- naam
- Ter Leede
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de polder Bruinsdeel en Hoog-Leerbroek (2e trap), thans buiten bedrijf; woning
- adres
-
Lingedijk 2
4142 LD Leerdam - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01212
- oude dbnr.
- B1024
- Meest recente aanpassing
- | Tellerstand
Molen Ter Leede, Leerdam
Leerdam, Utrecht
b
locatie
- plaats
-
Leerdam
- gemeente
- Vijfheerenlanden, Utrecht
- streek
- Vijfheerenlanden
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Leerdam, sectie B, nr. 11892
- geo positie
-
X: 134486, Y: 433526N: 51.88988, O: 5.08921
- biotoopwaarde
- 3 (matig)
- landschappelijke waarde
- Niet al te groot door omringende begroeiing en de glasfabriek in de directe nabijheid.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Lingedijk 2
4142 LD Leerdam - molenaar
- Bas de Deugd
- telefoon
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Zaterdag 13.00 - 16.00 uur (als de molen draait) en op afspraak.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Ter Leede via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Gedekt met gepotdekselde planken
- kap
- Gedekt met hout, voorzijde in visgraatverband, geheel geteerd
- inrichting
Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 6,00 m., breed 0,40 m.
Woning in de molen- versieringen
Fraaie makelaar
- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk; kruirad
- vlucht
- 25,60 / 25,50 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; evenaar. Kneppel.
- overbrenging
Bovenwiel 57 kammen
Bovenschijfloop 25 staven, steek 14,5 cm.
Onderschijfloop 19 staven
Onderwiel 86 kammen, steek 16,3 cm.
Overbrengingsverhouding 1,99 : 1- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 14 buiten 1984 1985 buiten aanw. 25,60 Straathof 15 binnen 1984 1985 binnen aanw. 25,50 Pot ? buiten ? buiten 1985 25,50 Pot 1726 binnen 1895 binnen 1985 25,50 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering gekregen.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Sterkman & Zn, wed. A. 209 1863 1911> aanw. 05,45
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 24048
- inventarisnummer
- ZH193
eigendom
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
-
onb.
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig in circuit
- bestemming
Vh. bemalen van de polder Bruinsdeel en Hoog-Leerbroek (2e trap), thans buiten bedrijf; woning
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De SIMAV is eigenaar sinds 1985, daarvoor was dat zeer lang de Glasfabriek Leerdam.
- geschiedenis
-
De bemaling van de polder Bruinsdel en Hoog-Leerbroek werd eeuwenlang verricht door een achter- en een voormolen (in de meeste andere regio's onder- en bovenmolen genoemd). Het exacte bouwjaar is niet bekend: al zeer lang staat op deze plaats een (wip)molen.
In 1920 werden plannen gemaakt om deze molen op een drie meter hoge onderbouw te plaatsen, maar dit is nooit uitgevoerd. Wel werd het onderwiel vergroot en de overbrengingsverhouding veranderd voor een hoger rendement. Daartoe werd het 6 meter grote scheprad enkele centimeters lager geplaatst om het water tot 1.50 m. te kunnen opvoeren.
Toen in 1940 de bovenas van de Achtermolen tijdens het malen brak en besloten werd, die molen niet meer te herstellen, kwam daarmee ook de Voormolen buiten gebruik. Een dreigende sloop werd voorkomen doordat de dichtbij de molen gelegen glasfabriek deze vervolgens als monument aankocht.
Om verder verval tegen te gaan kocht de gemeente Leerdam in 1982 de molen van de glasfabriek.
In 1984 startte hier een bijzonder restauratieproject: het werk werd uitgevoerd door een aantal werklozen, dit alles onder leiding van een molenmaker en een metselaar. Het kwam neer op een zeer grondige revisie van vrijwel alles rond deze molen. Vervolgens droeg de gemeente de geheel herstelde molen voor het symbolische bedrag van ƒ 1,-- overgedragen aan de regionale molenstichting SIMAV. 17 april 1985 volgde de feestelijke ingebruikname door minister Brinkman van WVC.
Na ruim 20 jaar was in 2006 een nieuwe uitvoerige herstelbeurt nodig: een gescheurde middenzomer werd vervangen, evenals het gehele front van het bovenhuis; diverse balken werden hersteld met kunsthars en tenslotte kreeg het onderwiel een nieuwe velg en gang kammen. Op 14 juni 2007 was de feestelijke heringebruikname een feit.
De ondertoren is gedekt met zwart geteerde horizontaal gepotdekselde planken (en is daarmee de enig overgeblevene in deze streek). Deze wijze van bedekking heeft te maken met de zeer grillige waterstanden van de Linge: soms stonden landerijen en ook molens enige tijd onder water en dan was een rieten bedekking nadelig omdat die snel ging rotten. De meeste molens langs de Linge waren om diezelfde reden ook niet bewoond.
aanvullingen
- toelichting naam
De molen kreeg in 1985 officieel de naam "Ter Leede", maar in feite was deze oud, want al op een kadastrale kaart van 1832 wordt de aanduiding "Terleedsche Voorwatermolen" gebruikt.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen