- naam
- Aeolus
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1956
- bedrijfsvaardigheid
- Draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Kortedijk 16
3134 HB Vlaardingen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 03505 l
- oude dbnr.
- B1122
- Meest recente aanpassing
- | Geschiedenis
Molen Aeolus, Vlaardingen
Vlaardingen, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Vlaardingen
- gemeente
- Vlaardingen, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Vlaardingen, sectie M, nr. 1917
- geo positie
-
X: 83335, Y: 436860N: 51.91561, O: 4.34556
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- De molen is van groot belang voor Vlaardingen en bepaalt mede het silhouet van de stad.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Kortedijk 16
3134 HB Vlaardingen - molenaar
- Peter van der Windt
- telefoon
- 06-21891433
-
secretaris@molenaeolus.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Iedere laatste zaterdag van de maand 11.00 - 16.00 uur en op de Nationale Molendag en de Open Monumentendag. Verder op afspraak via het mailadres (zie verderop).
De winkel is in principe dagelijks geopend.- toegangsprijzen
gratis
- winkelinformatie
Meelproducten en diervoeders
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Aeolus via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Ronde molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen
- kap
- Gedekt met gepotdekselde planken en dakleer
- inrichting
Twee koppel 16der stenen op windkracht, twee koppel stenen op motorkracht op de begane grond; sleepluiwerk; diverse maalwerktuigen op elektrische kracht.
- versieringen
Fraaie blauw geverfde baard met o.a. twee windblazende wolkfiguren en de opschriften '1790' '1956' en 'AEOLUS'. Tussen de koppen van de twee steunders het wapen van de provincie Zuid-Holland.
Twee gevelstenen op het oosten. De eerste met de tekst:
DEN EERSTEN
STEN GELEGT
DOOR ARY
VOOGD JUNIOR
OP DEN 25 MAART
ANNO 1790
en de tweede met:Deze molen is gebouwt
in den jare 1790
als regerende
burgemeesteren waren
Antony Ruiterus
en
Abraham van Rijn- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels; 32 ijzeren rollen. Kruirad.
- vlucht
- 25,90 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
- overbrenging
Bovenwiel 65 kammen
Bovenschijfloop 34 staven
Spoorwiel 83 kammen
Steenschijflopen 24 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,61- hoogte
- van de stelling: 15,00 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 206 buiten 1976 1976 buiten aanw. 25,90 Derckx 207 binnen 1976 1976 binnen aanw. 25,90 Pot ? buiten ? 1956 buiten 1976 25,90 Pot ? binnen ? 1956 binnen 1976 25,90 - wiekverbeteringen
Vóór de onttakeling van 1915 moet deze molen enige tijd zelfzwichting hebben gehad.
In 1956 kreeg deze molen geen wiekverbetering, maar werd Oud-Hollands opgehekt.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Enthoven & Co, L.I. ? 1845c 1956 aanw. Nolet g.n. 1846 1846? 1915? ?
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 37414
- inventarisnummer
- ZH117
eigendom
- eigenaar
- Stichting Exploitatie Molen Aeolus
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Daniël van de Pauwert (ontwerp); Frederik de Man (molenmaker); Cornelis Drogendijk (metselwerk) (1790) Van der Loo, Kethel (1956)
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De Stichting Exploitatie Molen Aeolus (SEMA) is eigenaar sinds 13-09-2009; daarvoor was dat de gemeente Vlaardingen.
- geschiedenis
-
Reeds in 1407 zou ter plekke een molen hebben gestaan, die in 1585 werd aangekocht door het stadsbestuur, welke ook eigenaar blijft van de huidige molen tot 1878. In 1668 wordt door Gerrit Cente Palestijn een stenen molen gebouwd, die op zijn beurt in 1790 vervangen werd door de huidige molen.
Op 8 september 1797 brandde de molen uit en werd vlak daarna hersteld door Jan van der Mey.
De huidige molen had behalve een aantal standerdmolens ook een vergelijkbare molen als voorganger. Deze stellingmolen uit 1688 werd in 1788 gesloopt wegens bouwvalligheid. Aansluitend werd de huidige Aeolus gebouwd.
De molen heeft begin 20ste eeuw korte tijd zelfzwichting op beide roeden gehad. Na een windhoos in 1904 verdween deze van één roede, niet lang daarna ook van de andere. In de 19e eeuw is de molen - evenals een aantal andere industriemolens in Vlaardingen - ook in bedrijf geweest als rijstpelmolen.
Een gedeelte van de begane grond en de eerste verdieping zijn tot in het begin van de twintigste eeuw bewoond geweest. Laatste bewoner was molenaar Terlaak met zijn gezin. Nadat de bliksem was ingeslagen en een aantal personen daarbij gewond geraakt, wilde de vrouw van de molenaar niet langer in de molen wonen.
In 1915 werd de molen geheel onttakeld tot kale romp, in 1956 volgde rehabilitatie met het gaandewerk uit de korenmolen "Windlust" te Wateringen en de bovenas van de in 1953 gesloopte Nieuwe Molen van de polder Berkel. Inmiddels is ook bekend dat de molen al in 1846 een gietijzeren bovenas kreeg, een Nolet. Aan te nemen is dat deze in 1915 is verdwenen.
In de late jaren '90 van de 20ste eeuw werd deze molen door de gemeente verkocht aan de fa. Boekestijn, die de molen reeds gedurende jaren huurde en in bedrijf had. Helaas kwam alles door het veel te vroege overlijden van Niek Boekestijn jr. het maalbedrijf weer tot stilstand. De Aeolus werd vervolgens weer terugverkocht aan de gemeente. Later, 2009, volgde overdracht aan een speciaal voor deze molen opgerichte stichting.
In 2004/05 heeft men ingrijpend herstel aan het metselwerk uitgevoerd. In juli 2005 kon de molen weer draaien. In 2012 werd het Engels kruiwerk grotendeels vernieuwd; dit gold ook de vulstukken rond de bovenas: de oude bleken door ongedierte deels weggevreten!
De molen draait zeer regelmatig en er wordt ook gemalen, dat wil zeggen: de twee koppel elektrisch aangedreven stenen zijn zeer regelmatig in bedrijf. Het maalwerk op windkracht is echter al enige tijd niet meer maalvaardig te noemen, zo zijn enkele molenstenen gebroken. Men ging hier evenwel nadrukkelijk aan de slag om hiervoor fondsen te vinden.
In oktober 2023 won deze molen de Molenprijs, groot € 100.00,-- waarmee de kansen om het maalwerk geheel te herstellen aanzienlijk zijn vergroot.
aanvullingen
- toelichting naam
De molen kreeg de naam "Aeolus" officieel op 30 april 1957 tijdens de heropening, hoewel de molen al eind 19e eeuw zo werd genoemd door de toenmalige molenaars. In de volksmond stond de molen destijds bekend als "de Stadskorenmolen".
- literatuur
Hoek, Arie van der m.m.v. Matthijs A. Struijs, 'Eeuwen leven van de wind' (Vlaardingen 1990)
- trivia
In deze molen bevindt zich dus sinds 1956 vrijwel het gehele gaandewerk van de "Windlust" te Wateringen. Toen in Wateringen die molen werd gerehabiliteerd (1971/72) kreeg deze het binnenwerk van de toen net onttakelde molen "Het Hert" te Rhoon.
Wie dus het originele gaandewerk van Wateringen wil zien, moet naar Vlaardingen. Wie het gaandewerk van Rhoon wil zien, moet naar Wateringen. Wie in Rhoon gaat kijken is veel te laat, want de romp van "Het Hert" is in 1979 geheel gesloopt.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen