Molen De Middelmolen, Molenaarsgraaf

Molenaarsgraaf, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Middelmolen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Giessen-Oudebenedenkerk en Molenaarsgraaf, thans op vrijwillige basis

adres
Graafdijk West 57
2973 XE Molenaarsgraaf
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Middelmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02541
oude dbnr.
B1061
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 02541 De Middelmolen (Molenaarsgraaf)
Louis Maas (6-8-2018)

locatie

plaats
Molenaarsgraaf
plaatsaanduiding
gemeente
Molenlanden, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Molenaarsgraaf, sectie D, nr. 86
geo positie
X: 114700, Y: 431034
N: 51.86640, O: 4.80210
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot, zeer goed in de wind en het zicht gelegen.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Graafdijk West 57
2973 XE Molenaarsgraaf
molenaar
Adrie van der Ent
telefoon
e-mail

website
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Alleen op de Nationale Molendag en Open Monumentendag.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren, gedekt met riet, op veldmuren van 0,30 m.
kap
Bovenhuis geheel geteerd; kap gedekt met gepotdekselde planken.
inrichting

Open ijzeren scheprad buiten de molen; Ø 5,50 m.; breed 0,59 m.
Woning in de molen.

versieringen

Eenvoudige windvaan met daarin uitgeponst het jaartal '1655' (wat mogelijk op een bouwjaar van de - huidige - wipmolen wijst).

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruirad met hoge bank
vlucht
26,00 m.
vang
Vlaamse vang; 5 deels scharnierende, deels vaste stukken. Vangbalk met haak; evenaar.
overbrenging

Bovenwiel 75 kammen
Bovenschijfloop 38 staven, steek 11,7 cm.
Onderschijfloop 22 staven
Onderwiel 87 kammen, steek 16,0 cm.
Overbrengingsverhouding 2,00 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 219 buiten 1977 1977 buiten aanw. 25,80
Derckx ✉︎ 220 binnen 1977 1977 binnen aanw. 26,00
Pot ✉︎ 2394 binnen 1916 1916? binnen 1977 25,80
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., NSBM Fyenoord
NSBM Fyenoord
✉︎ g.n. 1846 1846? aanw. 04,20
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 498 1867 1867? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
onb.
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Giessen-Oudebenedenkerk en Molenaarsgraaf, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

De SIMAV is eigenaar sinds 1968, daarvoor was dat de polder Giessen-Oudebenedenkerk en Molenaarsgraaf

geschiedenis

Dit is de enig overgebleven molen van de polder Giessen-Ouderbenedenkerk. Een oorspronkelijk bouwjaar van deze molen is niet echt bekend. Over bouw en vroegere herstellingen weet men weinig: 1655 wordt wel als bouwjaar genoemd, maar ongetwijfeld gaat het dan over een opvolger van een wipmolen die daar al eerder stond. Dat bewuste jaartal staat vermeld in een sluitsteen in de toog boven de waterloop, op zich geen aanwijzing dat het om het bouwjaar van een complete molen zou gaan (want het kan evengoed wijzen op groot herstel aan die waterloop alleen).

Onderzoek in het polderarchief wees uit dat in 1891 een andere wipmolen van deze polder, genaamd De Kraak, werd onttakeld en dat bij die gelegenheid het onderwiel (en waarschijnlijk dan ook het onderschijf) van deze molen vervolgens naar de Middelmolen verhuisden.

Sinds 1968 is deze molen eigendom van de SIMAV. Enige tijd nadat deze molenstichting als eigenaar optrad is een restauratieplan opgesteld dat in 1974 op ƒ 190.000,-- werd begroot.

In 1976 ontving de molenmakerij vh. fa. J. de Gelder b.v. te Arkel de opdracht. Het karwei bestond in hoofdzaak uit het aanbrengen van een nieuw wiekenkruis, kap (inclusief daklijsten) en stormbint, staart, kozijnen, ramen en deuren, rietdek op de ondertoren, bladen van het scheprad en herstellingen aan het metselwerk.
Na dit omvangrijke karwei werd de molen op 25 september 1978 weer in gebruik gesteld. De totale kosten kwamen uit op ƒ 322.762,--.

Vóór de restauratie was het stormbint van de molen beplankt met verticale delen (net als bij de verdwenen Zuidmolen van dezelfde polder en bij de vroeger eveneens nabijgelegen Westeindse Molen van de polder Molenaarsgraaf). Tijdens de restauratie werd dit gewijzigd in de voor deze streek meer gangbare methode van het in visgraatverband aanbrengen van gepotdekselde delen, waardoor het doorslaan van regen door de planknaden beter wordt voorkomen. Toch is het jammer dat het oorspronkelijke beeld van de molen hierdoor is gewijzigd.

In 1981 stortte een flink deel van het metselwerk van de achterwaterloop in; dit werd spoedig hersteld. In 1998 was ingrijpend werk nodig aan de bovenzetel en enige muurplaten.
In 2009 onderging de molen een restauratie waarbij de waterloop werd hersteld, de vang vernieuwd en het gevlucht gerepareerd.

Los van alle gebruikelijke herstelproblematiek blijft dit een prachtige wipmolen waarvan iedereen kan begrijpen waarom die zo lang in bedrijf is gebleven: goed gemaakt maar vooral ook bijzonder goed in de wind!

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam zegt het al: ooit stonden hier drie molens. De Zuidmolen werd in 1952 afgebroken, de noordelijke molen, De Kraak, verdween al in 1891.

unieke eigenschap

Het bovenwiel heeft geknikt uitgezaagde kruisarmen en een opvallend kleine spiegel. Bij onderwielen van schepradmolens komt dit vaker voor; bij een bovenwiel is dit een uitzondering.

foto's

foto's