- naam
- Hondsdijkse Molen
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Hondsdijkse polder, tezamen met een motorgemaal
- adres
-
Dorpsstraat 65
2396 HD Koudekerk aan den Rijn - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00061
- oude dbnr.
- B1019
- Meest recente aanpassing
- | Verwijzingen
Molen Hondsdijkse Molen, Koudekerk aan den Rijn
Koudekerk aan den Rijn, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
-
Koudekerk aan den Rijn
- gemeente
- Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Koudekerk aan den Rijn, sectie A, nr. 1383
- geo positie
-
X: 100160, Y: 461680N: 52.14059, O: 4.58610
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Bijzonder groot; van alle zijden zeer goed in de wind en het zicht gelegen
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Dorpsstraat 65
2396 HD Koudekerk aan den Rijn - molenaar
- Thom Hoogervorst / Gert van Meeteren
- telefoon
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Hondsdijkse Molen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Eiken achtkant, gedekt met riet, op veldmuren van 0,45 m.
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
IJzeren scheprad Ø 5,50 m.; breedte 0,41 m. in de molen.
Woning in de molen.- versieringen
Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift '16 44' in geel op blauwe fond.
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- binnenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Rollenkruiwerk; 48 houten rollen. Binnenkruirad.
- vlucht
- 25,10 / 25,20 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
- overbrenging
Bovenwiel 60 kammen
Bovenschijfloop 35 staven, steek 15,0 cm.
Onderschijfloop 25 staven
Onderwiel 78 kammen, steek 16,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1,82 : 1- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 254 binnen 2010 2010 binnen aanw. 25,10 Straathof 255 buiten 2010 2010 buiten aanw. 25,20 Derckx 351 buiten 1979 1980 buiten 2010 25,20 Derckx 352 binnen 1979 1980 binnen 2010 25,10 Pot 895 buiten 1875 1914 buiten 1977 25,20 Pot 894 binnen 1875 1914 binnen 1977 25,20 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 10.. 1876/77 1876c aanw. 06,80 - wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Enthoven & Co, L.I. 682 1890c 1890? aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 23799
- inventarisnummer
- ZH052
eigendom
- eigenaar
- Rijnlandse Molenstichting
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
-
Hier gebouwd nadat daartoe een uit 1644 daterende molen uit Leiden was aangekocht.
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de Hondsdijkse polder, tezamen met een motorgemaal
- molenmaker
- Tijs Groenland, Koudekerk (1693)
- afkomstig van
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
Sinds 1966 is deze molen van de Rijnlandse Molenstichting. Daarvoor was de Hondsdijkse Polder vanaf 1693 eigenaar.
- geschiedenis
-
De molen werd oorspronkelijk in 1644 gebouwd als binnenkruier "staende omtrent de stad Leyden aen de Slagsloot buyten de Marenpoort" en is in 1693 verkocht aan de Hondsdijkse polder (425 ha.), omdat de molen (waarschijnlijk in 1485 gebouwd) aldaar op 3 juni van dat jaar was afgebrand. Molenmaker Tijs Groenland nam de klus aan voor ƒ 1065,--, maar kreeg slechts ƒ 850,-- uitbetaald, omdat hij de molen niet binnen de gestelde termijn had opgeleverd.
Op 7 juni 1898 sloeg de bliksem bij deze molen in; er ontstond evenwel geen brand. Op 8 oktober 1904 gebeurde dit opnieuw en wederom kwam molenaar Kraan met zijn gezin met de schrik vrij. Tot 1959 was de molen voor de Hondsdijkse polder in bedrijf.
In 1966 werd de Rijnlandse Molenstichting eigenaar van deze toen in matige staat verkerende molen. Restauratiepogingen ondervonden vervolgens nogal wat hindernissen: zo was de molen verzakt (en diende dus te worden rechtgezet) en in een latere fase ook onderloops. Gaandeweg ontstond ook discussie over hoe deze molen moest worden opgeleverd: als buitenkruier (naar de bestaande situatie) of als binnenkruier (wat hij tot vermoedelijk 1739 is geweest).
Vervolgens overleed in oktober 1976 molenmaker Hans van Beek, die deze restauratie op zich had genomen, op slechts 30-jarige leeftijd. Al deze tegenvallers maakten dat het tot 1981 duurde voordat de molen maalvaardig kon worden opgeleverd.
Bij deze restauratie heeft men de molen teruggerestaureerd tot binnenkruier. Zuid-Holland had op deze manier een dergelijke molen terug.
In het najaar van 2009 werd de molen stilgezet: de roeden vertoonden zowel roest- als scheurvorming en het was niet langer verantwoord om te draaien. Geruime tijd heeft de molen, overhek staand zonder windborden, moeten wachten op betere tijden.
De nieuwe Straathof-roeden werden in september 2010 gestoken. Kort daarna was deze molen weer in staat om de Hondsdijkse polder te bemalen.
In de nacht van 20 november 2014 brak in de molen brand uit, vermoedelijk in de schoorsteen. Snel ingrijpen van de brandweer heeft grote schade voorkomen.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen is vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.
- unieke eigenschap
De enige binnenkruier van Zuid-Holland.
Van het boventafelement zijn enkele delen kruisend aangebracht, hetgeen een hoge uitzondering is.- literatuur
Andries Veloo, 'Ger van Meeteren en de Hondsdijkse molen', in: Molenwereld 116 (2008) 241 - 244
- trivia
Eind 1972 werd het ondertafelement van deze molen grotendeels vervangen en waren drie van de acht stijlen provisorisch ondersteund. Toen op 12 november 1972 zich een zeer zware storm aandiende, was toenmalig bewoner Marien de Graaf ongerust: overdag verbleef hij met zijn gezin in het zomerhuis, maar 's avonds sliepen zij in de molen. Molenmaker Hans van Beek vertrouwde hun toe: "Déze molen blijft op vijf poten ook wel staan". Hij kreeg gelijk.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen