis stond, serieus de toepassing van het systeem Von Baumhauer overwogen. Dit ging uiteindelijk niet door. Dit lijkt vooralsnog de enige poging tot deze wiekverbetering, die niet verder is gekomen dan de tekentafel, toe te passen.
Albert Gillis von Baumhauer (1891 - 1939) was voornamelijk luchtvaartingenieur en werkte onder meer - met wisselend succes - aan de ontwikkeling van de toen nog volslagen nieuwe 'helicoptère'.
Voor de molenwereld bedacht hij tenminste twee wiekverbeteringen maar deze werden nooit toegepast. Omstreeks 1929 zei hij de molens vaarwel omdat hij - vermoedelijk terecht - meende dat veel van zijn ideeën zonder zijn medeweten, laat staan instemming, waren gerealiseerd in het stroomlijnsysteem, bekend geworden als "de Dekkerwiek".
Hij stierf 'in het harnas' op 18 maart 1939 toen een vliegtuig dat hij (met anderen) inspecteerde tijdens een testvlucht in de Amerikaanse staat Washington neerstortte.- literatuur
G.J. Pouw,Het nooit toegepaste Van Baumhauer wieksysteem, in: Molens 102 (2011), pp. 18 - 20.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen