Bemalen van de Aderpolder, thans op vrijwillige basis
Stalen vijzel, Ø 1,10 m.
Zeer eenvoudige baard, donkergroen geverfd, zonder opschrift.
Bovenwiel 44 kammen
Bovenschijfloop 19 staven, steek 12,8 cm.
Onderwiel 28 kammen
Vijzelwiel 26 kammen, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,49
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Roede 192, Straathof
|
✉︎ | 192 | binnen | 2004 | 2005 | binnen | aanw. | 16,30 |
Roede 193, Straathof
|
✉︎ | 193 | buiten | 2004 | 2005 | buiten | aanw. | 16,30 |
| Pot | ✉︎ | ? | binnen | ? | 1941 | binnen | 2005 | 16,40 |
| Pot | ✉︎ | ? | buiten | ? | 1941 | buiten | 2005 | 16,40 |
Vanaf de bouw moet deze molen uitgerust zijn geweest met de zgn. halve verdekkering, een stroomlijn aan de achterzijde van de windborden. Veel later zijn beide roeden voorzien van het systeem Fauël (fokwieken), in dit geval zonder steekborden of remkleppen.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| De Prins van Oranje | ✉︎ | 1055 | 1876 | 1941 | aanw. | 04,15 |
Bemalen van de Aderpolder, thans op vrijwillige basis
De Rijnlandse Molenstichting is eigenaar sinds 1986; daarvoor was dat sinds 1979 het Waterschap De Oude Veenen, daarvoor sinds 1941 de Aderpolder.
De molen bemaalt de Aderpolder (75 ha, opvoerhoogte 1,80 m.). Deze polder vormde vóór de droogmaking van het Haarlemmermeer met de Huigsloterpolder een eiland. Bij de droogmaking van het meer werd de polder door de Ringvaart van de Huigsloterpolder afgesneden. Pas vanaf 1842 komt de benaming "Aderpolder" (of "Aapolder") in beeld.
De geschiedenis van deze molen is opmerkelijk: tot 1880 werd de polder bemalen door een achtkante rietgedekte vijzelmolen, die in dat jaar door blikseminslag dusdanig beschadigd raakte, dat hij geheel onbruikbaar werd. Twee kinderen van de molenaar hadden kort tevoren de molen verlaten (en ontsnapten mogelijk aan iets verschrikkelijks).
Ter vervanging van de molen heeft men vervolgens een stoomcentrifugaalpomp gesticht (waarmee windbemaling dus werd losgelaten).
Toen die pomp omstreeks 1940 aan vervanging toe was besloot men, ingegeven door de oorlogsomstandigheden, weer een windmolen te bouwen. Het waren moeilijke tijden en wind was er vrijwel steeds en dat kon toen niet gezegd worden van fossiele brandstof...
Aldus verrrees in de Aderpolder een nieuwe molen, een klein rond stenen exemplaar. Voor het gaandewerk werd veel materiaal gebruikt van de in 1940 gesloopte 'Zeldenpas' van de Zuiderpolder onder Haarlemmerliede (NH). Vervolgens heeft deze molen tot ca. 1985 de Aderpolder uitsluitend op windkracht bemalen.
Niet altijd is hergebruik van oude onderdelen gunstig gebleken, zo ook hier: deze molen draaide bijna 65 jaar met zware en sterk ingekorte tweedehands roeden, waarschijnlijk afkomstig van de Zeldenpas. In 2005 kreeg de Adermolen nieuwe gelaste roeden en sindsdien maalt de molen veel gemakkelijker.
Anno 2016 bleek dat - letterlijk - diepgaand herstel nodig was: de molen was al enige tijd aan het verzakken en zodoende waren spanningen in het metselwerk ontstaan. Fundering en waterlopen zijn vervolgens deels vernieuwd, de molen zelf is 40 cm. omhooggebracht en er kwam een nieuwe - en ook verlengde - vijzel. In april 2016 werd begonnen, in februari 2017 leverde molenmakerij Verbij een geheel maalvaardige molen op.
12 mei 2017 volgde de feestelijke ingebruikname door gedeputeerde Jansen van de provincie Zuid-Holland.
Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.
Andries Veloo, 'Malen voor de Aderpolder', in: Molenwereld 135 (2010) 105 - 108
