Molen van Westerdijk en Sluis, Assen

Assen, Drenthe
v

korte karakteristiek

naam
Molen van Westerdijk en Sluis
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
04263 m
oude dbnr.
V2694
Meest recente aanpassing
| Streek

locatie

plaats
Assen
plaatsaanduiding
Tussen het spoor en het Noord Willems-kanaal, 1,6km ten NO van de Kolk
gemeente
Assen, Drenthe
streek
Kop van Drenthe
geo positie
X: 235018, Y: 557745
N: 53.00072, O: 6.57917

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis

1869: De molen werd in 1869 gebouwd voor T.J. Westerdijk, later was hij eigendom van Westerdijk en Sluis. 

Uit 1873 is een verkoping bekend (dbnr2695)

27-05-1885: Het Nieuws van den Dag
"Te Assen is Zaterdag zekere H. Blomsma, werkzaam op den houtzaagmolen van den Heer Westerdijk, aldaar, van de zwikstelling gevallen en heeft zich daarbij zoo ernstig bezeerd, dat zijn toestand nagenoeg hopeloos is."

18-07-1896: Algemeen Handelsblad
"Gisteren ontlastte zich een hevig onweder boven Assen. De bliksem sloeg in den houtzaagmolen van den heer Westra van Holthe aan de Zuidzijde der Hoofdvaart en verbrijzelde een der roeden, beschadigde den z.g. staart, sloeg een gat in de zwikstelling en verdween weer door het dak van een der bijgebouwen, zonder brand te hebben veroorzaakt."

27-08-1896: Algemeen Handelsblad
"De zoogenaamde oude zaagmolen aan de Vaart te Assen, die onlangs door den bliksem werd getroffen, heeft gistermorgen wederom hetzelfde lot ondergaan. De schade is nu evenwel zeer gering."

28-08-1896: Dordrechtsche Courant
"De zoogenaamde oude zaagmolen aan de Vaart te Assen, die onlangs door den bliksem werd getroffen, heeft gistermorgen wederom hetzelfde lot ondergaan. De schade is nu evenwel zeer gering."

24-11-1896: Provinciale Drentsche en Asser Courant
"Houtzaagmolen op afbraak te koop, nieuwe AS en ROEDEN ; ook zeer geschikt in te richten voor Koren- en Watermolen. Adres: G.J. SLUIS, Houthandelaar, Assen."
[Ook dat bewijst dat het geen paltrok kan zijn geweest, want ik moet de eerste nog tegenkomen die als koren- en watermolen kan dienen. Verder kan dit betekenen dat de molen al eerder onttakeld is. Info. D. Bunskoeke] 

In 1897 werd vergunning gevraagd om een machinale zagerij bij de molen te stichten. Dat sluit dan qua tijd mooi aan op de boven beschreven theorie over de molen van Westerdijk-Sluis. 

In 1910 werd de molen afgebroken, en in Eelde herbouwd als korenmolen.

04-01-1913: De Provinciale Drentsche en Asser Courant van  meldde dat er een boeldag van vee en boerengereedschap werd gehouden “aan het N.W.-Kanaal nabij de Zaagmolen van den heer EBBINGE te Assen”. Dat was op dezelfde plaats, want de krant van 28 mei 1910 had bij de aanpassing van het telefoonboek vermeld dat telefoonnummer 84 (!) van de “Zagerij N.W. Kanaal no. 152” was overgegaan van Westerdijk en Sluis op L.B.Ph. Ebbinge. In dezelfde krant van 16 juni 1924 volgen nog meer details: 
"Aanbesteding van het afbreken van twee loodsen, staande op het terrein nabij de zagerij van de Firma Ebbinge v h. Westerdijk & Sluis, en het weder opbouwen daarvan op het terrein der zagerij van de Firma A. W. Westra van Holthe op aan te wijzen plaats voor rekening van voornoemde firma's, alwaar inlichtingen worden verstrekt. Inschrijvingsbiljetten worden ingewacht tot Zaterdag 31 Juni, 's middags 12 uur, ten kantore van den heer L.B.PH. EBBINGE, Markt 9, Assen."
In de krant van 18 januari 1933 sprak men tenslotte van de “voormalige houtzaagmolen” aan het N.W. Kanaal.

De in Kortezwaag (Friesland) geboren houthandelaar Lambertus Bernard Philip Ebbinge (1886-1973) kwam in 1910 vanuit Amsterdam naar Assen. Hij was in 1911 getrouwd met een dochter van de Gorredijker houthandelaar Job Postuma, dus was hij bekend met een zaagmolen.

"Mijn theorie is nu als volgt. De paltrok is in 1862 gesticht en in 1873 afgebroken. Er was concurrentie van twee andere achtkante zaagmolens aan de Drentse Hoofdvaart, zodat Westerdijk wellicht alleen met een dergelijke molen verder wilde (gebruiksgemak, afzet bepaalde soorten gezaagd hout). Die molen kan al in 1896 van as en roeden zijn ontdaan (losse verkoop van nieuwe onderdelen), waarna de zagerij van Westerdijk-Sluis machinaal verderging. Het achtkant was toen niet echt meer nodig en dat zou dan in 1910, na overdracht aan Ebbinge, kunnen zijn verplaatst naar Eelde. De zagerij van Ebbinge is nog weer later verdwenen, waarschijnlijk tussen 1924 en 1933."
Dick Bunskoeke, 22 aug. 2019.

aanvullingen

trivia

Eerder stond deze molen vermeld als paltrokmolen. Bij nader onderzoek door D. Bunskoeke bleek dat het om een stellingmolen ging:

Omdat Westerdijk alleen molens aan het NW-Kanaal had, zal de molen met de stelling dus daar hebben gestaan. De onduidelijke foto bij dbnr. 2694 kan immers ook een achtkante molen tonen!
In dat geval was de in 1873 afgebroken molen van Westerdijk dus de paltrokmolen en de in 1910 gesloopte niet.
Dat maakt verplaatsing naar Eelde weer een stuk waarschijnlijker. De later aangepaste topografische kaart lijkt te ondersteunen dat er een achtkante molen stond, omdat de eerdere ronde aanduiding (een paltrok), verder vanaf het kanaal gelegen, is verdwenen en er een rechthoekig gebouw is bijgeplaatst.
D. Bunskoeke, 21 aug. 2019.