Molen Buurtermolen, Rijpwetering

Rijpwetering, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Buurtermolen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Buurterpolder, thans op vrijwillige basis

adres
Buurterpolder 6
2375 NJ Rijpwetering
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01803
oude dbnr.
B1092
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 01803 Buurtermolen (Rijpwetering)
Bjorn Jannink (21-9-2018)

locatie

plaats
Rijpwetering
gemeente
Kaag en Braassem, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Alkemade, sectie A, nr. 374
geo positie
X: 99781, Y: 469243
N: 52.20852, O: 4.57934
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot; fraai gelegen op een eiland in de Kagerplassen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Buurterpolder 6
2375 NJ Rijpwetering
molenaar
Peter van Driel
telefoon
06-53547313
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Buurtermolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren gedekt met riet, op veldmuren van 0,75 m.
kap
Bovenhuis rood geverfd; wit afgebiesd
inrichting

Stalen vijzel Ø 1,15 m.

versieringen

Eenvoudige windvaan achterop het bovenhuis.

De borstnaald is versierd met de initialen AV, WW en TW, zijnde Arie Verhey, Willem Waltman en Teun Waltman, de molenmakers van de fa. Van Beek, die in 1982 een grote restauratie uitvoerden. Daaronder staat dat jaartal '1982' uitgehakt.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruihaspel
vlucht
18,00 / 18,20 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 37 kammen
Bovenschijfloop 17 staven, steek 13,8 cm.
Onderwiel 24 kammen
Vijzelwiel 25 kammen, steek 12,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,09

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 256 binnen 2010 2012 binnen aanw. 18,20
Straathof ✉︎ 173 buiten 2002 2002 buiten aanw. 18,20
Derckx ✉︎ 350 binnen 1980 1982 binnen 2012 18,00
Pot ✉︎ 2031 binnen 1906 1982 buiten 2002 18,45
Waasdorp ✉︎ g.n. buiten 1950 1950? buiten 1982 18,15
Pot ✉︎ 2031 binnen 1906 1947> binnen 1982 18,15
wiekverbeteringen

Van 1949 tot 1981 had de molen het systeem Fauël (fokwieken) met remkleppen op beide roeden. Bij de grote restauratie van 1982 is dit weer gewijzigd in Oud-Hollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Schretlen & Co, D.A. ✉︎ 228 1884 1884? aanw. 03,40
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Buurterpolder, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

De Rijnlandse Molenstichting is eigenaar sinds 1970; daarvoor was dat steeds de Buurterpolder

geschiedenis

De Buurterpolder, ook wel Bakkers- of Ruygenhouckpolder genoemd, werd gesticht op 29 juni 1652. De huidige molen is jonger, maar het bouwjaar is niet bekend: vermoedelijk is deze ergens in de 18e eeuw gebouwd als opvolger van een eerdere wipmolen. De molen ligt aan de oostzijde van de Kever.

Rond 1841 was L. van der Voort hier molenaar. 

Tot 1968 zorgde de molen voor de bemaling van de polder (ca. 67 ha.; opvoerhoogte van 1,80 m.). In dat jaar werd dit overgenomen door een elektrisch gemaal. Als gevolg raakte de molen spoedig in minder goede staat. 

De Rijnlandse Molenstichting zorgde tot twee keer toe voor een grote opknapbeurt. Met name de herstelbeurt van 1982 was fors: het bovenhuis werd grotendeels vernieuwd, evenals trap en staart en het riet op de ondertoren. Ook werden nieuwe roeden gestoken. Daarna was de molen weer geregeld in bedrijf.

Nieuw ingrijpend herstel kon zo'n 25 jaar later niet uitblijven: de molen was verzakt (de dijk rond de polder en het binnentalud waren dat ook), de vijzel was vastgelopen en deels weggeroest en de trap was weer aan vervanging toe. 
In de nazomer van 2017 heeft men het binnenwerk in de ondertoren grotendeels verwijderd en de molen drooggelegd. Nadat men aldus de molen onder de waterlijn kon onderzoeken kwam men tot de conclusie dat fundering en gemetselde onderbouw geheel resp. gedeeltelijk dienden te worden vernieuwd. Nadat nieuwe palen waren geslagen, stond de molen halverwege oktober alleen nog op metalen stutten: de oude palen waren verwijderd dan wel inmiddels vergaan... 
Op 7 november 2017 stond de molen weer op vaste grond, namelijk een nieuwe betonnen plaat. In maart 2018 werd begonnen aan de nieuwe en ook te verdiepen vijzelkom. Naast de vijzel moest ook het vijzelwiel worden vernieuwd. 
Eind oktober 2018 werd deze zeer omvangrijke klus opleverd en was de Buurtermolen weer volledig voor zijn taak berekend.

Overigens is het voor deze molen, mits in goede conditie, geen al te groot probleem om deze polder te bemalen. Eigenlijk is deze molen gezien de oppervlakte van het eiland dat hij bemaalt veel te groot. Men spreekt in Rijnland in zulke gevallen wel van "een paard voor een hondekar".

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

literatuur

Andries Veelo: 'Hugo Witteman en de Buurtermolen', in: Molenwereld 168 (2013) 101 - 104.

foto's

foto's